Search

Kijōw

Ślabikŏrzowe abecadło
Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim.

Kijōw (ukr. Київ – Kyjiw) to je stolica a tyż nojsrogsze miasto Ukrajiny, siydziba kijowskigo ôbwodu. Jedno ze nojsrogszych i nojstarszych miast we Ojropie. Sztad leży nad rzykōm Dniypr, we pōłnocnyj tajli krŏju. Zajmuje wiyrchniã 827 km² a we 2021 pōmiyszkiwoło sam 2,96 milijōna ludzi, za to we aglomeracyji – 3,65 milijōna. Kijōw je kulturalne i ekōnōmiczne cyntrum krŏju, wyndzeł kōmunikacyjny a cyntrum elektrotechnicznyj industryje. Skuli swojij gyszichty je ofyn mianowany „matkōm ruskich miast”[4].

Kijōw
Київ

Pałac Maryński
Wapyn {{{dopołniŏcz}}}
Fana Kijowa
Wapyn KijowaFana Kijowa
Geografijŏ
Krŏj Ukrajina
Wydzielōne miasto Kijōw
Wysokość179 m n.p.m.
Spōłrzyndne50°27′N 30°30′E/50,450000 30,500000
Mapa
Społeczyństwo
Nastōnie482 (ôficjalnie)[1]
Prziwileje miasta
Wielość pōmiyszkiwŏczōw2 962 180 (2021)[3]
Tyngość zaludniyniŏ3,299 ôs./km²
Skłŏd nacyjnyUkrajińce, Rusyjŏki, Żydy, Biołorusy, Polŏki, Armynijŏki
Administracyjŏ
Wiyrchnia839 km²
ByrgerWitalij Kłyczko
Adresa amtu
miasta		Вул. Хрещатик 36
01044 м. Київ
Kerōnkowŏ nōmera(+380) 44
Pocztowy kod01000-06999
Ôznaczynie autAA KA 11
Transzport
Sztreki ojropejske
Galeryjŏ we Wikimedia Commons
Internetowŏ zajta

Miano

Miano miasta je utworzōne ôd miana Kij (Princ Kij – legyndarny princ Polanōw a założyciel Kijowa). We inkszych gŏdkach miano miasta je pisane: ynglandzkŏ: Kyiv, francuskŏ i rumyńskŏ: Kiev, polskŏ: Kijów, jidisz: קיאב [kijav], niymieckŏ: Kiew, łacina: Kiovia.

Gyszichta

Rujiny Kijowa w czasie drugij wojny światowyj

Miasto istnioło już we 5. stoleciu, kej bōł to słowiański zidlōng na wielgij sztrece handlowyj miyndzy Skandynawijōm a Kōnstantynopolym. Miastym reskyrowali Chazary[5], a we pōłowie 9. stoleciŏ przejōnli jy Waregi (Wikingi). Ze reskyrowaniym ôd Waregōw sztad ôstoł zrobiōny stolicōm Kijowskij Rusi, co bōła ôna piyrszym krŏjym Weschodnich Słowianōw. Zniszczōne w czasie mōngolskigo najŏzdu we 1240 roku, miasto straciyło wiynkszość swojich wpływōw na nadchodzōnce stolecia. Bōła to stolica prowincyje ô małym znaczyniu na ôbrzeżach terytoriōw kōntrolowanych ôd potynżnych sōmsiadōw, nojprzōd Litwã, niyskorzij Polskã, a na kōńcu Rusyjõ.

Sztad nazŏd prosperowoł w czasie industryjalnyj rewolucyje we Ruskim Impyrium pod kōniec 19. stoleciŏ. We 1918 roku, po ôgłoszyniu ôd Ukrajińskij Republiki Ludowyj samostanowiynia ôd Sowieckij Rusyje, ônyj stolicōm ôstoł Kijōw. Ôd 1921 roku Kijōw bōł miastym Sowieckij Ukrajiny proklamowanyj ôd Czyrwōnyj Armije, a ôd 1934 roku bōł ônyj stolicōm. Miasto bōło fest zniszczōne w czasie drugij wojny światowyj, nale gibko sie ôdbudowoło we latach powojynnych, ôstoło trzicim we srogości miastym SSSR.

Po padniyńciu SSSR a ôgłoszyniu samostanowiyniŏ Ukrajiny we 1991 roku, Kijōw ôstoł stolicōm Ukrajiny i doświadczōł stałego napływu etnicznych ukrajińskich migrantōw ze inkszych regiōnōw krŏju[6].

