Pasztuni

główny lud Afganistanu

Pasztuni a. Pasztunowie (dawniej także Afganowie[1], Pusztunowie, Patanie[2], nazwa własna ‏پشتون‎ [pəʂtun]) – główna grupa etniczna Afganistanu (uważająca się za jedyną ludność rdzennie afgańską) oraz jedna z głównych grup etnicznych Pakistanu, mniejsze skupiska zamieszkują także przygraniczne tereny Iranu i Indii. Pod względem antropologicznym zaliczają się do odmiany białej.

Pasztuni
پشتون
Ilustracja
Populacja

40–45 mln

Miejsce zamieszkania

Afganistan
Iran
Pakistan
Indie

Język

paszto

Religia

głównie islam

Pokrewne

Persowie
Beludżowie
Pamirczycy
Kurdowie

Jest to lud koczowniczy, pasterski, nomadyczny. Wszedł on w konflikt z ludami osiadłymi, rolniczymi (Tadżykami, Hazarami, Uzbekami i Kirgizami) ze względu na sprzeczność interesów i inne wartościowanie kultury.

Pasztuni są muzułmanami sunnitami, z wyjątkiem klanu Turi wyznającego szyizm. Dużą rolę w ich kulturze odgrywa Pasztunwali – tzw. kodeks honorowy, oparty m.in. na zemście rodowej. Ważne decyzje podejmowane są przez Loja Dżirga – radę starszyzny plemienia.

Narodowym tańcem Pasztunów jest attan[3].

Pasztuni z północnych regionów Afganistanu uprawiają także popularny w tych regionach narodowy sport buzkaszi[3].

Plemiona pasztuńskie

Pasztuni dzielą się na duże plemiona (tabar), dzielące się z kolei na rody (chel).

  • Ahmadzai
  • Aczakzai
  • Afridi
  • Alizai
  • Amerchel
  • Aminzai
  • Baburkhel
  • Bahadurzai
  • Bangasz
  • Barakzai
  • Bazai
  • Bhittani
  • Burki
  • Chakwani (Chugiani)
  • Chalil
  • Charoti
  • Charotha Chel
  • Chattak
  • Czamkanni
  • Czagharzai
  • Daftanai
  • Daudzai
  • Daulatzai
  • Darpa Chel
  • Dilazak
  • Dostichal
  • Durrani
  • Dżabarchel
  • Dżahangiri
  • Dżadun
  • Edo-Chel
  • Ferozchel
  • Gamarjani
  • Gandapur
  • Gigiani
  • Ghilzai
  • Ghoriachel
  • Hakimzai
  • Hassanzai
  • Ibrahimchel
  • Iszaqzai
  • Jusufzai
  • Kakar
  • Kasi
  • Kakazai
  • Katawazi
  • Karimzai
  • Kundi
  • Lodhi
  • Maddachel
  • Mahsud
  • Mallagori
  • Mamund
  • Mangal
  • Marwat
  • Mianchel
  • Mirazichel
  • Maszwani
  • Mohabbat
  • Mohamedzai
  • Mohmand
  • Musazai
  • Musackhel
  • Nasochel
  • Nasseri
  • Najebchel
  • Nijazi
  • Nurzai
  • Nuhani
  • Omarchel
  • Orakzai
  • Popalzai
  • Piarochel
  • Rohilla
  • Sadozai
  • Sapai
  • Safi
  • Salarzai
  • Szahbazchel
  • Szamalzai
  • Swati
  • Szerzai
  • Szilmani
  • Szinwari
  • Szirani
  • Stanizai
  • Sulejmonchel
  • Suri
  • Swati
  • Tanoli
  • Tahirchel (Tarchel)
  • Taraki
  • Tarkani
  • Tarin
  • Tartarchel
  • Turi
  • Umarzai
  • Ustarana
  • Utman Chel
  • Wardak
  • Waziri
  • Wur
  • Zadran
  • Zazi (Dzadzi)

Zobacz też

  • pakol – tradycyjne nakrycie głowy Pasztunów

Przypisy