கடசான் மொழி

பிரித்தானிய காலனித்துவ அரசாங்கத்தின் ஆங்கில மொழிப் பயன்பாட்டினாலும்; மலேசிய நடுவண் அரசாங்கத்தின் மலாய் மொழி பயன்பாட்டுத் தாக்கத்தினாலும்; கடசான் மொழியின் பயன்பாடு குறைந்து வருகிறது. இந்தத் தாக்கங்கள் பிற சபா தாய்மொழிகளையும் பாதித்து வருகின்றன.

இந்த மொழியின் வீழ்ச்சியைத் தடுக்கும் கொள்கைகளைச் சபா மாநில அரசாங்கம் அறிமுகப்படுத்தி வருகின்றது. பொதுப் பள்ளிகளில் கடசான் மொழி மற்றும் பிற பழங்குடி மொழிகளைப் பயன்படுத்துவது வலியுறுத்தப்பட்டு வருகிறது. சபா மாநிலத்தில் கடசான் மொழி அதிகாரப்பூர்வமாக மொழியாக மாற்றப் படுவதற்கும் முயற்சிகள் மேற்கொள்ளப்பட்டு வருகின்றன.

சபா கடசான்டூசுன் கலாச்சார சங்த்தின் (Kadazandusun Cultural Association Sabah) முயற்சிகளின் கீழ், 1995-ஆம் ஆண்டில், மத்திய பூண்டு-லிவான் பேச்சுவழக்கு (Bundu-Liwan Dalect), தரப்படுத்தப்பட்ட "கடசான்-டூசுன்" (Kadazandusun) மொழிக்கு அடிப்படையான மொழியாகத் தேர்ந்து எடுக்கப்பட்டது.^[3][4]

மேற்கு கரை பிரிவு (West Coast Division) சபா மாநிலத்தின் வடமேற்கு பகுதியில் 7,588 சதுர கி.மீ. பரப்பளவு கொண்டது. அத்துடன் 1,440 கி.மீ. நீளமான கடற்கரையையும் கொண்டது. மாநில நிலப்பரப்பில் 10.3%; மாநிலத்தின் மொத்த மக்கள் தொகையில் ஏறக்குறைய 30% கொண்டுள்ளது. இங்கு கணிசமான அளவிற்கு கடசான் மக்கள் வாழ்கின்றனர்.

பஜாவ் (Bajau), பிசாயா (Bisaya), புரூணை மலாய்க்காரர்கள் (Bruneian Malay), டூசுன் (Dusun), இல்லானுன் (Illanun), கடசான் (Kadazan) மற்றும் கெடாயன் (Kedayan) பூர்வீகப் பழங்குடி மக்களுடன் கணிசமான எண்ணிக்கையிலான சீனர்களையும் உள்ளடக்கியது.^[5][6]

மேற்குக் கடற்கரைப் பிரிவு பின்வரும் நிர்வாக மாவட்டங்களாகப் பிரிக்கப்பட்டு உள்ளது:

• கோத்தா பெலுட் மாவட்டம் (1,386 கி.மீ.²) கோத்தா பெலுட்
• கோத்தா கினபாலு மாவட்டம் (350 கி.மீ.²) கோத்தா கினபாலு
• பாப்பார் மாவட்டம் (1,234 கி.மீ.²) பாப்பார்
• பெனாம்பாங் மாவட்டம் (466 கி.மீ.²) பெனாம்பாங்
• புத்தாத்தான் மாவட்டம் (29,7 கி.மீ.²) புத்தாத்தான்
• ரனாவ் மாவட்டம் (2,978 கி.மீ.²) ரனாவ்
• துவாரான் மாவட்டம் (1,165 கி.மீ.²) துவாரான்

• KadazanHomeland

• பியூபோர்ட் மாவட்டம்
• பெனாம்பாங்
• பாப்பார்

‎