Dymografijŏ

Kijōw je nojsrogszym miastym we Ukrajinie a siōdmym pod wzglyndym wielości pōmiyszkiwŏczōw we Ojropie. 1 stycznia 2021 roku sztad mioł 2 962 180 pōmiyszkiwŏczōw[3], co przi wiyrchni 839 km² dŏwŏ tyngość zaludniyniŏ 3,299 ôs./km².

Pōmiyszkiwŏcze Kijowa podle nacyji i etnicznych skupin(podle danych ze wykŏzōw Ruskigo Impyrium, SSSR i Ukrajiny)
RokUkrajińceRusyjŏkiPolŏkiŻydyNiymceTatary krymskeBiołorusyCzechy i SłowacyjŏkiŁotyszeArmynijŏkiAzeryGruzyjŏkiMoldawiaki
1874[7]38,6 (31,43%)58,2 (47,42%)7,9 (6,41%)12,9 (10,53%)
1897[8]55 064 (22,23%)134 278 (54,20%)16 579 (6,69%)29 937 (12,08%)4354 (1,78%)1133 (0,46%)
1919128,7 (23,64%)232,1 (42,65%)36,8 (6,77%)114,5 (21,07%)
1926[9]216 528 (42,29%)125 514 (24,51%)13 706 (2,68%)140 256 (27,39%)3554 (0,69%)733 (0,14%)5436 (1,06%)990 (0,19%)805 (0,16%)638 (0,12%)
1939[10]450 556 (53,21%)139 495 (16,47%)11 808 (1,39%)224 236 (26,48%)
1959[11]663,9 (60,11%)254,3 (23,02%)8,5 (0,77%)153,5 (13,90%)
1970[11]1056,9 (64,76%)373,6 (22,89%)9,7 (0,59%)152,0 (9,31%)
1979[11]1455,6 (67,89%)474,4 (22,13%)10,5 (0,49%)132,2 (6,17%)
1989[12]1863,7 (72,45%)536,7 (20,87%)10,4 (0,40%)100,6 (3,91%)(0,1%)(1,0%)(0,2%)(0,1%)(0,1%)(0,1%)
2001[13]2110,8 tauz. (82,2%)337,3 tauz. (13,1%)6,9 tauz. (0,3%)17,9 tauz. (0,7%)2,5 tauz. (0,1%)16,5 tauz. (0,6%)4,9 tauz. (0,2%)2,6 tauz. (0,1%)2,4 tauz. (0,1%)1,9 tauz. (0,1%)

Kamracke miasta

Kamracke miasta Kijowa[14]:

Przipisy

Necowe ôdwołania

Ferwaltůngowy tajlůng Ukrajiny
Uobwody

charkowski • chersůński • chmelnycki • czerkaski • czerńihowski • czerńowjecki • dńipropetrowski • důńecki • iwanofrankowski • kyjowski • kirowohradzki • lymberski • łuhański • mykołajowski • uodeski • połtawski • růwjyński • sumski • ternopolski • winnycki • wołyński • zakarpacki • zaporiski • żytomyrski

Autůnůmiczno republikaAutůnůmiczno Republika Krymu
Wydźelůne mjastaKyjůw • Sewastopol
Ten szablon: pokaż • dyskusja • edytuj
Zdrzōdło "https:https://www.search.com.vn/wiki/index.php?lang=szl&q=Kijōw&oldid=343324"
🔥 Top keywords: Przodniŏ zajtaII wojna śwjatowoPůmoc:PůmocBebokSzpecyjalna:Ostatnie zmianyWikipedyjoŚlůnsko godkaSzpecyjalna:SzukajHawajeŁabaTechnologijŏAdolf HitlerSztauwajeryPolskoWikipedyjo:SztamtiszPlik:YouTube Logo 2017.svgWielgŏ BrytanijŏIndůnezyjoWikipedyjo:Chrůńika ślůnskij WikipedyjeKaraibyZjednoczůne SztatySzczepan TwardochŁyłncznikRota ŚlōnzŏkōwKwadratPalestyna (państwo)IndyjeKakapoTrapezWikipedyjo:Dej znać uo felerze we artikluMuster:Cytuj strōnãŚmierć George’a FloydaJerozolimaRusyjoChińskŏ Ludowŏ RepublikaInternational Standard Book NumberWikipedyjo:Cyntrum prasowe/plŚlōnskMoplik