Европын алтан шаахай
Европын алтан бөмбөг (Франц: Soulier d'Or, Англи: European Golden Shoe, хуучнаар European Golden Boot) нь Европын улсуудын үндэсний дээд лигийн тоглолтуудад хамгийн олон гоол оруулсан тамирчинд олгодог, хөлбөмбөгийн шагнал юм. 1967–68 оны улирлаас Францын Лэкип сэтгүүл уг шагналыг олгож эхэлсэн.
Киприйн Хөлбөмбөгийн Холбоо тус улсын лигт 40 гоол оруулсан тоглогч байсан гэж заргалдсаны дараа Лэкип сэтгүүл уг шагналаа 1996 оныг хүртэл албан ёсны бус гэж тооцох болсон бөгөөд тэр хоорондивээн тэтгэгч Адидас дангаараа шалгаруулж шагнал гардуулж байв.[1] Мөн 1990–91 оны улирлын мэргэн бууч Дарко Панчев 2006 оныг хүртэл шагналаа гардан авч чадаагүй түүхтэй.[2] 1996 оноос шинэ дүрмээр алтан шаахайн эзнийг тодруулдаг болсон байна. Тэр үеэс Европын Спортын Сэтгүүлүүд байгууллага Алтан бөмбөгийн эзнийг шалгаруулж шагнах болсон бөгөөд сул лигт олон гоол оруулсан тоглогчоос хүчтэй лигт цөөн гоол оруулсан тоглогч шагнал хүртэх магадлал өндөртэй системийг бий болгосон.
1968 - 1991
1968 - 1991 онд Европын алтан шаахай шагналыг Европын аль нэгэн улсын лигт хамгийн олон гоол оруулсан тамирчин хүртдэг байв. Үүнийг шалгаруулахад тоглож буй лигийн хүчтэй эсэх, хэдэн тоглолт явагддаг эсэхийг харгалздаггүй байлаа. Тэр үед Эйсебио, Герд Мюллер, Дуду Георгеску, Фернандо Гомеш нар 2 удаа хүртсэн.[3]
| Улирал | Улс | Тамирчин | Баг | Лиг | Гоол |
|---|---|---|---|---|---|
| 1967–68 |  Португал | Эйсебио | Бенфика |  Примейра Лига | 42 |
| 1968–69 |  Болгар | Петар Жеков | ЦСКА Софи |  Болгарын А групп | 36 |
| 1969–70 |  Герман | Герд Мюллер | Бавари Мюнхен |  Германы Бундеслиг | 38 |
| 1970–71 | .svg){kind=small} Югослав | Иосип Скоблар | Марсель |  Францын Лиге 1 | 44 |
| 1971–72 | Герман | Герд Мюллер | Бавари Мюнхен | Германы Бундеслиг | 40 |
| 1972–73 | Португал | Эйсебио | Бенфика | Примейра Лига | 40 |
| 1973–74 |  Аргентин | Хектор Язалде | Спортинг | Примейра Лига | 46 |
| 1974–75 |  Румын | Дуду Георгеску | Динамо Бухарест |  Румыны Дивизиа А | 33 |
| 1975–76 |  Кипр | Сотирис Кайафас | Омониа Никози |  Киприйн нэгдүгээр дивизион | 39 |
| 1976–77 | Румын | Дуду Георгеску | Динамо Бухарест | Румыны Дивизиа А | 47 |
| 1977–78 |  Австри | Ханс Кранкль | Рапид Вена |  Австрийн Бундеслиг | 41 |
| 1978–79 |  Нидерланд | Кеес Кист | АЗ Алкмаар |  Голландын Эредивиз | 34 |
| 1979–80 |  Бельги | Эрвин Ванденберг | Льерс |  Бельгийн лиг | 39 |
| 1980–81 | Болгар | Георги Славков | Ботев Пловдив | Болгарын А групп | 31 |
| 1981–82 | Нидерланд | Вим Кьефт | Аякс | Голландын Эредивиз | 32 |
| 1982–83 | Португал | Фернандо Гомеш | Порто | Примейра Лига | 36 |
| 1983–84 |  Уэльс | Иан Раш | Ливерпүүл |  Английн нэгдүгээр дивизион | 32 |
| 1984–85 | Португал | Фернандо Гомеш | Порто | Примейра Лига | 39 |
| 1985–86 | Нидерланд | Марко ван Бастен | Аякс | Голландын Эредивиз | 37 |
| 1986–87 | Румын | Родион Каматару | Динамо Бухарест | Румыны A дивизион | 44 |
| 1986–87 | Австри | Тони Польстер | Аустриа Вена | Австрийн Бундеслиг | 39 |
