Споменик на мирот во Хирошима

Споменик на мирот во Хирошима
(Купола Генбаку)
светско наследство на УНЕСКО
	Рушевини на Хирошимската префектурна индустриска промотивна сала
Место	Хирошима, Јапонија
Критериум	Културолошки: vi
Навод	775
Запис	1996 (XX заседание)
Координати	34°23′44″N 132°27′13″E / 34.39556° СГШ; 132.45361° ИГД

Спомен-обележјето на мирот Хирошима (広島平和記念碑, Хирошима хеуа киненхи), првично Хирошимска префектурна индустриска промотивна сала, а сега најчесто наречена Купола Генбаку (原爆ドーム, Генбаку дому), Купола на атомската бомба или Купола на А-бомбата, ― дел од Спомен паркот на мирот во Хирошима, Јапонија и бил назначен за светско наследство на УНЕСКО УНЕСКО во 1996 година.^[1] Урнатината на салата служи како спомен на над 140.000^[2] луѓе кои биле убиени во атомскиот бомбардирање на Хирошима на 6 август 1945 година.

Историја

Зградата на изложбената сала на производи првично била дизајнирана од чешкиот архитект Јан Лецел. Дизајнот вклучувал карактеристична купола на највисокиот дел од зградата. Завршена била во април 1915 година и била именувано како Хирошимска префектурна комерцијална изложба.^[2] Службено бил отворен за јавноста во август истата година. Во 1921 година, името било сменето во Хирошимска префектурна изложбена сала за производи, и повторно, во 1933 година, во Хирошимска префектурна индустриска промотивна сала (広島県産業奨励館 Хирошима-кен Сангјо Шоуреј-кан). Зградата се наоѓала во големата деловна област веднаш до мостот Ајои и првенствено била користена за уметнички и образовни изложби.^[3]

Атомско бомбардирање

Во 8:15 часот наутро на 6 август 1945 година, првата атомска бомба што била искористена во војна била фрлена од воздухопловните сили на Војската на Соединетите Држави од бомбардерот Б-29 Енола Геј. Силата на атомската бомба ефикасно го срамнила градот Хирошима.^[4]

Претходно, на 25 јули, генералот Карл Спац, командант на Стратешките воздушни сили на Соединетите Држави во Тихиот Океан, добил наредба да изврши напад со „специјална бомба“ врз избрани градови во Јапонија.^[5] Првиот целен град избран бил Хирошима, кој имал важно пристаниште на југот на Хоншу и бил седиште на Јапонската втора генерална војска со 40.000 воени лица во градот.^[5] Бомбата била составена во тајност и натоварена на Енола Геј. Бомбата, со кодно име „Мало момче“, поседувала сила еднаква на 15.000 тони од ТНТ. Авионот го фрлил „Малото момче“ над градот во 8:15:17 часот по месно време на 6 август 1945 година. Околу 43 секунди откако била фрлена, детонирала над градот, промашувајќи ја својата цел за 240 м. Наменета за мостот Ајој, бомбата експлодирала директно над болницата Шима, која била многу близу до куполата Генбаку. Бидејќи експлозијата била речиси директно над глава, зградата успеа да го задржи својот облик.^[6] Вертикалните столбови на зградата можеле да одолеат на речиси вертикалната надолна сила на експлозијата, а делови од надворешните ѕидови од бетон и тули останале недопрени. Средината на експлозијата се случи 150 м хоризонтално и 600 м вертикално од Куполата. Сите внатре во зградата биле убиени веднаш.^[7]^[8] Трајноста на зградата, исто така, може да се припише на нејзиниот дизајн отпорен на земјотрес; додржувајќи земјотреси пред и по бомбардирањето.

