Max Euwe

szachista holenderski

Max (Machgielis) Euwe (ur. 20 maja 1901 w Amsterdamie, zm. 26 listopada 1981 tamże) – szachista holenderski, piąty mistrz świata w szachach (w latach 1935–1937), prezydent Międzynarodowej Federacji Szachowej w latach 1970–1978[1]. Matematyk (doktor)[2].

Max Euwe
Ilustracja
Max Euwe, Amsterdam 1975
Data i miejsce urodzenia

20 maja 1901
Amsterdam

Data i miejsce śmierci

26 listopada 1981
Amsterdam

Obywatelstwo

Holandia

Tytuł szachowy

arcymistrz (1950)

Ranking FIDE

2769 (styczeń 1936)

FIDE Top 100

1 (1936)

Odznaczenia
Komandor Orderu Oranje-Nassau (Holandia)

Życiorys

Max Euwe studiował matematykę na amsterdamskim uniwersytecie (studia ukończył w roku 1923), następnie uczył matematyki, początkowo w Rotterdamie, później w żeńskim liceum w Amsterdamie[3].

W roku 1926 uzyskał doktorat z matematyki na Uniwersytecie w Amsterdamie[2].

Przez wiele lat Euwe był najsilniejszym szachistą holenderskim. W 1921 roku został po raz pierwszy mistrzem Holandii[3], do roku 1955 zdobył łącznie 12 złotych medali w indywidualnych mistrzostwach kraju. 15 grudnia 1935 roku po rozegraniu trzydziestu partii w ciągu osiemdziesięciu dni w trzynastu różnych miejscowościach pokonał ówczesnego mistrza świata Aleksandra Alechina z wynikiem + 9 – 8 = 13[4]. To zwycięstwo spowodowało ogromny wzrost popularności szachów w Holandii. W przeciwieństwie do swoich poprzedników Euwe zgodził się dać Alechinowi szansę na rewanż[5]. W 1937 roku Euwe przegrał w meczu rewanżowym z Alechinem z wynikiem: + 4 – 10 = 11[4]. Po śmierci Alechina część środowiska szachowego przypisywała Euwemu prawo do tytułu mistrza świata, jednak Euwe zdecydował się na udział w turnieju, wyłaniającym kolejnego mistrza świata. Turniej z udziałem pięciu pretendentów odbył się w 1948 roku i zakończył zwycięstwem Michaiła Botwinnika, Euwe zajął ostatnie miejsce[6].

W latach 1970–1978 dr Euwe był prezydentem Międzynarodowej Federacji Szachowej (FIDE)[7]. Odegrał ważną mediacyjną rolę przy organizacji sławnego meczu Borys SpasskiBobby Fischer (1972).

Według systemu Chessmetrics najwyższy ranking w karierze osiągnął w styczniu 1936 r., z wynikiem 2769 zajmował wówczas 1. miejsce na świecie[8].

Euwe był autorem wielu książek o tematyce szachowej, wśród których najsławniejsze to Oordeel en Plan (Licz i planuj) i seria poświęcona szachowym otwarciom. Miasto Amsterdam uhonorowało swojego sławnego mieszkańca nazywając jeden z placów jego imieniem. W pobliżu tego placu znajduje się Centrum Maxa Euwego, w którym mieści się szachowa biblioteka i muzeum. Pomiędzy 1987 a 1996 r. rozegrano 10 turniejów poświęconych jego pamięci[9].

Tworzył również kompozycje szachowe, oto przykładowa dwuchodówka:

abcdefgh
8
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Max Euwe
mat w 2 posunięciach

Rozwiązanie: [1.Hd6!]
(zaznacz tekst pomiędzy nawiasami, aby zobaczyć rozwiązanie)

Mecze Euwego o mistrzostwo świata

RokPrzeciwnikWynik
1935Alechinwygrana (+9-8=13)
1937Alechinprzegrana (+4-10=11)
1948turniej5. miejsce
W nawiasach: liczba wygranych, przegranych i zremisowanych partii.

Publikacje

  • Max Euwe – From My Games, 1920 – 1937 (Dover, 1975);
  • Max Euwe – Euwe w serii Weltgeschichte des Schachs series (Verlag Dr. E. Wildhagen, 1959).

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne