Reprezentacja Serbii w piłce nożnej mężczyzn

Serbia
Србија
Przydomek	Орлови (Orły)
Związek	Фудбалски савез Србије,; Фудбалски савез Србије и Црне Горе (do 2006),; Фудбалски савез СР Југославије (do 2003)
Sponsor techniczny	Puma
Trener	Dragan Stojković
Skrót FIFA	SRB; SCG (do 2006); YUG (do 2003)
Ranking FIFA	32. (1517.43 pkt.)
Miejsce w rankingu Elo	15. (1854 pkt.); (18 lipca 2023)
	Zawodnicy
Kapitan	Dušan Tadić
Najwięcej występów	Dušan Tadić (106)
Najwięcej bramek	Aleksandar Mitrović (57)
Stroje; domowe	Stroje; wyjazdowe
	Mecze
	Pierwszy mecz; Brazylia 2:0 FRJ ; (Porto Alegre, Brazylia; 23 grudnia 1994); Czechy 1:3 Serbia ; (Uherské Hradiště, Czechy; 18 sierpnia 2006)
	Najwyższe zwycięstwo; Wyspy Owcze 1:8 FRJ ; (Toftir, Wyspy Owcze; 6 października 1996)
	Najwyższa porażka; Argentyna 6:0 SCG ; (Gelsenkirchen, Niemcy; 16 czerwca 2006)
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Wiadomości w Wikinews
	Strona internetowa

Reprezentacja Serbii w piłce nożnej mężczyzn (serb. Фудбалска репрезентација Србије) – narodowy zespół piłkarzy nożnych Serbii. Za funkcjonowanie reprezentacji odpowiedzialny jest Związek Piłki Nożnej Serbii.

Piłkarska drużyna Serbii jest wg FIFA i UEFA oficjalnym sukcesorem tradycji reprezentacji Jugosławii^[1]^[2]^[3]. Należy jednak pamiętać, iż według prawa międzynarodowego (Rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 777 poparta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją nr 47/1) Federalna Republika Jugosławii (dzisiejsza Republika Serbii) nie jest kontynuatorem prawnym Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii.

Dzieje reprezentacji

Mimo iż niepodległość "nowej" Jugosławii ogłoszono 28 kwietnia 1992 roku, to z powodu międzynarodowych sankcji nałożonych na ten kraj z powodu wojny w Bośni reprezentacja pierwszy mecz zagrała dopiero w grudniu 1994 roku. Do 1996 roku rozgrywała wyłącznie spotkania towarzyskie, gdyż z eliminacji do Mundialu 1994 i Euro 1996 została wykluczona. Wcześniej jeszcze przed rozpadem "starej" Jugosławii reprezentacja zdołała się zakwalifikować po sportowej walce na Euro 1992, jednak także z powodu międzynarodowych sankcji reprezentacja została wykluczona z mistrzostw, a jej miejsce zajęła druga w swojej grupie eliminacyjnej Dania, która później zdobyła mistrzostwo Europy.

Zadebiutowała w kwalifikacjach do Mundialu 1998. Drużyna prowadzona przez Slobodana Santrača z Predragiem Mijatovicem, Miroslavem Djukicem, Sinišą Mihajlovicem i Darko Kovačevicem w składzie wprawdzie została wyprzedzona w grupie przez Hiszpanię, ale pokonała m.in. ówczesnych wicemistrzów Starego Kontynentu Czechów. Jugosłowianie grali ofensywnie i efektownie, i właśnie wtedy doczekali się przezwiska "Brazylijczycy Europy". W barażach nie dali szans Węgrom (7:1 i 5:0).

Na Mundialu zaprezentowali się przyzwoicie. W 1/8 finału po wyrównanym meczu i w dość pechowych okolicznościach (Mijatović nie strzelił karnego w ostatniej minucie) przegrali 1:2 z Holandią.

Dwa lata później, na Euro 2000, reprezentacja dowodzona tym razem przez 70-letniego Vujadina Boškova również odpadła w drugiej rundzie, a ich pogromcami (przegrali 1:6) tak jak w 1998 roku byli Holendrzy. Na pocieszenie Jugosłowianom pozostała korona strzelców turnieju dla Savo Miloševica.

