Lesbijka
Lesbijka (rzadziej safonka lub trybada) – kobieta o orientacji homoseksualnej, czyli taka, która odczuwa romantyczny i seksualny pociąg do innych kobiet, i w oparciu o ten pociąg może budować własną tożsamość oraz zawierać trwałe związki z innymi kobietami, a także odczuwać przynależność do społeczności osób odczuwających ten pociąg.
.jpg)
Etymologia
Określenia „lesbijka” oraz „safonka” pochodzą od greckiej wyspy Lesbos, i żyjącej na niej poetki Safony[1]. Przypisuje się jej orientację homoseksualną z powodu pisanych przez nią liryków homoerotycznych. Z kolei „trybada” pochodzi od trybadyzmu, praktyki seksualnej częstej wśród kobiet, które uprawiają seks z kobietami.
Definicja terminu
Nie ma ujednoliconej definicji słowa „lesbijka”. Terminu tego używa się w odniesieniu do kobiet, które uprawiają seks z kobietami, wyłącznie lub jako dodatek do seksu z mężczyznami (tj. zachowanie), kobiet, które same identyfikują się jako lesbijki (tj. tożsamość) oraz kobiet, które wykazują preferencje o charakterze seksualnym w stosunku do kobiet (tj. pożądanie lub przyciąganie)[2].
W literaturze naukowej definicje lesbijek różnią się również w zależności od tego, jak i gdzie pobrano próbki do badań[2].
Pod koniec XIX i na początku XX wieku męscy seksuolodzy, tacy jak Richard von Krafft-Ebing i Have-lock Ellis, przejęli kontrolę nad definicją lesbijki. Z ich męskiej i heteroseksualnej perspektywy, lesbijka była kobietą starającą się być mężczyzną. Według Esther Newton, Ellis rozumie pragnienie kobiety poza męską kontrolą lub obecnością tylko w kategoriach „łączenia inwersji i męskości”. W tym paradygmacie lesbijka jest uzurpatorem męskich prerogatyw; w rzeczywistości Carroll Smith-Rosenberg twierdzi, że lesbijki Krafft-Ebinga „zdawały się pragnąć męskich przywilejów i władzy tak gorliwie lub, być może bardziej gorliwie niż pragnęły seksualnie kobiet”[3].
W latach 70. lesbijstwo zaczęło być mocno wiązane z feminizmem, tworząc nurt zwany feminizmem lesbijskim[4]. W tym kontekście „lesbijka” stała się symbolem buntowniczki[5] i definiowana była jako pewna postawa polityczna kobiet, a nie konieczne poprzez ich aktywność seksualną[6]. Adrienne Rich, na przykład, definiuje jako lesbijstwo „pierwotną intensywność pośród kobiet i pomiędzy nimi, włączając w to dzielenie się bogatym życiem wewnętrznym, przeciwstawianie się męskiej tyranii, udzielanie i otrzymywanie praktycznego i politycznego wsparcia”[3][7][8].
Według jednej ze współcześnie proponowanych definicji lesbijka to kobieta, która chce stworzyć rodzinę z inną kobietą[9].
Użycie terminu
Język polski
W obecnej polszczyźnie rzeczownik „lesbijka” ma wydźwięk neutralny i jest akceptowany w środowisku samych lesbijek, w odróżnieniu od językowo niezręcznego i mającego charakter kliniczny określenia „homoseksualistka”[10].
Język angielski
Również w krajach anglojęzycznych społeczność osób homoseksualnych preferuje określenia lesbian i gay lub gay person (dla obu płci) uznając przy tym rzeczownik homosexual za termin nieodpowiedni lub wręcz obraźliwy w zastosowaniach innych niż bezpośrednie cytowanie publikacji naukowych[11][12][13].
Zobacz też
- butch i femme
- lesbijska erotyka
- yuri – gatunek mangi i anime przedstawiający związki lesbijskie
Przypisy
Bibliografia
- Bonnie Zimmerman: Encyclopedia of lesbian and gay histories and cultures. T. 1: Encyclopedia of lesbian histories and cultures. London: Routledge, 1999, seria: Encyclopedias of Contemporary Culture. ISBN 978-1-136-78751-5. OCLC 1100441376. (ang.).
- Celia Kitzinger: The Social Construction of Lesbianism. SAGE Publications Inc, 1988, seria: Inquiries in Social Construction series. ISBN 978-0803981171. (ang.).