Biedne istoty
Biedne istoty (ang. Poor Things) – brytyjsko-irlandzko-amerykański film fabularny z 2023 roku w reżyserii Jorgosa Lantimosa, zrealizowany na podstawie książki Alasdaira Graya o tym samym tytule. W rolach głównych wystąpili w nim Emma Stone, Mark Ruffalo, Willem Dafoe, Ramy Youssef, Christopher Abbot i Jerrod Carmichael[1].
Gatunek | science-fiction |
---|---|
Rok produkcji | |
Data premiery | 1 września 2023 |
Kraj produkcji | |
Język | angielski |
Czas trwania | 142 min |
Reżyseria | |
Scenariusz | Tony McNamara |
Główne role | |
Muzyka | Jerskin Fendrix |
Zdjęcia | |
Scenografia | Zsuzsa Mihalek |
Kostiumy | Holly Waddington |
Montaż | |
Produkcja | Ed Guiney |
Dystrybucja | |
Budżet | 35 mln $ |
Przychody brutto | 35,2 mln $ |
Strona internetowa |
Premiera filmu miała miejsce 1 września 2023 roku w konkursie głównym podczas 80. MFF w Wenecji, gdzie obraz zdobył główną nagrodę Złotego Lwa[2]. W Stanach Zjednoczonych film miał swoją premierę 8 grudnia 2023 roku[3], w Wielkiej Brytanii i Irlandii – 12 stycznia 2024[4] nakładem Searchlight Pictures, a w Polsce – 19 stycznia 2024 roku[5].
Film zyskał uznanie krytyków, szczególnie za reżyserię i główne role, został też uznany za jeden z 10 najlepszych filmów 2023 roku przez Amerykański Instytut Filmowy i National Board of Review[6]. Film dostał także 11 nominacji zarówno na 77. ceremonii wręczenia nagród Brytyjskiej Akademii Filmowej, jak i 96. ceremonii wręczenia Oscarów, w tym za najlepszy film roku. Podczas 81. ceremonii wręczenia Złotych Globów Biedne istoty uhonorowano nagrodami za najlepszy film komediowy lub musical oraz najlepszą rolę żeńską dla Emmy Stone[7][8]. Otrzymał także cztery statuetki Oscara: za najlepszą charakteryzację, scenografię i kostiumy oraz dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej – Emmy Stone[9][10].
Fabuła
Fabuła skupia się na Belli Baxter (Emma Stone), młodej kobiecie mieszkającej w Londynie z epoki wiktoriańskiej, która po brutalnym wskrzeszeniu przez genialnego naukowca doktora Godwina Baxtera (Willem Dafoe) po jej samobójstwie, ucieka z rozpustnym prawnikiem Duncanem Wedderburnem (Mark Ruffalo), aby wyruszyć w odyseję samopoznania i wyzwolenia seksualnego. Wolna od uprzedzeń swoich czasów, Bella z determinacją dąży do celu, jakim jest walka o równość i niezależność[11].
Obsada
- Emma Stone jako Bella Baxter / Victoria Blessington
- Mark Ruffalo jako Duncan Wedderburn
- Willem Dafoe jako dr Godwin Baxter
- Ramy Youssef jako Max McCandles
- Christopher Abbott jako Alfie Blessington
- Kathryn Hunter jako Swiney
- Jerrod Carmichael jako Harry Astley
- Hanna Schygulla jako Martha Von Kurtzroc
- Margaret Qualley jako Felicity
- Vicki Pepperdine jako pani Prim
- Suzy Bemba jako Toinette
- Keeley Forsyth jako Alison, pokojówka Alfiego
- John Locke jako David, lokaj Alfiego
- Kate Handford jako Kitty
- Owen Good jako Gerald
- Damien Bonnard jako ojciec
- Tom Stourton jako Steward
- Wayne Brett jako ksiądz[12][13][14]
Produkcja
Rozwój
Produkowany przez Film4 Productions, Element Pictures, TSG Entertainment i Searchlight Pictures, rozwój filmu rozpoczął się na początku 2009 roku, gdy Lantimos pojechał do Szkocji, aby porozmawiać z autorem Biednych istot, Alasdairem Grayem, o nabyciu praw do jego książki. Lantimos powiedział, że Gray oprowadził go po Glasgow, gdzie pokazał kilka miejsc, które uwzględnił w swojej historii[15].
