Калсиум

Калсиум диэн химия элемена, Биһиэхэ кальций диэн аат тарҕаммыт. Бэлиэтэ Ca уонна атом нүөмэрэ 20. Атом маассата 40.078. Калсиум сымнаҕас алкалин сир метал. Сир хаҕыҕар уонна байҕал уутугар тарҕаныытынан бэhис элемент.

20 калиум ← калсиум → скандиум Mg ↑ Ca ↓ Sr Периодик табыл
Бүтүн билиилэрэ
Аата, бэлиэтэ, нүөмэрэ	калсиум, Ca, 20
Элемент категорията	алкалин сир метал
Бөлөҕө, периода, блога	2, 4, s
Өҥө	болоорхой бороҥ, көмүстүҥү
Атом маассата	40.078(4) g·mol−1
Электрон конфигурацията	[Ar] 4s2
Электрон хахха	2, 8, 8, 2 (Image)
Физик характеристикалара
Фазата	solid
Чиҥэ	1.55 g·cm−3
Убаҕас чиҥэ уулларыгар	1.378 g·cm−3
Ууллуу кэрдииhэ	1115 K (842 °C, 1548 °F)
Оргуйуу кэрдииhэ	1757 K (1484 °C, 2703 °F)
Ууллуу итиитэ	8.54 kJ·mol−1
Уостуу итиитэ	154.7 kJ·mol−1
Итиини иҥэримтиэтэ	(25 °C) 25.929 J·mol−1·K−1
Паар баттааhына P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T/K 864 956 1071 1227 1443 1755
Атом характеристикалара
Кристал тутула	face centered cubic
Аhыйыы нүөмэрэ	2 (strongly basic oxide)
Электромэлдьэhиитэ	1.00 (Pauling scale)
Ионизация энергиялара |	1st: 589.8 kJ·mol−1
	2nd: 1145.4 kJ·mol−1
	3rd: 4912.4 kJ·mol−1
Атом радиуhа	180 pm
Атом радиуhа (calc.)	194 pm
Ковалент радиус	174 pm
Атын билиилэрэ
Магнетизма	diamagnetic
Электрик утарыы	(20 °C) 33.6 nΩ·m
Итиини ыытыы	(300 K) 201 W·m−1·K−1
Итии кэҥээhинэ	(25 °C) 22.3 µm·m−1·K−1
Тыас түргэнэ (thin rod)	(20 °C) 3810 m/s
Юҥ модула	20 GPa
Кытаанах модула	7.4 GPa
Сабардам модула	17 GPa
Пуассон коэффициена	0.31
Мос скалата	1.75
Бринелл скалата	167 MPa
CAS регистрация нүөмэрэ	7440-70-2
Халыып: Көрүү • Ырытыы • Уларыт

Калсиум бүтүн тыыннаах организмнарга баар. Калсиум Ca²⁺ иона саанык физиологиятыгар хамсааhыннарыттан элбэх бырассыастар бараллар. Үгүс харамайдар уҥуохтарын уонна сииннэрин минерализацияларыгар сүрүн матырыйаал. Хас биирдии киһиэхэ 1 кг. кэриҥа кальций баар.