| 1987–88 |  Турк | Танжу Чолак | Галатасарай |  Туркийн Супер лиг | 39 |
| 1988–89 | Румын | Дорин Матеут | Динамо Бухарест | Румыны A дивизион | 43 |
| 1989–90[4] |  Мексик | Уго Санчес | Реал Мадрид |  Испанийн Ла Лига | 38 |
| 1989–90[4] | Болгар | Христо Стойчков | CSKA Sofia | Болгарын А групп | 38 |
| 1990–91 |  Умард Македон | Дарко Панчев | Црвена Звезда |  Югославын Нэгдүгээр Лиг | 34 |
1991 - 1996
Завсрын үеийн, албан ёсны бус ялагчид:
| Улирал | Улс | Тамирчин | Баг | Лиг | Гоол | Тэмдэглэл |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1991–92 |  Шотланд | Алли Маккойст | Рэйнжерс | Шотландын Премьер дивизион | 34 | [5][6] |
| 1992–93 | Шотланд | Алли Маккойст | Рэйнжерс | Шотландын Премьер дивизион | 34 | [5][6] |
| 1993–94 | Уэльс | Дэвид Тэйлор | Портмэдог | Уэльсийн Премьер лиг | 43 | [5] |
| 1994–95 |  Армени | Арсен Аветисян | Хоменетмен | Армений Премьер лиг | 39 | [5] |
| 1995–96 |  Гүрж | Звиад Энделазе | Маргвети | Гүржийн Умаглеси Лига | 40 | [5] |
1996 оноос хойш
Европын тэмцээнүүдэд багуудын нь үзүүлсэн амжилтыг харгалзан тогтоодог УЕФА-гийн коэффициентээр лигүүдийг байр эзлүүлж, шилдэг 5 лигийн тоглогчдын оруулсан гоолыг 2-оор, 6-гаас 21-р байранд бичигдсэн лигийн тоглогчдын оруулсан гоолыг 1.5-аар үржүүлж тооцно.
Марио Жардел, Тьерри Анри, Диего Форлан нар 2 удаа хүртээд байна.
| Улирал | Улс | Тамирчин | Баг | Лиг | Гоол | Оноо | Тэмдэглэл |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1996–97 |  Бразил | Рональдо | Барселона | Испанийн Ла Лига | 34 | 68 | [5] |
| 1997–98 |  Грек | Никос Маклас | Витессе Арнхем | Голландын Эредивиз | 34 | 68 | [5] |
| 1998–99 | Бразил | Марио Жардел | Порто | Примейра Лига | 36 | 72 | [5] |
| 1999–2000 |  Англи | Кэвин Филлипс | Сандерлэнд | Английн Премьер лиг | 30 | 60 | [7] |
| 2000–01 |  Швед | Хенрик Ларссон | Селтик | Шотландын Премьер лиг | 35 | 52.5 | [8] |
| 2001–02 | Бразил | Марио Жардел | Спортинг | Примейра Лига | 42 | 63 | [9] |
| 2002–03 | Нидерланд | Рой Макаай | Депортиво де ла Корунья | Испанийн Ла Лига | 29 | 58 | [9] |
| 2003–04 |  Франц | Тьерри Анри | Арсенал | Английн Премьер лиг | 30 | 60 | [10] |
| 2004–05[11] | Франц | Тьерри Анри | Арсенал | Английн Премьер лиг | 25 | 50 | [9] |
| 2004–05[11] |  Уругвай | Диего Форлан | Вильяреал | Испанийн Ла Лига | 25 | 50 | [9] |
| 2005–06 |  Итали | Лука Тони | Фиорентина | Италийн Серие A | 31 | 62 | [12] |
| 2006–07 | Итали | Франческо Тотти | Рома | Италийн Серие A | 26 | 52 | [13] |
| 2007–08 | Португал | Кристиано Рональдо | Манчестер Юнайтед | Английн Премьер лиг | 31 | 62 | [14] |
| 2008–09 | Уругвай | Диего Форлан | Атлетико Мадрид | Испанийн Ла Лига | 32 | 64 | [15] |
| 2009–10 | Аргентин | Лионель Месси | Барселона | Испанийн Ла Лига | 34 | 68 | [16] |
Эшлэл
Гадны холбоос
Commons: Европын алтан шаахай – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан- European Sports Magazine
- 2009–10 standings at WorldSoccer.com
- UEFA coefficients list
- "European Golden Shoe winners from 1968 to 1991". napit.co.uk. Retrieved 2008-03-07.
Загвар:Link FL