तुर्केली भाषा

तुर्केली भाषा (^ⓘ) वा तुर्क्च वा इस्तानबुल चुर्कच्से, İstanbul Türkçesi, तुर्केली भाषा परिवारको सबैभन्दा व्यापक रूपमा प्रयोग हुने वा बोलिने भाषा हो। यस भाषाको मातृभाषीहरूको सङ्ख्या मुख्य रूपमा तुर्कीमा केन्द्रित छ जसको प्रयोगकर्ताको सङ्ख्या ७ देखि ८ करोड रहेको छ। यसको आफ्नै देश भन्दा बाहिर जर्मनी, अस्ट्रिया, बुल्गारिया, उत्तर म्यासेडोनिया, उत्तरी साइप्रस, युनान, ककेशस, र युरोप र मध्य एसियाका अन्य भागहरूमा वक्ताहरूको महत्त्वपूर्ण स-साना समूहहरू रहेको छ।साइप्रसले युरोपेली सङ्घलाई यो भाषा आधिकारिक भाषाको रूपमा जोड्नको लागि अनुरोघ गरेको छ। यद्यपि तुर्की युरोपेली सङ्घको सदस्य राष्ट्र होइन।

तुर्केली
Türkçe
उच्चारण	[ˈtyɾctʃe] ( सुन्नुहोस्)
मूलभाषी	तुर्की (आधिकारिक), उत्तरी साइप्रस (आधिकारिक), साइप्रस (आधिकारिक), अजरबैजान, इराक, सिरिया, लेबनान, इजरायल, युनान, बुल्गारिया, रोमानिया, कोसोभो, उत्तरी म्यासेडोनिया, बोस्निया र हर्जगोभिना
क्षेत्र	आनातोलिया, बल्कान, साइप्रस, मेसोपोतामिया, लेभान्त,पारककेशस
रैथाने(हरू)	तुर्केली मानिसहरू
मातृभाषी वक्ता	७.५७ करोड[१]
भाषा परिवार	तुर्केली भाषा परिवार सामान्य तुर्केली भाषा परिवार ओगुज भाषा परिवार पश्चिमी ओगुज तुर्केली
प्रारम्भिक रूप	उस्मानि तुर्केली
स्तरीय स्वरूप	इस्तानबुल तुर्केली
आञ्चलिक भाषाहरू	कर्मानी तुर्केली भाषा परिवार बलकान तुर्केली भाषा परिवार साइप्रस तुर्केली भाषा परिवार सिरियाली तुर्केली भाषा परिवार इराकी तुर्केली भाषा परिवार मेस्खेबी तुर्केली भाषा परिवार
लिपि	रोमन (तुर्केली वर्णमाला) तुर्केली ब्रेल
सरकारी दर्जा
आधिकारिक भाषा	टर्की उत्तरी साइप्रस साइप्रस संस्थाहरू: तुर्केली परिषद् तुर्कसोई Avrasya Askerî Statülü Kolluk Kuvvetleri Teşkilatı
अल्पसङ्ख्यक भाषाको रूपमा मान्यता	बोस्निया र हर्जगोभिना युनान  इराक[क]  कोसोभो[ख] उत्तरी म्यासेडोनिया [ग]  रोमानिया
नियामक संस्था	तुर्केली भाषा सङ्घ
भाषा सङ्केतहरू
आइएसओ ६३९-१	tr
आइएसओ ६३९-२	tur
आइएसओ ६३९-३	tur
ग्लोटोलग	nucl1301[७]
भाषाविद् प्रयोगशाला	ओजुर भाषाको अंश
तुर्केली भाषा आधिकारिक भएका देशहरू    अल्पसङ्ख्यक भाषाको रूपमा मान्यता प्राप्त भएको   देशहरू जहाँ यो अल्पसङ्ख्यक भाषाको रूपमा मान्यता प्राप्त छ र कम्तिमा एक नगरपालिकामा उप-आधिकारिक भाषाको रूपमा रहेको।
यो लेखमा आइपिए ध्वन्यात्मक चिह्नहरूको प्रयोग गरिएको छ। सही आइपिए सक्षम नभएमा तपाईँले युनिकोड अक्षरहरू प्रश्न चिह्न, कोठा अथवा अन्य कुनै चिह्न जस्तो देखिनेछ।

पश्चिमी भागमा, उस्मानी तुर्की भाषाको प्रभावको रूपमा तुर्केली भाषा उस्मानी साम्राज्यको प्रशासनिक र साहित्यिक भाषाको रूपमा प्रयोग भइरहेको थियो जुन उस्मानी साम्राज्यको विस्तारसँगै फैलिइको थियो। सन् १९२८ म, तुर्की गणतन्त्रको प्रारम्भिक वर्षहरूमा आतातुर्कको एक सुधारका रूपमा उस्मानी तुर्केली वर्णमालालाई रोमन वर्णमालाले बदलेको थियो।

तुर्केली भाषाको विशिष्ट विशेषताहरू स्वर सद्भाव र बृहत समुच्चय हो। तुर्केलीको मूल शब्द क्रम विषय – वस्तु – क्रिया हो। तुर्केली भाषामा कुनै संज्ञा वर्ग वा व्याकरणीय लिङ्ग छैन। भाषाले सम्मानजनकको प्रयोग गर्दछ र एक मजबूत औपचारिकता वा परिचितता भेद राख्दछ जसले शिष्टता, सामाजिक दूरी, उमेर, शिष्टाचार वा ठेगानामा पहिचानको विभिन्न स्तरहरू छुट्याउँछ। बहुवचन, द्वितीय पुरुष सर्वनाम र क्रियापदहरू आदर बाहिर एकल व्यक्तिको सन्दर्भमा प्रयोग गरिन्छ।