ပထန်

ပထန် (ပက်ရှ်တွန်း: پښتانه‎) သည် ဗဟိုအာရှနှင့် တောင်အာရှတွင် နေထိုင်သော အီရန်နွယ်ဖွားများဖြစ်ပြီး ယနေ့ အာဖဂန်သားတို့၏ ရှေ့မျိုးဆက်တည်း။ ^{[၁][၂][၃]} သုံးစွဲသည့် ဘာသာစကားမှာ အီရန်အရှေ့ပိုင်းတွင်သုံးသော ပါရှတိုစကားဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ပါရှန်းစကားပြောဖြစ်သော ဒါရီ (တာလီ) စကားကိုလည်း အသုံးများသည်။ ^{[၄][၅][၆]} အိန္ဒိယတိုက်ငယ်တွင်နေသော ပထန်တို့မှာ ဟင်ဒီ-အူရဒူဘာသာစကားတို့ကို ဒုတိယအသုံးများအဖြစ် သုံးသည်။ ^[၇][၈] အလွန်နည်းသောမျိုးနွယ်စုတို့သာ ပါရှန်းကိုသော်လည်းကောင်း၊ ဟင်ဒီ-အူရဒူကိုသော်လည်းကောင်း အားပြုသုံးစွဲသည်။ ^[၉] ပထန်လူမျိုးကို ၆၃ သန်းမျှရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။ သို့သော် အာဖဂန်နစ္စတန်တွင် ၁၉၇၉ ကတည်းက သန်းခေါင်စာရင်း မကောက်တော့သဖြင့် အရေအတွက်ကို အတည်မယူသာ။ ^[၁၀]

အာဖဂန်နစ္စတန်တောင်ပိုင်းနှင့် ပါကစ္စတန်အနောက်မြောက်ပိုင်းတို့မှာ ပထန်တို့၏ ဇာတိဖြစ်ပြီး ယခင်က ပါရှတန်နစ္စတန် ခေါ်သည်။

အာဖဂန်နစ္စတန်၌ ပထန်တို့သည် အကြီးဆုံးလူမျိုးစုဖြစ်ပြီး လူဦးရေ၏ ၄၈% မျှ ရှိသည်။ ^[၁၁] နိုင်ငံဟူ၍ စတည်ကတည်းကပင် ပထန်တို့ဖြင့် စတည်လာခြင်းတည်း။ ပါကစ္စတန်၌လည်း ဒုတိယအကြီးဆုံး လူမျိုးစုအဖြစ် ပါဝင်ပြီး လူဦးရေ၏ ၁၅%-၁၈% ကြား ရှိသည်။ ^{[၁၂][၁၃]} ကမ္ဘာပေါ်ရှိ လူဦးရေများသော လူမျိုးစုတို့တွင် အဆင့် ၂၆ ချိတ်ပြီး လူမျိုးစုအလိုက် စုစည်းနေထိုင်သော အကြီးဆုံးလူမျိုးစုလည်း ဖြစ်၏။ ခန့်မှန်းခြေအရ ပထန်မျိုးနွယ်အုပ်စု ၃၅၀-၄၀၀ ဝန်းကျင် ရှိသည်။ ^{[၁၄][၁၅]}