वालिङ नगरपालिका
वालिङ नेपालको गण्डकी प्रदेशमा रहेको स्याङ्जा जिल्लाको मध्य क्षेत्रमा फैलिएको, आँधिखोलाको किनारमा पर्ने मुख्य वाणिज्य केन्द्र तथा नगरपालिका हो।[४] वालिङ नगरपालिका, जिल्ला सदरमुकाम पुतलीबजारबाट २० किलोमिटर टाढा रहेको छ। साविकको वालिङ, धनुवासे र पेखुबाघखोर गाउँ विकास समितिगाविसलाई गाभेर वि.सं. २०५३ माघ ११ गते यस नगरपालिकाको गठन भएको थियो। वि.सं. २०७३ साल फाल्गुनमा नेपालको नयाँ प्रादेशिक संरचना कायम गर्दा स्याङ्जा जिल्लामा मा साविकको वालिङ नगरपालिका, एलादी, केवारे भञ्ज्याङ, जगत भञ्ज्याङ, छाङछाङ्दीको (१,४-६) वडाहरू, तिनदोबाटेको (२-५) वडाहरू, मल्याङकोटको वडा नं. ४, कालिकाकोटको (१,२,९) वडाहरू, सिर्सेकोट, पेलाकोटको (५,६) वडाहरू, स्वरेकको (२-४,८) वडाहरू र माझकोट शिवालय गाउँ विकास समितिहरूलाई समेटेर वालिङ नगरपालिकाको क्षेत्र विस्तार गरिएको हो।[५] [६] जिल्लाकै मध्यभागमा रहेको यस नगरपालिकाको मध्य भागबाट ऐतिहासिक खोला आँधिखोला बगेको छ भने पर्यटकीय नगरी पोखरा र ऐतिहासिक स्थल लुम्बिनीलाई जोड्ने राष्ट्रिय राजमार्ग सिद्धार्थ राजमार्गले काटेर गएको छ। नक्साको आकार हेर्दा चरा जस्तो देखिने वालिङ नगरपालिका समुद्र सतहबाट ७३१ मिटर देखि १,५९६ मिटर उचाइसम्म रहेको छ। वालिङ नगरपालिकामा १४ वडाहरू रहेका छन्।[७]
वालिङ | |
|---|---|
 आँधिखोलाको किनारमा रहेको वालिङ बजार | |
  वालिङ वालिङ नगरपालिका  वालिङ वालिङ (स्याङ्जा जिल्ला)  वालिङ वालिङ (गण्डकी प्रदेश)  वालिङ वालिङ (नेपाल) | |
| निर्देशाङ्क: २७°५९′२०″उ॰ ८३°४६′३″पू॰ / २७.९८८८९°N ८३.७६७५०°E ८३°४६′३″पू॰ / २७.९८८८९°N ८३.७६७५०°E | |
| देश |  नेपाल |
| प्रदेश | गण्डकी प्रदेश |
| जिल्ला | स्याङ्जा जिल्ला |
| साक्षरता |  ८१.७१५% उच्च |
| जनसङ्ख्या वृद्धिदर | १.७५% उच्च |
| नगरपालिका | वि.सं. २०५३ माघ ११[१] |
| समावेश (गाविस) | वालिङ, धनुवाशे, र पेखु वागखोर |
| सम्मिलित (मिति) | वि.सं. २०५३ माघ ११ |
| समावेश (गाविस) | एलादी, केवारे भञ्ज्याङ, जगत भञ्ज्याङ, छाङछाङ्दी (१,४-६), तिनदोबाटे (२-५), मल्याङकोट (४), कालिकाकोट (१,२,९), सिर्सेकोट, पेलाकोट (५,६), स्वरेक (२-४,८) र माझकोट शिवालय |
| सम्मिलित (मिति) | वि.सं. २०७३ फाल्गुन २२ |
| सरकार | |
| • प्रकार | स्थानीय तह |
| • मेयर | दीलीपप्रताप खाँड[२] (नेपाली काँग्रेस) |
| • अधिकृत | भीमकान्त पौडेल[३] |
| क्षेत्रफल | |
| • जम्मा | १२८.४० किमी२ (४९.५८ वर्ग माइल) |
| उच्चतम उचाई | १,५९६ मिटर (५२३६ फिट) |
| न्यूनतम उचाई | ७३१ मिटर (२३९८ फिट) |
| जनसङ्ख्या | |
| • जम्मा | ५१,१४३ |
| • घनत्व | ४००/किमी२ (१०००/वर्ग माइल) |
| समय क्षेत्र | युटिसी+५:४५ (नेपालको प्रमाणिक समय) |
| क्षेत्रीय सङ्केत | +९७७-६३ |
| केन्द्र | वालिङ कार्यालय |
| वेबसाइट | वालिङ नगरपालिका |
जनसङ्ख्या
गण्डकी प्रदेश स्थित स्याङ्जा जिल्लामा रहेको यस नगरपालिकामा नेपालको नयाँ प्रादेशिक संरचना कायम हुँदा साविकको नगर क्षेत्र, एलादी, केवारे भञ्ज्याङ, जगत भञ्ज्याङ, छाङछाङ्दीको (१,४-६) वडाहरू, तिनदोबाटेको (२-५) वडाहरू, मल्याङकोटको वडा नं. ४, कालिकाकोटको (१,२,९) वडाहरू, सिर्सेकोट, पेलाकोटको (५,६) वडाहरू, स्वरेकको (२-४,८) वडाहरू र माझकोट शिवालय गाविसहरूलाई मिलाइएको हो। नेपालको राष्ट्रिय जनगणना २०६८ अनुसार यी ठाउँहरूको जनसङ्ख्यालाई जोडेर वालिङ नगरपालिकाको कुल जनसङ्ख्या ५१,१४३ रहेको छ।[८][९]
स्मार्ट वालिङ
वालिङलाई 'स्मार्ट वालिङ' बनाउन १९ बिषयलाई लिएर अगाडि बढाइएको छ। स्मार्ट वालिङलाई प्रतिनिधित्व गर्न गुलाबी रङ छानिएको छ। यसै सँगै अहिले वालिङलाई गुलाबी बनाउने ३०% जति कार्य सकिएको छ।[१०]
पोलिटेक्निकल कलेज निर्माण, नदि-नाला संरक्षण, फोहोर व्यवस्थापन, चर्पी तथा सेप्टिक ट्याङ्क निर्माण, अनलाइन बिल भुक्तानी, वालिङलाई ८५% गुलाबी बनाउने जस्ता अन्य थुप्रै कार्य भइरहेको छ।[११]
प्रमख नदी तथा खोलाहरू
यस नगरपालिकाको प्रमुख नदी तथा खोलाहरूमा आँधिखोला, अर्मादीखोला, मिर्दिखोला, बाँयखोला र च्याङदीखोला रहेका छन्।
सूचना तथा सञ्चार
- सामुदायिक रेडियो वालिङ