96. ceremonia wręczenia Oscarów

Nominacje do 96. edycji Oscarów zostały ogłoszone 23 stycznia 2024 przez aktorów Zazie Beetz i Jacka Quaida podczas ceremonii w Samuel Goldwyn Theater w Beverly Hills, transmitowanej na żywo w mediach społecznościowych nagród i programie telewizyjnym Good Morning America^[1][2][3][4]. Poprzedziło ją ogłoszenie 21 grudnia 2023 skróconych list kandydatów do nominacji w 10 kategoriach^[5].

Steven Spielberg otrzymał trzynastą w karierze nominację za najlepszy film, pobijając swój własny rekord największej liczby nominacji w tej kategorii^[6]. 81-letni Martin Scorsese, który po raz dziesiąty otrzymał nominację dla najlepszego reżysera, stał się najstarszym nominowanym w tej kategorii w historii i najczęściej nominowanym spośród żyjących reżyserów (więcej nominacji otrzymał tylko William Wyler)^[7][8]. 91-letni John Williams otrzymał 54. nominację, pobijając własne rekordy najstarszego nominowanego i najczęściej nominowanego spośród żyjących osób (ustępując tylko Waltowi Disneyowi)^[8].

Spośród 20 nominowanych aktorów 10 zostało nominowanych po raz pierwszy w karierze^[9]. Lily Gladstone stała się w pierwszym historii przedstawicielem tubylczych Amerykanów nominowanym w kategorii aktorskiej^[10]. Scott George, autor nominowanej piosenki „Wahzhazhe (A Song for My People)”, był pierwszym Osedżem nominowanym do Oscara^[11].

Po raz piąty z rzędu nominację w kategorii najlepszy film otrzymała co najmniej jedna produkcja reżyserowana przez kobietę^[12][13]. Justine Triet, reżyserka Anatomii upadku, była ósmą w historii kobietą nominowaną za najlepszą reżyserię^[14]. Sześć par w życiu prywatnym otrzymało wspólne nominacje: Greta Gerwig i Noah Baumbach za najlepszy scenariusz adaptowany, Margot Robbie i Tom Ackerley za najlepszy film, Christopher Nolan i Emma Thomas za najlepszy film, Arthur Harari i Justine Triet za najlepszy scenariusz oryginalny, Alex Mechanik i Samy Burch za najlepszy scenariusz oryginalny, a także Jared i Jerusha Hess za najlepszy krótkometrażowy film animowany^[15].

Laureaci zostali ogłoszeni 10 marca 2024 podczas ceremonii w Dolby Theatre^[16]. Filmy nieanglojęzyczne zdobyły łącznie rekordową w historii Oscarów liczbę pięciu nagród (dwie dla Strefy interesów, a także po jednej dla Anatomii upadku, Chłopca i czapli oraz 20 dni w Mariupolu)^[17]. Wielka Brytania po raz pierwszy triumfowała w kategorii najlepszy film międzynarodowy^[18]. Chłopiec i czapla, dozwolony od lat 13, był pierwszym w historii filmem z ograniczeniem wiekowym nagrodzonym w kategorii najlepszy pełnometrażowy film animowany^[19]. Billie Eilish i Finneas O’Connell zwyciężyli w kategorii najlepsza piosenka oryginalna po raz drugi (wcześniej uczynili to podczas 94. ceremonii), stając się dwiema najmłodszymi osobami w historii, które otrzymały drugiego Oscara (kolejno 22 i 26 lat)^[20].

Nagrody specjalne

26 czerwca 2023 Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej podała nazwiska osób, które otrzymają nagrody specjalne w ramach 96. edycji Oscarów. Gala ich wręczenia została zaplanowana na 18 listopada 2023 w Fairmont Century Plaza w Los Angeles^[22]. W związku z trwającymi strajkami Gildii Aktorów Ekranowych i Amerykańskiej Gildii Scenarzystów została przeniesiona na 9 stycznia 2024, w to samo miejsce^[23][24].

Oscary honorowe

• Angela Bassett
• Mel Brooks
• Carol Littleton(inne języki)

Nagroda za działalność humanitarną im. Jeana Hersholta

• Michelle Satter(inne języki)

Występy

Prezenterzy

In Memoriam

Podczas sekcji In Memoriam, honorującej zmarłych w minionym roku, zostały zaprezentowane następujące osoby (w porządku chronologicznym)^[28]:

Po zakończeniu segmentu na planszy zostały wyświetlone dodatkowe nazwiska: Kenneth Anger, Norma Barzman, Léa Garcia, Jenne Casarotto, Jamie Christopher, Terence Davies, Carl Davis, Arlene Donovan, Peter Werner, Daniel Goldberg, Elisha Birnbaum, Ross McDonnell, Nancy Green-Keyes, Shecky Greene, Matthew A. Sweeney, Gary O. Martin, William F. Matthews, John Hamlin, Mo Henry, Barry Humphries, Ron Cephas Jones, Robert Klane, Daniel Langlois, Norman Lear, Michael Lerner, Lance Reddick, Jess Search, Tom Smothers, Suzanne Somers, David McCallum, Cormac McCarthy, Ernst F. Goldschmidt, Norman Steinberg, Frances Sternhagen, Ray Stevenson, Don Murray, Sinéad O’Connor, Conrad Palmisano, Cilia van Dijk, Steven Weisberg, Frederic Forrest, George Maharis, Paolo Taviani, Kevin Turen, Paxton Whitehead, Treat Williams, Ian Wingrove i Burt Young^[28][29].

96. edycja wręczenia Oscarów była pierwszą, podczas której stosowane były zmiany w regulaminie, ogłoszone przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej (AMPAS) w czerwcu 2020. Stawiają one warunek konieczny, które musi spełnić produkcja, by otrzymać nominację w kategorii najlepszy film, związany z reprezentacją mniejszości rasowych i etnicznych oraz niedostatecznie reprezentowanych grup społecznych (kobiet, społeczności LGBTQ+, niepełnosprawnych fizycznie i intelektualnie oraz głuchych i niedosłyszących). Dotyczą one postaci przedstawionych w filmie i pracujących nad nim twórców. Zasady nie były wymagane podczas 94. i 95. edycji Oscarów, ale każde zgłoszenie w kategorii najlepszy film musiało zawierać raport o ich spełnieniu dla celów informacyjnych^[30].

24 kwietnia 2023 AMPAS wyznaczyła daty związane z 96. rozdaniem Oscarów, w tym datę ceremonii ich wręczenia^[1]. 17 października 2023 AMPAS poinformowała, że Hamish Hamilton wyreżyseruje galę, a Raj Kapoor i Katy Mullan będą jej producentami wykonawczymi^[31]. 15 listopada 2023 Jimmy Kimmel został ogłoszony jej prowadzącym, a jego żona Molly McNearney producentką wykonawczą. Była to czwarta ceremonia wręczenia Oscarów, którą Kimmel poprowadził, w tym druga z rzędu^[32].

30 listopada 2023 stacja telewizyjna emitująca Oscary, ABC, ogłosiła, że gala odbędzie się o godzinę wcześniej niż dotychczas (o 4 po południu czasu zachodniego i 7 czasu wschodniego). Poprzedzająca ją transmisja z czerwonego dywanu została skrócona z 90 do 30 minut^[33]. 29 stycznia 2024 komiczka Amelia Dimoldenberg została ogłoszona ambasadorką ceremonii w mediach społecznościowych i korespondentką z czerwonego dywanu^[34].

26 lutego 2024 AMPAS zapowiedziała część prezenterów, którzy będą wręczali nagrody podczas gali^[35]. Tego samego dnia magazyn „Variety” doniósł, że Ryan Gosling wykona na niej piosenkę „I’m Just Ken”^[36]. 27 lutego 2024 „The Hollywood Reporter” poinformował, że każdy z czterech zwycięskich aktorów zostanie ogłoszony przez pięć osób nagrodzonych w tej samej kategorii we wcześniejszych latach. Uprzednio ta sama praktyka została zastosowana podczas 81. ceremonii wręczenia Oscarów w 2009^[37]. 28 lutego 2024 AMPAS ogłosiła, że wszystkie utwory nominowane w kategorii najlepsza piosenka oryginalna zostaną wykonane na żywo podczas gali^[38]. 29 lutego, a następnie 5 marca 2024 poinformowała o kolejnych prezenterach^[39][40]. 6 marca 2024 stacja ABC ogłosiła, że transmisję z czerwonego dywanu poprowadzą Vanessa Hudgens (trzeci rok z rzędu) i Julianne Hough^[41].

Scenografki ceremonii, Alana Billingsley i Misty Buckley, pracowały dziewięć miesięcy nad projektem sceny w Dolby Theatre. W wywiadzie dla „Vanity Fair” Buckley zdradziła: „Tegoroczną koncepcją jest przestrzeń, w której ludzie mogą się spotykać, wymieniać pomysłami, tworzyć, jak na nowoczesnym placu. Użyliśmy miękkiego tynku, ciepłej bieli i odcieni, które spajają cały projekt”. Kapoor dodał: „Chcieliśmy stworzyć atmosferę pochłaniającą i innowacyjną, a zarazem czasami intymną”. Zapowiedział, że w trakcie gali scenografia będzie się zmieniać, w zależności od nagradzanej właśnie kategorii. Przykładowo, przy statuetkach za scenariusz zostaną wyświetlone maszyny do pisania, a przy kategorii najlepsze kostiumy zaprezentowane zostaną wybrane stroje z nominowanych filmów^[42].

Ceremonia rozpoczęła się z sześciominutowym opóźnieniem, spowodowanym odbywającym się przy Dolby Theatre protestem przeciwko wojnie Izraela z Hamasem, który opóźniał przybycie gości do teatru^[43][44]. Lektorem gali był David Alan Grier^[45].

Krytyczny

Ceremonia została w większości pozytywnie oceniona przez krytyków. W serwisie Rotten Tomatoes, agregującym profesjonalne recenzje, otrzymała wynik 83% na podstawie 23 zgromadzonych opinii. Portal podsumował: „96. ceremonia Oscarów, płynąca w zaskakująco szybkim tempie i usiana listą przewidywalnych, ale zasłużonych zwycięzców, jest jedną z najlepszych w ostatnim czasie”^[46]. Dominic Patten z „Variety” nazwał ją „nareszcie godną XXI wieku”^[47]. Szczególnie chwalonymi w recenzjach momentami gali były występy z piosenkami „I’m Just Ken” i „Wahzhazhe (A Song for My People)”, wręczenie nagrody za najlepsze kostiumy przez prawie nagiego Johna Cenę (co było nawiązaniem do incydentu z 46. ceremonii wręczenia Oscarów, gdy na scenę wbiegł nagi komik Robert Opel^[48][49]) oraz obecność pięciu dawnych laureatów na scenie podczas każdej kategorii aktorskiej^[50][51][52]. Dziennikarze krytykowali jednak sekcję In Memoriam za chaotyczność oraz zbyt małe zdjęcia i nazwiska osób, którym oddawano hołd^[53][54][55].

Kontrowersje

Decyzja, by bezpośrednio przed wręczeniem nagród za najlepszy film i najlepszą piosenkę oryginalną nie wyczytywać nominowanych, była szeroko komentowana i krytykowana w mediach. Wynikała ona z faktu, że wcześniej nominowane filmy były prezentowane w ramach zmontowanych segmentów wideo, a nominowane utwory były wykonywane na żywo. Producentka gali, Molly McNearney, wyjaśniła, że taka decyzja wynikała ona z obawy, że gala będzie za długa^{[56][57][58][59]}. Al Pacino, który wręczał nagrodę na najlepszy film, wydał oświadczenie, w którym wyraził wyrazy współczucia wobec pominiętych twórców, a brak ich uznania nazwał „obraźliwym i bolesnym”^[60].

Podczas odbierania nagrody za najlepszy film międzynarodowy Jonathan Glazer, reżyser Strefy interesów, wezwał do zaprzestania bombardowania strefy Gazy przez Izrael. Powiedział, że wraz z producentem filmu, Jamesem Wilsonem, „stoją tutaj jako ludzie, którzy odmawiają wykorzystywania swojej żydowskości i Holokaustu do celów okupacji, która doprowadziła do konfliktu obejmującego tak wielu niewinnych ludzi”^[61]. Słowa te były interpretowane jako sugestia wypierania się żydowskiej tożsamości i krytykowane przez środowiska proizraelskie^{[62][63][64][65]}. Ponad 1000 żydowskich przedstawicieli przemysłu filmowego podpisało list otwarty potępiający słowa Glazera^[66][67]. W jego obronie stanęli między innymi żydowski dramatopisarz Tony Kushner^[68] i Piotr Cywiński, dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu^[69].

Oglądalność

W amerykańskiej stacji telewizyjnej ABC ceremonia odnotowała średnią oglądalność na poziomie 19,5 miliona osób, co stanowiło wzrost o 4% w porównaniu z poprzednią galą (wówczas 18,76 miliona). Był to najwyższy wynik dla jakiejkolwiek transmisji wręczenia nagród od czasu 92. Oscarów w 2020 (wówczas 23,64 miliona). W szczytowym momencie (przez ostatnie pół godziny) oglądalność wyniosła 21,9 miliona widzów. W grupie wiekowej 18–49 ceremonia miała udział 3,81% spośród wszystkich emitowanych wówczas programów telewizyjnych, co stanowi spadek w porównaniu z poprzednim rokiem (wówczas 4,03%)^[70].

• 77. ceremonia wręczenia nagród Brytyjskiej Akademii Filmowej
• 81. ceremonia wręczenia Złotych Globów
• 30. ceremonia wręczenia nagród Gildii Aktorów Ekranowych

• Strona internetowa Oscarów (ang.)
• Oscary na stronie internetowej ABC (ang.)
• 96. ceremonia wręczenia Oscarów w bazie IMDb (ang.)