20 maja

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   325 – Otwarto Sobór nicejski I na którym m.in. potępiono arianizm, uchwalono nicejskie wyznanie wiary i rozstrzygnięto spór o datę świąt Wielkanocy.
•   491 – Cesarzowa bizantyńska Ariadna, wdowa po cesarzu Zenonie, wzięła ślub z wysokim urzędnikiem dworskim Flawiuszem Anastazjuszem i zachowała wszystkie swoje dotychczasowe przywileje i wpływy.
•   526 – (między 20 a 29 maja) Antiochia Syryjska została zniszczona przez trzęsienie ziemi, w wyniku czego zginęło około 250 tys. osób.
•   685 – Zwycięstwo pogańskich Piktów nad Nortumbryjczykami w bitwie pod Dun Nechain w Szkocji.
•   885 – Karol Otyły został koronowany na króla zachodniofrankijskiego.
• 1202 – Trzęsienie ziemi z epicentrum w północno-zachodniej Syrii zabiło od 30 tys. do ponad miliona osób na Bliskim Wschodzie i północnej Afryce.
• 1217 – Pierwsza wojna baronów: zwycięstwo wojsk angielskich nad francuskimi w bitwie pod Lincoln.
• 1285 – Henryk II został królem Cypru i Jerozolimy.
• 1293 – Król Kastylii i Leónu Sancho IV Odważny założył Szkołę Główną, zalążek przyszłego Uniwersytetu Complutense w Madrycie.
• 1303 – Królowie Filip IV Piękny i Edward I Długonogi podpisali traktat paryski, na mocy którego Anglia uzyskała potwierdzenie swego lenna Gujenny (Akwitanii), w zamian za co wycofała swe poparcie dla Flandrii i ta musiała podporządkować się Francji.
• 1347 – W Rzymie wybuchło powstanie ludowe.
• 1495 – Wojna o Neapol: zagrożony odcięciem swych wojsk król Francji Karol VIII Walezjusz opuścił miasto.
• 1498 – Vasco da Gama dopłynął do Indii.
• 1501 – Portugalczycy odkryli Wyspę Wniebowstąpienia na południowym Atlantyku.
• 1520 – W okupowanej przez Hiszpanów azteckiej stolicy Tenochtitlán, po uzyskaniu informacji o planowanym powstaniu, 400 szlachetnie urodzonych młodzieńców zostało zaatakowanych podczas tańców przez konkwistadorów i ich indiańskich sojuszników. Na skutek rzezi Hiszpanie zostali zmuszeni wycofać się do pałacu Montezumy, gdzie zostali oblężeni przez Indian.
• 1521 – Ignacy Loyola został ciężko ranny podczas hiszpańsko-francuskiej bitwy pod Pampeluną.
• 1522:
  • Franciszek Skaryna założył pierwszą drukarnię w Wielkim Księstwie Litewskim.
  • Założono miasto Natá de los Caballeros w Panamie.
• 1523 – Andrea Gritti został dożą Wenecji.
• 1560 – Duńczycy zajęli księstwo biskupie w Kurlandii.
• 1570 – W Antwerpii został wydany pierwszy nowożytny atlas świata Theatrum orbis terrarum.
• 1571 – W Rzymie podpisano akt powołujący Świętą Ligę przeciwko Imperium Osmańskiemu.
• 1609 – W Londynie zostały wydane Sonety Williama Szekspira.
• 1622 – Został zamordowany przez zbuntowanych janczarów sułtan Imperium Osmańskiego Osman II, a na tron powrócił jego umysłowo chory stryj Mustafa I.
• 1631 – Wojna trzydziestoletnia: wojska cesarskie dokonały rzezi 20 tysięcy mieszkańców Magdeburga.
• 1654 – Na wyspie Tobago została założona kurlandzka kolonia Nowa Kurlandia.
• 1667 – II wojna angielsko-holenderska: zwycięstwo floty angielskiej w bitwie morskiej koło Nevis.
• 1756 – Wojna siedmioletnia: strategiczne zwycięstwo floty francuskiej nad brytyjską w bitwie u brzegów Minorki.
• 1795 – Fryderyk Eugeniusz został księciem Wirtembergii.
• 1796 – Salomon III został cesarzem Etiopii.
• 1813 – VI koalicja antyfrancuska: rozpoczęła się bitwa pod Budziszynem.