Od czasu zakończenia mistrzostw Europy rozpoczął się kryzys drużyny narodowej, pogłębiany częstymi zmianami selekcjonerów. Rezygnacja z gry w kadrze najlepszych piłkarzy i wysoki stopień korupcji w związku piłkarskim to największe bolączki futbolu serbskiego u progu XXI wieku. W eliminacjach do Mundialu 2002 reprezentacja dała się wyprzedzić Rosji i Słowenii, a w kwalifikacjach do Euro 2004, w których po raz pierwszy wystąpiła pod nazwą Serbii i Czarnogóry – Włochom i Walijczykom.

Wydawało się, że powoli drużyna zaczyna wychodzić z zapaści. W połowie 2003 roku selekcjonerem został Ilija Petković. Zmieniły się również władze związku, na nowego prezesa wybrano byłego reprezentanta Jugosławii Dragan Stojkovicia. Trener Petković postawił na piłkarzy nieogranych na międzynarodowych boiskach i zrezygnował z usług większości gwiazd. Efektem jego polityki kadrowej był udany występ w eliminacjach do Mundialu 2006 i awans do tego turnieju z pierwszego miejsca (Serbowie wyprzedzili m.in. Hiszpanię i Belgię). Największą siłą drużyny była wówczas defensywa. Bramkarz Dragoslav Jevrić i obrońcy Goran Gavrancić, Ivica Dragutinović, Mladen Krstajić, Nemanja Vidić (który dzięki dobrym występom w kadrze został kupiony przez Manchester United) oraz Marjan Marković grali na tyle skutecznie, że reprezentacja straciła w kwalifikacjach tylko jedną bramkę. Zupełnie inaczej zaprezentowała się w samym turnieju. Serbowie i Czarnogórcy odpadli już po fazie grupowej, przegrywając wszystkie trzy spotkania, w których zanotowali bilans bramek 2:10. Dnia 21 maja 2006 roku w Czarnogórze odbyło się referendum niepodległościowe. Jego wynik oznaczał odłączenie Czarnogóry od państwa i tym samym powstanie nowej reprezentacji piłkarskiej.

W eliminacjach do Mundialu 2010, Serbowie trafili w nich do grupy 7 razem z Francją, Austrią, Litwą, Rumunią i Wyspami Owczymi. Zajęli w nich pierwsze miejsce z dorobkiem 22 punktów po siedmiu zwycięstwach, jednym remisie i dwóch porażkach w dziesięciu spotkaniach. Na Mundialu w RPA serbscy piłkarze grali w grupie D razem z Niemcami, Ghaną i Australią. Po jednym zwycięstwie (1:0 z Niemcami) i dwóch porażkach (z Ghaną 0:1 i Australią 1:2) z trzema punktami na koncie zajęli ostatnie miejsce w grupie i zakończyli swój udział w tych mistrzostwach na fazie grupowej.

Eliminacje do kolejnych trzech turniejów: Mistrzostw Europy 2012, Mundialu w 2014, i ME 2016 zakończyły się dla Serbów porażką. W eliminacjach do Mistrzostw Świata 2018 w Rosji serbską kadrę prowadził Slavoljub Muslin. Po zwycięstwie w grupie (21 punktów w 10 meczach) i bezpośrednim awansie na mundial dość nieoczekiwanie tamtejszy związek piłkarski postanowił rozwiązać umowę z Muslinem. Kadrę Serbii przejął Mladen Krstajić^[4], który wywalczył awans na Mundial 2018. Serbia w Rosji grała w grupie E razem z Brazylią, Szwajcarią i Kostaryką. Po zwycięstwie z Kostarykanami 1:0 w pierwszym meczu przyszły dwie porażki (ze Szwajcarią 1:2 i Brazylią 0:2). Serbowie zajęli więc trzecie miejsce w grupie i ostatecznie nie uzyskali awansu do dalszej fazy turnieju.

O piłkarskiej reprezentacji Czarnogóry czytaj tu.

