Słowik szary

Zamieszkuje południową część Półwyspu Skandynawskiego, Europę wschodnią i część środkowej z zachodnią granicą zasięgu na łuku Karpat, linii Odry i dolnej Łaby, oraz zachodnią Syberię po górny bieg rzeki Jenisej i północny Kazachstan^[3]. Izolowana populacja na Kaukazie^[3]. Zimuje w południowo-wschodniej Afryce. Nie wyróżnia się podgatunków^[2][7].

W Polsce to średnio liczny ptak lęgowy^[8]. Przez kraj przebiega zachodnia linia zasięgu tego gatunku^[9]. W latach 2013–2018 liczebność słowika szarego szacowano na 121–170 tysięcy par lęgowych^[10] i od początku wieku wykazuje ona umiarkowaną tendencję spadkową^[9]. Najliczniej gnieździ się w północno-wschodniej części kraju, nielicznie w części Pomorza, w Wielkopolsce czy na Śląsku^[9].

Wygląd

Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. Rdzawobrązowy z oliwkowym odcieniem, spód jaśniejszy, na piersi ciemne plamki. Osobniki młodociane odróżnia jedynie długość lotek pierwszorzędowych skrzydła.

Wymiary średnie

• długość ciała ok. 16–18 cm
• rozpiętość skrzydeł ok. 24–26 cm
• masa ciała ok. 20–35 g

śpiew słowika szarego

Problem z odtwarzaniem tego pliku? Zobacz strony pomocy.

Biotop

Obrzeża wilgotnych lasów liściastych, parków, zarośli nadrzecznych i innych wilgotnych zadrzewień.

Gniazdo

Najczęściej nad ziemią lub w niskim krzewie, zbudowane z traw, zbutwiałych liści, łodyżek o skąpym wysłaniu z korzeni i traw.

Jaja

W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w maju 3–4 jaja, o zmiennym zabarwieniu, od cielistego po oliwkowe, z czerwonymi plamkami.

Wysiadywanie

Jaja wysiadywane są przez okres 12–14 dni przez samicę. Pisklęta opuszczają gniazdo po około 12 dniach.

Pożywienie

Odżywia się przede wszystkim bezkręgowcami, a dietę uzupełnia owocami i nasionami. Szukając pożywienia, podskakuje i rozgarnia ściółkę.

IUCN uznaje słowika szarego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, obliczona w oparciu o szacunki organizacji BirdLife International dla Europy z 2015 roku, mieści się w przedziale 12–22 miliony dorosłych osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny^[5].

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową^[11]. Na Czerwonej liście ptaków Polski został sklasyfikowany jako gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened)^[12].

• ptaki Polski

• Andrzej G. Kruszewicz: Ptaki Polski. Encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Multico, 2007, s. 213. ISBN 978-83-7073-474-9.

• Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
• Luscinia luscinia (Słowik szary). W: M. Gromadzki (red.): Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. T. 8: Ptaki (część II). Warszawa: Ministerstwo Środowiska, 2004, s. 300–303. ISBN 83-86564-43-1.
• Próbki śpiewu słowika szarego na stronie ptakolub.gsi.pl. [dostęp 2008-05-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-24)].