Халасан
Планината Хала (корејски: 한라산, Халасан) е највисоката точка на Јужна Кореја, на 1950 метри надморска височина. Се наоѓа над вулканскиот остров Чеџу, каде што се наоѓа на 100 километри јужно од брегот на корејското копно. Последната ерупција на Халасан, штитест вулкан, датира од 1007 година. Нејзините падини полека се спуштаат до морето. Се одликува со голем број долги тунели од лава што ги има создадено (42 километри). Местото на вулканскиот остров и лавините тунели на Чеџу е класифициран како светско наследство на УНЕСКО.
| Халасан | |
|---|---|
 Поглед на Халасан од јужната страна | |
| Највисока точка | |
| Надм. вис. | 1950 м [1] |
| Истакнатост | 1950 м [1] |
| Заведена како | Највисока точка на земјата Ултра |
| Координати | 33°21′42″N 126°31′45″E / 33.36167° СГШ; 126.52917° ИГД [2] |
| Географија | |
Халасан на карта
| |
| Место | Чеџу, Јужна Кореја |
| Геологија | |
| Вид | штитест вулкан |
| Последен избув | 1007 A.D. |
| Искачување | |
| Најлесен пат | патеки, хеликоптер |
Топонимија
Халасан (한라산) буквално значи "планина Хала" на корејски. Исто така се нарекува и планина Ханла. Во Северна Кореја, е напишано во писмото хангул Ханасан (한나산). Во минатото, позната била под имињата Буаг (부악/釜岳), Вонсан (원산/圓山), Џинсан (진산/鎭山), Сеонсан (선산/仙山), Думуаг (두무악/頭無岳), Бурасан (부라산/浮羅山), Јеонџусан (영주산/瀛州山) и Хиеолмангбонг (혈망봉/穴望峯)[3]. На англиски јазик, се појавува под името планина Окленд[4],[5].
Географија
Халасан е штитест вулкан на Јужна Кореја, кој го формира најголемиот дел од островот Чеџу (1 846 км2) и кој се издига над градовите Чеџу и Сеогвипо. Издигајќи се на 1950 метри надморска височина, тоа е единствената планина на островот, видлива од секоја негова страна, а истовремено и највисоката точка на земјата. Вулканот почнал да се формира во плиоценот на континенталната висорамнина која во моментов е на 100 метри под морското ниво. Вулканската активност започнала пред 2 милиони години. Крајната формација на островот се случила помеѓу 400 000 и 700 000 година[6]. Ерупциите произвеле базалт и трахит.Вулкански кратер од 400 метри во пречник присутен е на врвот, делумно пополнет со езеро, Баенгнокдам (백록담), што значи езерото на Белиот елен. Ова езеро може да достигне длабочината до 110 метри и површина од 18200 м2. Особено е големо во текот на летото во сезоната тропските циклони. Втора одлика на вулканот е голем број на паразитски конуси, на корејски наречени ореуми (오름) . Постојат 368 такви ореуми на падините на вулканот. Повеќето од нив се конуси од пепел или згура но исто така постојат и лавини куполи и 20 прстени туф формирани од подводни ерупции[7].
Историја
Две ерупции се случиле за време на третиот милениум пред нашата ера. Најновата, во 1002 и 1007 се случила на падините на вулканот[8].
Екосистем
Халасан долго време бил изолиран од копното па видовите таму станале поинакви од оние на континенталниот дел. Планината е дом на растенија кои живеат на ниски височини и на растенија кои живеат на високи височини. Тука живеат и разни животински видови. Поради местоположбата, истиот вид еволуирал на различни начини по илјадници години. Постојат вкупно 160 видови птици но само 19 видови се сметаат за заштитен вид. Гавраните најчесто се гледаат на пешачките патеки. На планината живеат вкупно 3.315 видови инсекти, воедно, 254 пајаци. Една студија покажала дека живеалиштето на пајакот е сконцентрирано на северната страна на планината. На планината живеат и 6 видови крлежи кои им нанесува штета на домашните животни.
Активности
На планината има будистички храм Гванеум, најстар храм на островот, основан под династијата Корио. Како многу други храмови во Кореја, и тој бил уништен и обновен во дваесеттиот век. Споменик во сеќавање на жртвите од востанието на Чеџу од 1948-1950 се наоѓа во околината. Ова е едно од најпосетуваните места на островот. Вулканот е исто така во срцето на националниот парк на планината Хала, кој бил основана во 1970 година и опфаќа 151,3 км2 од кои 90.9 км2 во подрачје на природен резерват. Бројот на посетители е во постојан пораст: откако бил посетен од страна на 23 000 луѓе во 1974 година и 501 000 во 1994 година, паркот го посетуваат речиси милион луѓе секоја година (988 000 во 2009 година). Воедно тој е класифициран како природен споменик на Јужна Кореја.
Пет патеки обезбедуваат пристап до Халасан: патеката Гванеумса (관음사, 8,7 километри), патеката Еоримок (어리목, 4.7 км), патеката Сеонгпанак (성판악, 9,6 километри), патеката Јеонгсил(영실, 3,7 км) и патеката Донаеко (돈내코, 9.1 км). Само патеките Гванеумса и Сеонгпанак обезбедуваат пристап до врвот. Другите патеки, стигнуваат до ореумот Витсе бидејќи крајот на патот кој овозможува да се стигне до врвот бил затворен во 1994 година заради заштита на растителноста. Патеката Донаеко повторно официјално била отворена на 4 декември 2009 година откако претходно 15 години била затворена.
Галерија
Халасан виден од далечина
Кратерско езеро на врвот на планината (06/2008)
Странични вулкани на планината (06/2008)
На врвот на планината (06/2008)
Поглед од патеката Гванеумса (06/2008)
Споменик на портата на патеката Сеонгпанак (06/2008)
Поврзано
- Географија на Јужна Кореја
- Список на земји според највисоката точка
Библиографија:
- Rob Bowden, « Landscape and Climate », Countries of the World. South Korea, Facts on File Inc., New York, 2005, pages 12–13
Надворешни врски
- (англиски), (kb), (zh) Халасан Националниот Парк Архивирано на 3 јуни 2010 г.
- (во) Хала - Резиме, Глобална вулканска програма
Наводи
Надворешни врски
- „Хала“. Глобална програма за вулканизмоит. Смитсонова установа. (англиски)
- Halla-san Official website
- http://encykorea.aks.ac.kr/Contents/Index?contents_id=E0061563