Udział w międzynarodowych turniejach

Igrzyska Olimpijskie

Udział w igrzyskach olimpijskich									Kwalifikacje do igrzysk olimpijskich						Uwagi
Rok	Runda	Miejsce	M	W	R	P	B+	B-	M	W	R	P	B+	B-	Uwagi
1900	Nie brała udziału														jako SRB
1904
1908
1912

1948-1992	Serbia była częścią Jugosławii
1996	Nie brała udziału - została wykluczona														jako FRJ
2000	Nie zakwalifikowała się								8	5	2	1	29	10	jako FRJ
2004	Faza grupowa	16/16	3	0	0	3	3	14	13	8	2	3	23	17	jako SCG
2008	Faza grupowa	12/16	3	0	1	2	3	7	9	6	0	3	15	10	jako SRB
2012	Nie zakwalifikowała się								8	4	1	3	14	12
2016									13	6	3	4	21	18
2020									13	8	2	3	24	15

Mistrzostwa Europy

Udział w mistrzostwach Europy
Rok	Kwalifikacje	Wynik	Uwagi
1992	Nie brała udziału		jako FRJ
1996	Nie brała udziału, została wykluczona
2000	Awans	Ćwierćfinał
2004	Nie zakwalifikowała się		jako SCG
2008	Nie zakwalifikowała się
2012
2016
2020
2024	Awans

Rekordziści

Kolorem niebieskim zaznaczono wciąż aktywnych piłkarzy

Stan na 2 grudnia 2022

Najwięcej goli w kadrze

Lp.	Zawodnik	Lata gry w kadrze	Bramki^[6]	Mecze^[5]
1.	Aleksandar Mitrović	2013–	52	79
2.	Savo Milošević	1994–2008	37	102
3.	Predrag Mijatović	1989–2003	27	73

Stan na 2 grudnia 2022

Trenerzy reprezentacji Serbii

Szkoleniowiec	od	do	M	W	R	P	W%	R%	P%	Największe osiągnięcia
Slobodan Santrač	1994	1998	43	26	10	7	60.46	23.25	16.28	awans i udział w MŚ 1998
Milan Živadinović	1998	1999	6	3	2	1	50.00	33.33	16.66
Vujadin Boškov	1999	2000	15	6	5	4	40.00	33.33	26.66	awans i udział w ME 2000
Ilija Petković	2000	2001	4	2	1	1	50.00	25.00	25.00
Milovan Đorić	2001		3	0	2	1	0.00	66.66	33.33
Vujadin Boškov	2001		8	4	2	2	50.00	25.00	25.00
Ivan Ćurković
Dejan Savićević
Dejan Savićević	2001	2003	17	4	3	10	23.53	17.65	58.82
Ilija Petković	2003	2006	30	11	10	9	36.66	33.33	30.00	awans i udział w MŚ 2006
Javier Clemente	2006	2007	16	7	7	2	43.75	43.75	12.50
Miroslav Đukić	2007	2008	5	0	2	3	0.00	40.00	60.00
Radomir Antić	2008	2010	28	17	3	8	60.71	10.71	28.57	awans i udział w MŚ 2010
Vladimir Petrović	2010	2011	13	5	3	5	38.46	23.08	38.46
Radovan Ćurčić	2011	2012	5	2	1	2	40.00	20.00	40.00
Siniša Mihajlović	2012	2013	19	7	4	8	36.84	21.05	42.10
Ljubinko Drulović	2014		4	2	1	1	50.00	25.00	25.00
Dick Advocaat	2014		4	0	2	2	0.00	50.00	50.00
Radovan Ćurčić	2014	2016	11	5	0	6	45.45	0.00	55.55
Slavoljub Muslin	2016	2017	15	8	5	2	53.33	33.33	13.33
Mladen Krstajić	2017	2019	19	9	5	5	47.36	26.32	26.32	awans i udział w MŚ 2018
Ljubiša Tumbaković	2019	2020	11	5	3	3	45.45	27.27	27.27
Ilija Stolica	2021	2021	2	0	2	0	0.00	100.00	0.00
Dragan Stojković	2021		35	20	7	8	57.14	20.00	22.86