Podczas kręcenia filmu Faworyta (2018) Lantimos powrócił do projektu, dyskutując o tym z Emmą Stone, która grała jedną z ważniejszych rol w tym filmie. Po sukcesie Faworyty, Lantimos aktywniej rozwijał Biedne istoty. Przygotowując film, Lanthimos i Stone współpracowali ze sobą przy filmie krótkometrażowym Bleat (2022)[16].
Preprodukcja
Biedne istoty zostały oficjalnie zapowiedziane w lutym 2021 roku[17]. Lanthimos czuł, że ponowna współpraca z Emmą Stone dała mu przewagę przy produkcji, ponieważ rozwinęli wzajemne zaufanie. Stone opowiadała także, jak różnił się proces tworzenia Biednych istot w porównaniu do Faworyty, ponieważ pełniła także rolę producentki[16].
Zdjęcia
Okres zdjęciowy miał miejsce w Węgrzech i rozpoczął się w sierpniu 2021 roku w Origo Studios w Budapeszcie[18], a zakończył się w grudniu[19]. Jest to pierwszy film pełnometrażowy, który został częściowo nakręcony na taśmie 35 mm Ektachrome firmy Kodak z odwracaniem kolorów[20].
Inspiracje
Według operatora Robbiego Ryana głównym źródłem inspiracji dla wszystkich, którzy kręcili ten film, był Drakula z 1992 roku w reżyserii Francisa Forda Coppoli[21]. Inne filmy, które wywarły na nim duży wpływ, to Czarny narcyz Michaela Powella i Emerica Pressburgera, A statek płynie Federica Felliniego oraz kilka filmów Roya Anderssona[22].
Kostiumy
Lanthimos blisko współpracował z projektantką kostiumów Holly Waddington, aby odzwierciedlić rozwój Belli poprzez jej garderobę, od puszystych sylwetek z dzieciństwa po niemal gorsetową suknię, którą nosi w kulminacyjnym momencie filmu[23][24].
Muzyka
Oryginalną muzykę do filmu skomponował muzyk popowy Jerskin Fendrix[25].
w swoim debiucie jako kompozycja fabularna. Album ze ścieżką dźwiękową został wydany przez Milan Records w związku z datą premiery filmu, czyli 8 grudnia 2023 roku. Dwa single – „Bella” i „Lisbon” – ukazały się 14 listopadaPremiera
Biedne istoty miały swoją premierę podczas 80. Międzynarodowego Festiwalu Filmwego w Wenecji 1 września 2023 roku[26], były też pokazane na Festiwalu Filmowym w Telluride, Festiwalu Filmowym w Nowym Jorku, Festiwalu Filmowym w Londynie, Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Busan i Festiwalu Filmowym w Sitges[27][28][29][30][31]. Film miał premierę nakładem Searchlight Pictures w Stanach Zjednoczonych 8 grudnia 2023[32][33]. W Wielkiej Brytanii, a także Irlandii film zadebiutował 12 stycznia 2024 roku[34]. Pierwotnie miał być wydany 1 września 2023 roku[35][36], jednak został opóźniony z powodu strajku aktorów[32]. W Polsce, premiera odbyła się 19 stycznia 2024 roku[5].
Odbiór
Box office
W weekend otwarcia, film zarobił 644 000 dolarów w dziewięciu kinach – średnio 71 556 dolarów na salę (trzeci najlepszy wynik w 2023 roku)[37]. W następny weekend film zarobił 2,2 miliona dolarów i trafił do 82 kin, zajmując 10. miejsce[38]. W trzeci weekend film zarobił 2,4 miliona dolarów w 800 kinach[39].
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Biedne istoty w bazie IMDb (ang.)
- Oficjalna strona filmu
- Biedne istoty w bazie Filmweb