Gerd Müller

Gerd Müller urodził się 3 listopada 1945 w Nördlingen, ówcześnie leżącym w amerykańskiej strefie okupacyjnej Niemiec^[8][4]. Był najmłodszym z pięciorga dzieci Johanna Heinricha Müllera (zm. 1963) i Christiny Karoline z domu Jung (zm. 1983)^[9][4].

W październiku 1965 poznał w Monachium młodszą o cztery lata Ursulę „Uschi” Ebenböck. Kilka lat później Uschi została zarówno jego żoną, jak i menedżerką^[4]. Miał z nią urodzoną w 1971 córkę Nicole^[10][11].

Kariera klubowa

Gerd Müller karierę seniorską rozpoczął w lipcu 1963 w klubie TSV 1861 Nördlingen, w którym przez poprzednie trzy lata grał na poziomie juniorskim^[1][12]. W lipcu następnego roku został piłkarzem Bayernu Monachium^[1]. W barwach tego klubu Müller czterokrotnie został mistrzem Niemiec (lata 1969, 1972, 1973 i 1974), czterokrotnie zdobywał Puchar Niemiec (lata 1966, 1967, 1969 i 1971), trzykrotnie Puchar Europy Mistrzów Klubowych (lata 1974, 1975 i 1976), a także jednokrotnie Puchar Interkontynentalny (w 1976 roku) i Puchar Zdobywców Pucharów (w 1967 roku).

Jako zawodnik Bayernu Müller strzelił łącznie 398 bramek w 453 meczach. W największym stopniu osiągnięcie to wypracował podczas występów w Bundeslidze, w której w 427 spotkaniach zdobył 365 goli. W rozgrywkach ligowych siedmiokrotnie zostawał królem strzelców (lata 1967, 1969, 1970, 1972, 1973, 1974 i 1978), ponadto cztery razy uzyskiwał ten tytuł w Pucharze Europy Mistrzów Klubowych (lata 1973, 1974, 1975 i 1977) i trzy razy w Pucharze Niemiec (lata 1967, 1969 i 1971)^[1]. Podczas gry w Bundeslidze i Pucharze Niemiec Gerd Müller ustanowił liczne rekordy, z których większość przetrwała do dziś, m.in. najskuteczniejszego zawodnika w historii (365 goli), najskuteczniejszego zawodnika w historii w meczach wyjazdowych przeciwko jednej drużynie (11 goli w meczu przeciwko FC Schalke 04), najskuteczniejszego zawodnika w historii z dwoma i więcej golami w jednym meczu (87 meczów) oraz najskuteczniejszego zawodnika w historii Pucharu Niemiec (78 goli).

W 1979 odszedł z Bayernu Monachium i wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie najpierw – w okresie od lipca 1979 do grudnia 1980 – grał w klubie Fort Lauderdale Strikers występującym w North American Soccer League (NASL), a następnie – od stycznia 1981 do czerwca 1982 – był piłkarzem drużyny Smiths Brothers Lounge^[9][1].

Kariera reprezentacyjna

12 października 1966 Gerd Müller zadebiutował w reprezentacji Niemiec meczem z Turcją w Ankarze^[3]. Karierę reprezentacyjną zakończył po meczu finałowym Mistrzostw Świata 1974, w którym zdobył zwycięską bramkę. Müller dla drużyny narodowej strzelił ogółem 68 goli w 62 meczach, co czyni go drugim najskuteczniejszym strzelcem w historii niemieckiej reprezentacji, po Miroslavie Klose^[13].

Z niemiecką drużyną narodową Müller został brązowym medalistą Mistrzostw Świata 1970 oraz zwycięzcą Mistrzostw Europy 1972 i Mistrzostw Świata 1974. Na dwóch z tych imprez zdobył ponadto tytuł króla strzelców: na Mundialu w 1970 roku (10 goli w turnieju finałowym; łącznie na swoich dwóch mundialach, w 1970 i w 1974 roku, strzelił 14 bramek, dzięki czemu przez 32 lata był na szczycie listy najlepszych strzelców mistrzostw świata^[4]) i na Euro w 1972 (4 gole w turnieju finałowym; w całym turnieju, łącznie z rundą kwalifikacyjną, strzelił 16 bramek w 12 meczach^[4]).

Gerd Müller zakończył karierę w 1982^[10]. Jeszcze jako czynny piłkarz, w listopadzie 1981 razem z przyjacielem Hansim Huberem kupił restaurację „The Ambry” w Fort Lauderdale, gdzie wówczas mieszkał wraz z rodziną^[10][14]. Restauracja została przemianowana przez nowych właścicieli na „Gerd Müller’s Ambry”^[14]. Müller współprowadził ją do 1984 roku, kiedy to z powodu tęsknoty żony za ojczyzną zdecydował o powrocie do Niemiec, do Monachium^[10][14]. Restauracja pod pierwotną nazwą istnieje do dziś (stan na 2019 rok)^[14].

Po przyjeździe ze Stanów Zjednoczonych Müller grał w tenisa, a także uczestniczył w sesjach autografowych i imprezach organizowanych od czasu do czasu przez Bayern Monachium^[15]. Zmagał się ponadto z problemami natury zawodowej oraz osobistej i popadł w alkoholizm^[16][15][9]. Pomogli mu wówczas dawni koledzy z Bayernu, m.in. Uli Hoeneß i Franz Beckenbauer, przekonując do podjęcia leczenia odwykowego, które przeszedł na przełomie 1991 i 1992 roku. W styczniu 1992 zatrudnił się jako asystent trenera napastników i bramkarzy drugiej drużyny Bayernu Monachium, prowadzonej przez Hermanna Gerlanda i Mehmeta Scholla^[9].

Po 2010 pojawiły się u niego oznaki choroby Alzheimera, a informacja o tym, że Müller cierpi na to schorzenie trafiła do publicznej wiadomości jesienią 2015^[9][17]. W związku z chorobą pod koniec 2014 zrezygnował z pracy w Bayernie, zaś na początku 2015 roku zamieszkał w domu opieki w Wolfratshausen^[9]. W 2020 roku stan jego zdrowia znacznie się pogorszył^[18]. Zmarł 15 sierpnia 2021 w wieku 75 lat^[19]. Urna z jego prochami została złożona w kolumbarium cmentarza w Straßlach-Dingharting^[9].

Bayern Monachium

• Mistrzostwo Fußball-Regionalliga, gr. Południe: 1964/1965
• Mistrzostwo Niemiec: 1968/1969, 1971/1972, 1972/1973, 1973/1974
• Puchar Niemiec: 1965/1966, 1966/1967, 1968/1969, 1970/1971
• Puchar Zdobywców Pucharów: 1966/1967
• Puchar Europy Mistrzów Klubowych: 1973/1974, 1974/1975, 1975/1976
• Puchar Interkontynentalny: 1976

Niemcy

Mistrzostwa świata

• Mistrzostwo: 1974
• 3. miejsce: 1970

Mistrzostwa Europy

• Mistrzostwo: 1972

Indywidualne

• Król strzelców Bundesligi: 1966/1967 (28 goli)^[a], 1968/1969 (30 goli), 1969/1970 (38 goli), 1971/1972 (40 goli), 1972/1973 (36 goli), 1973/1974 (30 goli)^[b], 1977/1978 (24 gole)^[c]
• Król strzelców Pucharu Niemiec: 1966/1967 (7 goli), 1968/1969 (7 goli), 1970/1971 (10 goli)
• Król strzelców Pucharu Europy Mistrzów Klubowych: 1972/1973 (11 goli), 1973/1974 (8 goli), 1974/1975 (5 goli)^[d], 1976/1977 (5 goli)^[e]
• Król strzelców Mistrzostw świata: 1970 (10 goli)
• Król strzelców Mistrzostw Europy: 1972 (4 gole)

Wyróżnienia

• Piłkarz Roku w Niemczech: 1967, 1969^[1]
• Piłkarz Roku UEFA: 1970^[1]
• Złota Piłka: 1970^[20]
• Europejski Złoty But: 1970, 1972
• Jedenastka gwiazd Mistrzostw świata: 1970
• Jedenastka gwiazd Mistrzostw Europy: 1972
• Order zasługi FIFA: 1998^[21]
• FIFA 100: 2004
• Nagroda Sport Bild-Award w kategorii „Praca życiowa”: 2013^[22][23]
• Wprowadzenie do Galerii Sław niemieckiego Futbolu(inne języki) (Hall of Fame des deutschen Fußballs): 2018^[24][25]

Rekordy

• Najskuteczniejszy zawodnik w historii Bundesligi: 365 goli^[26]
• Najskuteczniejszy zawodnik w historii Bundesligi w meczach wyjazdowych przeciwko jednej drużynie: 11 goli (przeciwko FC Schalke 04)^[f]
• Najskuteczniejszy zawodnik w historii Bundesligi z dwoma i więcej golami w jednym meczu: 87 meczów^[28]
• Najskuteczniejszy zawodnik w historii Pucharu Niemiec: 78 goli
• Najskuteczniejszy zawodnik w historii Bayernu Monachium: 523 gole^[29]
• Najskuteczniejszy zawodnik w historii po 13. kolejkach Bundesligi: 17 goli^[g]
• Najskuteczniejszy niemiecki zawodnik w historii występów klubowych i reprezentacyjnych w jednym roku kalendarzowym, a także drugi w historii: 85 goli^[h]
• Najwięcej zdobytych tytułów króla strzelców w historii Bundesligi: 7^[i][30]
• Pierwszy zawodnik w historii Bundesligi, który zdobył co najmniej jednego gola w 16 meczach z rzędu
• Pierwszy zawodnik w historii Bundesligi, który zdobył siedem tytułów króla strzelców tych rozgrywek

Nieaktualne

• Najskuteczniejszy zawodnik w historii Bundesligi w jednym sezonie: 40 goli (sezon 1971/1972)^[j][31]
• Najskuteczniejszy zawodnik w historii Bundesligi w jednym roku kalendarzowym: 42 gole w 34 meczach (rok 1972)^[k][32]
• Najskuteczniejszy zawodnik w historii Bundesligi z dwoma golami w jednym meczu: 55 meczów^[l][33]
• Najskuteczniejszy zawodnik w historii europejskich pucharów w barwach Bayernu Monachium: 66 goli^[m][34]

• Krzyż Zasługi na Wstędze Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (1977)

Na cześć Gerda Müllera w 2008 roku zmieniono nazwę stadionu klubu TSV 1861 Nördlingen: z Rieser Sportpark na Gerd-Müller-Stadion^[35][11].

Na początku października 2009 roku została wprowadzona na rynek przeglądarkowa gra komputerowa Gerd Müller’s PerfectGoal, która powstała we współpracy z Gerdem Müllerem.

• W 1967 zagrał wraz z ówczesnym trenerem Bayernu Monachium Zlatko Čajkovskim i bramkarzem tego klubu Seppem Maierem w filmie komediowym Wenn Ludwig ins Manöver zieht^[36][37].
• W 1969 nagrał singla z utrzymanymi w szlagierowej stylistyce utworami „Dann macht es bumm” i „Wenn das runde Leder rollt”^[38].
• W latach 70. XX wieku występował w telewizyjnej reklamie maślanki firmy Müller^[39].

• Gerd Müller w bazie Fussballdaten.de (niem.)
• Gerd Müller w bazie Weltfussball.de (niem.)