• 1815 – Podpisano austriacko-neapolitański traktat z Casalanzy, który położył kres dziesięcioletniemu panowaniu napoleońskiemu w regionie Neapolu.
• 1841 – Antonio González został po raz drugi premierem Hiszpanii.
• 1846 – Pedro de Sousa Holstein został po raz trzeci premierem Portugalii.
• 1856 – William Fox został premierem Nowej Zelandii.
• 1858 – II wojna opiumowa: Brytyjczycy zdobyli forty Dagu u ujścia rzeki Hai He w Tiencinie.
• 1859 – Wojna francusko-austriacka: zwycięstwo wojsk francusko-sardyńskich w bitwie pod Montebello.
• 1861 – Wojna secesyjna: Karolina Północna wystąpiła z Unii.
• 1862 – Wojna secesyjna: Kongres Unii przyjął ustawę o osadnictwie (Homestead Act), która miała przyciągnąć ochotników do walki po jej stronie.
• 1864 – Wojna secesyjna: zwycięstwo Konfederatów w bitwie pod Ware Bottom Church.
• 1873 – Levi Strauss i Jacob Davis uzyskali amerykański patent na dżinsy.
• 1882 – Niemcy, Włochy i Austro-Węgry zawiązały Trójprzymierze.
• 1890 – Francuski astronom Auguste Charlois odkrył planetoidę (293) Brasilia.
• 1897 – W szwajcarskim St. Gallen uruchomiono komunikację tramwajową.
• 1902 – Kuba uzyskała niepodległość (od USA). Pierwszym prezydentem został Tomás Estrada Palma.
• 1903 – Amerykański astronom Raymond Smith Dugan odkrył planetoidę (510) Mabella.
• 1909 – Klemens Maria Hofbauer i Józef Oriol zostali kanonizowani przez papieża Piusa X.
• 1910 – Odbył się pogrzeb króla Wielkiej Brytanii Edwarda VII.
• 1913:
  • Mario García Menocal został prezydentem Kuby.
  • Zwodowano amerykański niszczyciel USS „Cassin” i francuski okręt podwodny „Gustave Zédé”.
• 1916 – Irlandzki podróżnik Ernest Shackleton dotarł wraz z dwoma członkami nieudanej ekspedycji transantarktycznej do przystani wielorybniczej Stromness na północnym wybrzeżu Georgii Południowej, gdzie zorganizował wyprawy ratunkowe po trzech innych, niezdolnych do pieszej wędrówki polarników pozostawionych na południowym wybrzeżu tej wyspy i 22 kolejnych na Elephant Island.
• 1918 – I wojna światowa: niemieckie bombowce przeprowadziły największy i ostatni nalot na Anglię, zabijając 49 i raniąc 177 osób.
• 1920 – W stolicy Mozambiku Maputo założono klub piłkarski CD Maxaquene.
• 1921:
  • Alfredo Zayas został prezydentem Kuby.
  • Prezydent USA Warren Harding przekazał Marii Skłodowskiej-Curie kapsułkę z zawartością radu o wartości ówczesnych 100 tys. dolarów.
• 1923 – W Walencji otwarto Stadion Mestalla.
• 1925 – Gerardo Machado został prezydentem Kuby.
• 1926 – Henri Jaspar został premierem Belgii.
• 1927 – Amerykański pilot Charles Lindbergh wystartował z lotniska w Garden City pod Nowym Jorkiem w pierwszy w historii samotny lot transatlantycki bez międzylądowań, zakończony po 33,5 godz. lądowaniem w Paryżu.
• 1928:
  • Japonka Kinue Hitomi ustanowiła w Osace rekord świata w skoku w dal (5,98 m).
  • SPD wygrała wybory do Reichstagu.
  • Z uszkodzonej cysterny w zakładach chemicznych w Hamburgu wydostało się 11 ton fosgenu, który rozprzestrzenił się na odległość ok. 10 km powodując śmierć 10 i podtrucia u 300 osób.
• 1929:
  • Oddano do użytku Kapitol w Hawanie.
  • W Barcelonie rozpoczęła się Wysawa Światowa.
• 1932:
  • Amerykanka Amelia Earhart, jako druga w historii po Charlesie Lindberghu, rozpoczęła udany samotny lot przez Atlantyk.
  • Engelbert Dollfuß został kanclerzem Austrii.
• 1933:
  • Engelbert Dollfuß założył faszystowski Front Ojczyźniany (VF).
  • Założono Białoruski Państwowy Uniwersytet Ekonomiczny w Mińsku.
