Dudyńce
Dudyńce (w latach 1977–1981 Szybistów) – wieś w Polsce, w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Bukowsko[4][5]. Leży nad potokiem Dudyńce, 17 km od drogi 28.
| wieś | |
 Kościół w Dudyńcach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) | 168[2] |
| Strefa numeracyjna | 13 |
| Kod pocztowy | 38-505[3] |
| Tablice rejestracyjne | RSA |
| SIMC | 0346603[4] |
Położenie na mapie gminy Bukowsko  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu sanockiego  | |
 49°32′03″N 22°04′28″E/49,534167 22,074444[1] | |
Historia
Dawne nazwy: Dwdinicze – lata 1372–1378, Dudenycze – rok 1436, de Dudenyecz – rok 1448, * Dudyncze – rok 1486, Dudyniec – rok 1580, Dudence – rok 1678, Dudynce – rok 1745, Dudyńce – wieki XIX i XX. Nazwa patronimiczna w związku z nazwą osoby Duda a ta od dudy, czyli piszczałki, trzciny i rury; ukr. Dudinci, łem. Dudyńci.
Prawdopodobnie jest to osada ruska powstała przed rokiem 1340. W latach 1340–1772 miejscowość leżała w ziemi sanockiej, w województwie ruskim. W latach 1772–1852 w cyrkule leskim, a następnie sanockim, od 1855 pow. Sanok, pow. podatkowy Sanok. Od roku 1867 wieś leżała w powiecie sanockim, w gmina wiejskiej Sanok w prowincji Galicja.
W 1372 wieś została nadana przez księcia Władysława Opolczyka kapelanowi o imieniu Maciej (Mathias), a następnie w roku 1374 stała się własnością Albrychta.
W połowie XIX wieku właścicielkami posiadłości tabularnej w Dudyńcach były Magdalena Rylska i Katarzyna Truskolaska[6]. Potem właścicielami byli Seweryn Truskolaski (stan z 1868)[7], Leopoldyna Horodyńska (stan z 1872)[8]; fundatorka kościoła Wszystkich Świętych w Dudyńcach, wzniesionego w latach 1871-1876[9], posiadająca tamże gorzelnię[10], pochowana na miejscowym cmentarzu[11][12]. Później dobrami władał Hieronim Romer (stan z 1886)[13], w 1890 wraz z Józefą Romer[14]. Od końca XIX wieku właścicielami byli Jachimowscy[15], według stanu z 1904 Kazimierz Jachimowski[16], w 1905 tenże wraz z Marią Jachimowską[17][18], w późniejszych latach drugiej dekady XX wieku figurował samodzielnie Kazimierz Jachimowski[19][20].
W 1898 wieś liczyła 438 osób zamieszkujących 79 domów. W 1936 w gromadzie Dudyńce mieszkało 511 Rusinów i 35 Polaków[21]. We wsi istniał wtedy dom gromadzki, działały straż pożarna i czytelnia Proswity, zaś w tym roku przewidywano eksploatację złóż asfaltu i ropy naftowej[22]
Po 1944 większość Rusinów wyjechała na Ukrainę do wsi Słobódka, od roku 1947 wieś stopniowo zasiedlona była m.in. przez osadników z okolic Nowego Targu.
W latach 70. XX, w okresie rządów premiera Piotra Jaroszewicza, planowana była zmiana nazwy miejscowości na Szybistów. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie krośnieńskim.
W trakcie badań powierzchniowych na terenie wsi odnaleziono srebrnego denara cesarza Kommodusa z drugiej połowy II w.n.e.[23]
Religia
W Dudyńcach istnieje parafia obrządku łacińskiego pw. Wszystkich Świętych, która niegdyś obejmowała miejscowości: Jędruszkowce, Markowce, Podgaj, Pisarowce. Pobiedno.
Greckokatolicka cerkiew pw. Błogosławionej Dziewicy Marii spłonęła w 1802. Na jej miejscu w 1802 wybudowano kolejną i od 1818 była filialną cerkwią parafii greckokatolickiej w Pielni (ok. 2 km). W latach 1924–28 poddana generalnemu remontowi. W 1988 została przeniesiona do Komańczy, gdzie po znacznej przebudowie pełni funkcję greckokatolickiej świątyni parafialnej.
W miejscowości znajdują się dwa cmentarze - łaciński i greckokatolicki.
Przypisy
Bibliografia
- Adam Fastnacht, "Osadnictwo Ziemi Sanockiej"
- Akta Grodzkie i Ziemskie
- Kwestionariusze z badania środowiska. Dudyńce. 1936, 1939, s. 1-8.
Linki zewnętrzne
- Dudyńce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 209.
- Strona genealogiczna poświęcona Dudyńcom. elstonwe.home.att.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-12-07)].