Зачувување

Поради својата камена и челична конструкција, зградата била една од ретките структури што останале да стојат во близина на хипоцентарот на бомбата.^[1] Наскоро вообичаено наречена купола Генбаку („А-бомба“), поради изложената рамка на металната купола на нејзиниот врв, структурата требала да биде урната со остатокот од урнатините, но поголемиот дел од зградата бил недопрен, одложувајќи ги плановите за уривање. Куполата станала предмет на контроверзии, некои месни жители сакале да биде урната, додека други сакале да ја зачуваат како спомен на бомбардирањето и симбол на мирот.^[9] На крајот, кога започнала реконструкцијата на Хирошима, скелетните остатоци од зградата биле зачувани.^[1]

Од 1950 до 1964 година, Мировниот спомен парк Хирошима бил основан околу Куполата. Градскиот совет на Хирошима во 1966 година усвоил резолуција за трајно зачувување на куполата Генбаку, службено наречена Споменик на мирот во Хирошима (Купола Генбаку). Куполата продолжува да биде главно обележје на паркот.^[1]

Времето и влошувањето на куполата Генбаку продолжила и во повоениот период. Градскиот совет на Хирошима во 1966 година објавил дека има намера бесконечно да ја зачува структурата, сега наречена „Купола Генбаку“. Првиот народно избран градоначалник на Хирошима, Шинзо Хамај (1905–1968) побарал средства за зачувување, домашни и меѓународни. За време на едно патување во Токио, Хамај прибегнал кон собирање средства директно на улиците во главниот град. Работата за зачувување на куполата Генбаку била завршена во 1967 година.^[11] Куполата Генбаку претрпела два мали проекти за зачувување за да се стабилизира рушењето, особено помеѓу октомври 1989 и март 1990 година.^[2]

Куполата Генбаку стои речиси точно како што била по бомбардирањето на 6 август 1945 година. Промените на урнатините, со цел да се обезбеди стабилност на структурата, биле минимални.^[1]

Светско наследство на УНЕСКО

Во декември 1996 година, куполата Генбаку била регистрирана на списокот на светско наследство на УНЕСКО врз основа на Конвенцијата за заштита на светското културно и природно наследство. Вклучувањето во листата на УНЕСКО се засновало на преживување од разорна сила (атомска бомба), прва употреба на јадрено оружје врз човечко население и негово претставување како симбол на мирот.^[1]

Делегатите на Комитетот за светско наследство од НР Кина и САД имале резерви во врска со потврдувањето на спомен обележјето како светско наследство. Кина ја навела можноста споменикот да се искористи за да се минимизира фактот дека земјите-жртви на агресијата на Јапонија претрпеле најголеми животи за време на војната, а Соединетите Држави изјавиле дека со спомен на воено место ќе се изостави потребниот историски контекст. Соединетите Држави се оградиле од одлуката.^[12]

Галерија

Поглед од 180° на Спомен паркот на мирот Хирошима. Куполата Генбаку може да се види во средишното лево на сликата. Првичната мета на бомбата бил мостот Ајој во облик на Т гледан лево на сликата.

Изложбена сала за производи во првобитната состојба (околу 1921-1933 година)
Салата, фотографирана од мостот Мотојасу (ок. 1921–1933)
Ноќна фотографија, 1921 година
Граѓаните на градот минуваат покрај Споменикот на мирот во Хирошима на пат кон церемонија на спомен на 6 август 2004 година
Куполата, фотографија направена од југозападната страна
Далечен поглед на Куполата; фотографирана е од мостот Ајој
Страничен поглед на Споменикот на мирот во Хирошима
Близок поглед на куполата
Купола со плакета
Куполата на мирот, некогаш и сега
Куполата Генбаку во 2007 година
Куполата Генбаку ноќе
Куполата Генбаку ноќе
Жерави од оригами
Куполата на Хирошима како што се гледа од Спомен паркот
Куполата Генбаку во октомври 2015 година (HDR слика)
Облачно во пролетта (мај 2017 година)
Жерави од оригами на Споменикот на мирот во Хирошима
Куполата Генбаку под месечина (ноември 2018 година)
Куполата на атомската бомба сликана во 2020 година, 75 години по бомбардирањето