• 1934 – Zakończyła się wojna saudyjsko-jemeńska.
• 1936:
  • Miguel Mariano Gómez został prezydentem Kuby.
  • José David Toro został po raz drugi prezydentem Boliwii.
• 1937 – Dokonano oblotu brytyjskiego samolotu pasażerskiego i pocztowego de Havilland Albatross.
• 1941 – Kampania śródziemnomorska: wojska niemieckie przeprowadziły desant na Kretę.
• 1942 – Wojna na Pacyfiku: Japończycy zajęli całą Birmę dochodząc do granicy indyjskiej.
• 1943 – Bitwa o Atlantyk: niemiecki okręt podwodny U-258 został zatopiony wraz z 49-osobową załogą bombami głębinowymi przez kanadyjski bombowiec B-24 Liberator.
• 1945 – Wojska amerykańskie i kanadyjskie wylądowały na holenderskiej wyspie Texel, co zakończyło trwające od 5 kwietnia antyniemieckie powstanie gruzińskich żołnierzy 822 Ostbatalionu.
• 1946:
  • Samolot Straży Wybrzeża Stanów Zjednoczonych uderzył w 58. piętro drapacza chmur 40 Wall Street na nowojorskim Manhattanie, w wyniku czego zginęło 5 osób.
  • W Wielkiej Brytanii znacjonalizowano kopalnie.
• 1948 – Czang Kaj-szek został prezydentem Tajwanu.
• 1949:
  • Na Tajwanie wprowadzono stan wojenny, który obowiązywał do 14 lipca 1987 roku.
  • W USA powstała Agencja Bezpieczeństwa Sił Zbrojnych (AFSA).
• 1954:
  • Na konferencji w Genewie podpisano porozumienie dzielące Wietnam wzdłuż 17. równoleżnika.
  • W Monachium rozpoczęła nadawanie białoruska sekcja Radia Swoboda.
• 1960 – Uprowadzony z Argentyny przez Mosad nazistowski zbrodniarz Adolf Eichmann został przewieziony specjalnym samolotem do Izraela.
• 1961 – Na Ukrainie została ustanowiona Państwowa Nagroda im. Tarasa Szewczenki.
• 1963 – W zakończonym w Moskwie meczu o szachowe mistrzostwo świata pomiędzy reprezentantami ZSRR Tigran Petrosjan pokonał obrońcę tytułu Michaiła Botwinnika.
• 1965:
  • 119 osób zginęło, a 6 zostało rannych w katastrofie pakistańskiego Boeinga 720 w czasie podchodzenia do lądowania w Kairze.
  • Dokonano oblotu samolotu transportowego krótkiego startu i lądowania de Havilland Canada DHC-6 Twin Otter.
  • W Thorshavn na Wyspach Owczych założono Uniwersytet Farerski.
• 1968 – Rozpoczęła działalność malezyjska państwowa agencja prasowa Bernama.
• 1969 – Wojna wietnamska: zwycięstwo wojsk amerykańsko-południowowietnamskich w bitwie o Hamburger Hill.
• 1970:
  • Przyjęto nowy wzór flagi Sudanu.
  • Założono omański klub piłkarski Al-Nasr Salala.
• 1971 – Wojna o niepodległość Bangladeszu: w miejscowości Chuknagar na południu kraju pakistańska armia i paramilitarni ochotnicy dokonali masakry od 8 do 10 tys. osób (głównie bengalskich Hindusów).
• 1975 – Ustanowiono flagę Kamerunu.
• 1978 – Został wystrzelony sztuczny satelita Wenus Pioneer Venus 1.
• 1980 – 59,5% spośród głosujących w referendum w kanadyjskiej prowincji Quebec opowiedziało się przeciwko ogłoszeniu przez nią niepodległości.
• 1981 – Premiera filmu Rydwany ognia w reżyserii Hugh Hudsona.
• 1982:
  • Papież Jan Paweł II powołał Papieską Radę ds. Kultury.
  • Pierwszy okręt podwodny o napędzie atomowym USS „Nautilus” został uznany za okręt-muzeum.
• 1983 – W czasopiśmie „Science” ukazał się artykuł donoszący o odkryciu wirusa HIV.
• 1985 – W Miami finansowane przez amerykański rząd Radio Martí rozpoczęło nadawanie audycji skierowanych do mieszkańców Kuby.
• 1986 – Na Narodowym Cmentarzu w Arlington pochowano we wspólnej mogile szczątki 5 z 7 śmiertelnych ofiar katastrofy wahadłowca Challenger.
• 1988 – W Carnarvon w Australii Zachodniej doszło do katastrofy masowca „Korean Star” i wycieku 600 ton oleju napędowego ze zbiorników statku.
• 1989 – W związku z protestami na Placu Tian’anmen w Pekinie wprowadzono w mieście stan wyjątkowy.
• 1990:
  • Na przystanku autobusowym w mieście Riszon le-Cijjon izraelski żołnierz Ami Popper zastrzelił 7 Palestyńczyków.
  • Odbyły się pierwsze od 1937 roku wielopartyjne wybory parlamentarne w Rumunii.
  • W Los Angeles Amerykanin Randy Barnes ustanowił rekord świata w pchnięciu kulą (23,12 m).
• 1992:
  • FC Barcelona pokonała po dogrywce na londyńskim Wembley Sampdorię Genua 1:0 i zdobyła po raz pierwszy piłkarski Puchar Europy.
  • Joseph Yodoyman został premierem Czadu.
  • W północno-zachodniej Rosji założono Park Narodowy „Paanajarwi”.
• 1994 – Premiera westernu Maverick w reżyserii Richarda Donnera.
• 1996 – Rozpoczął się ponad półtoraroczny okres widoczności gołym okiem Komety Hale’a-Boppa, jednej z najjaśniejszych w historii.
• 2001 – Urzędujący prezydent Czadu Idriss Déby został wybrany na kolejną kadencję.
• 2002:
  • Chen Shui-bian został prezydentem Tajwanu.
  • Timor Wschodni odzyskał pełną niepodległość (od Indonezji)
• 2006:
  • Fiński zespół Lordi z piosenką Hard Rock Hallelujah wygrał 51. Konkurs Piosenki Eurowizji w Atenach.
  • Nuri al-Maliki został premierem Iraku.
  • W Hanowerze zakończył się ostatni w historii kolarski Wyścig Pokoju. Zwyciężył Włoch Giampaolo Cheula.
• 2007 – Brazylijski piłkarz Romário zdobył swego 1000. gola.
• 2008:
  • Ma Ying-jeou został prezydentem Tajwanu.
  • Wieżowiec Burdż Chalifa w Dubaju osiągnął 649,7 m i stał się najwyższą budowlą w historii, przewyższając nieistniejący już maszt radiowy w Konstantynowie.
• 2009:
  • 41 osób zginęło, a 82 zostały ranne w wyniku wybuchu samochodu-pułapki w Bagdadzie.
  • 98 osób zginęło w katastrofie samolotu wojskowego w indonezyjskiej prowincji Jawa Wschodnia.
  • W Irlandii opublikowano tzw. Raport Ryana, ujawniający systemowy charakter tortur, gwałtów i poniżania dzieci przez katolickich księży i zakonnice, zarządzających ośrodkami wychowawczymi.
• 2010 – Z kosmodromu Tanegashima została wystrzelona w kierunku Wenus rakieta z japońską sondą Akatsuki.
• 2012:
  • W II turze wyborów prezydenckich w Serbii Tomislav Nikolić pokonał urzędującego prezydenta Borisa Tadicia.
  • W trzęsieniu ziemi we włoskim regionie Emilia-Romania zginęło 7 osób, a 50 zostało rannych.
• 2014 – W następstwie antyrządowych protestów naczelny dowódca sił zbrojnych Tajlandii gen. Prayuth Chan-ocha wprowadził w kraju stan wojenny.
• 2015 – Moses Nagamootoo został premierem Gujany.
• 2016 – Lin Chuan został premierem Tajwanu.
• 2017 – Francisco Guterres został prezydentem Timoru Wschodniego.
• 2018 – Ubiegający się o reelekcję Nicolás Maduro wygrał w pierwszej turze wybory prezydenckie w Wenezueli.
• 2019:
  • Weszła w życie przyjęta w listopadzie 2018 roku na 26. Generalnej Konferencji Miar w Wersalu redefinicja czterech jednostek podstawowych układu SI: kilograma, kelwina, ampera i mola.
  • Wołodymyr Zełenski został prezydentem Ukrainy.
• 2022 – Inwazja Rosji na Ukrainę: zwycięstwem wojsk rosyjskich zakończyła się bitwa o Mariupol.

Urodzili się

Zmarli

Przypisy