ซาราธุสตรา

ซาราธุสตรา
อเวสตะ: 𐬰𐬀𐬭𐬀𐬚𐬎𐬱𐬙𐬭𐬀
*Zaraθuštra*
ซาราธุสตรา; อเวสตะ: 𐬰𐬀𐬭𐬀𐬚𐬎𐬱𐬙𐬭𐬀; Zaraθuštra
	ภาพวาดยุคศตวรรษที่ 19 ดัดแปลงจากรูปสลักซาราธุสตราของชาวปาร์ซี ในศควรรษที่ 4 จาก Taq-e Bostan ในอิหร่านตะวันตกเฉียงใต้ ซึ่งรูปสลักนี้อาจเป็นมิถรา หรือ Hvare-khshaeta
เกิด	1500 – 1000 ปีก่อนคริสตกาล; Airyanem Vaejah
เสียชีวิต	1500 – 1000 ปีก่อนคริสตกาล (aged 77); Airyanem Vaejah
นับถือ ใน	ศาสนาโซโรอัสเตอร์; ศาสนามาณีกี; ศาสนาบาไฮ; ศาสนามิถรา; อะห์มะดีย์ยะ

ซาราธุสตรา (อเวสตะ: 𐬰𐬀𐬭𐬀𐬚𐬎𐬱𐬙𐬭𐬀 Zaraθuštra) หรือ โซโรอัสเตอร์ (อังกฤษ: Zoroaster), ซาราธุสตรา สะปิตามา (Zarathushtra Spitama) หรือ อะชู ซาราธุสตรา (Ashu Zarathushtra เปอร์เซีย: زرتشت) เป็นผู้นำทางจิตวิญญาณชาวอิหร่านโบราณที่ก่อตั้งศาสนาโซโรอัสเตอร์ซึ่งมีแนวคิดที่ท้าทายศาสนาอินโด-อิหร่านดั้งเดิมที่มีทั่วไปในขณะนั้น และต่อมาศาสนาโซโรอัสเตอร์กลายเป็นศาสนาที่แพร่หลายและสำคัญในเปอร์เซียโบราณ ซาราธุสตราใช้ภาษาอเวสตะและอาศัยอยู่ในบริเวณทางตะวันออกของที่ราบสูงอิหร่าน ในขณะที่ไม่มีใครทราบสถานที่เกิดของท่าน^[6]^[7]

ไม่เคยมีบันทึกทางวิชาการว่าท่านมีชีวิตอยู่ในยุคไหน^[8] แต่จากการประมาณโดยใช้หลักฐานทางสังคม-วัฒนธรรมแล้วพบว่าอยู่ในช่วง 2 พันปีก่อนคริสตกาล การประมาณนี้อ้างจากการประมาณยุคที่มีผู้พูดและใช้ภาษาอเวสตะเก่า (เช่นเดียวกับภาษาโปรโต-อินโด-อิหร่าน และภาษาโปรโต-อิหร่าน ซึ่งมีมาก่อน) และภาษาสันสกฤตแบบพระเวทซึ่งเกี่ยวข้องกันกับภาษาอเวสตะเก่า, จากยุคที่มีการนับถือศาสนาโปรโต-อินโด-อิหร่าน และจากความสัมพันธ์ระหว่างพิธีฝังศพที่ระบุใน Gathas กับ วัฒนธรรมยัซในเชิงโบราณคดี อย่างไรก็ตามมีนักวิชาการบางส่วนเชื่อว่าท่านมีชีวิตอยู่ในช่วง 700-600 ปีก่อนคริสตกาลใกล้กับยุคใหม่ของ พระเจ้าไซรัสมหาราช และ พระเจ้าดาไรอัสที่ 1^[9]^[2]^[10]^[11]^[12] ศาสนาโซโรอัสเตอร์ในที่สุดก็กลายเป็นศาสนาทางการของเปอร์เซียโบราณและในจักรวรรดิอะคีเมนิดที่อยู่ห่างออกไป ตั้งแต่ 600 ปีก่อนคริสตกาลถึงคริสต์ศตวรรษที่ 7^[13]

ชื่อและศัพทมูล

ชื่อในภาษาอเวสตะของโซโรอัสเตอร์น่าจะเป็น ซาราธุสตรา (Zaraϑuštra) ส่วนชื่อ "โซโรอัสเตอร์" ที่ใช้ในภาษาอังกฤษนั้นแปลงมาจากคำทับศัพท์ในภาษากรีกยุค 500 ปีก่อนคริสตกาล Zōroastrēs (Ζωροάστρης)^[14] ดังที่พบในงานเขียนของ Xanthus ชื่อว่า Lydiaca (Fragment 32) และในงานเขียนของเพลโตที่ชื่อว่า First Alcibiades (122a1) ชื่อในภาษากรีกนี้ต่อมาปรากฏในภาษาละตินเป็น Zōroastrēs และในศิลปะการสะกดคำแบบ (orthographies) ของกรีกในเวลาต่อมาเป็น Ζωροάστρις โซรออัสตริส

อ้างอิง

บรรณานุกรม

Ashouri, Daryoush (2003), "Nietzsche, Friedrich Wilhelm, and Persia", Encyclopaedia Iranica, New York: Encyclopædia Iranica online
Bailey, Harold Walter (1953), "Indo-Iranian Studies", Transactions of the Philological Society, 52: 21–42, doi:10.1111/j.1467-968X.1953.tb00268.x
Beck, Roger (1991), "Thus Spake Not Zarathushtra: Zoroastrian Pseudepigrapha of the Greco-Roman World", ใน Boyce, Mary; Grenet, Frantz (บ.ก.), A History of Zoroastrianism, vol. 3, Leiden: Brill Publishers, pp. 491–565.
Beck, Roger (2003), "Zoroaster, as perceived by the Greeks", Encyclopaedia Iranica, New York: Encyclopædia Iranica online
Blackburn, Simon, บ.ก. (2005), The Oxford Dictionary of Philosophy (2nd ed.), London: OUP
Boyce, Mary (1996) [1975], A History of Zoroastrianism: Volume I: The Early Period, BRILL, ISBN 90-04-10474-7
Boyce, Mary (1982), A History of Zoroastrianism: Volume II: Under the Achaemenians, BRILL, ISBN 90-04-06506-7
Boyce, Mary (2001), Zoroastrians: Their Religious Beliefs and Practices, Psychology Press, ISBN 978-0-415-23902-8
Buck, Christopher (1998), "Bahá'u'lláh as Zoroastrian saviour" (PDF), Baha'i Studies Review, 8, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ May 24, 2013
Burnouf, M. Eugène (1833), Commentaire sur le Yaçna, Vol. I, Paris: Imprimatur Royale
Effendi, Shoghi (1991), "Buddha, Krishna, Zoroaster", The Compilation of Compilations, Volume I, Baha'i Publications Australia, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-09-20, สืบค้นเมื่อ 2020-02-28
Effendi, Shoghi (1944), God Passes By, Wilmette: Bahá'í Publishing Trust, ISBN 0-87743-020-9
Fischer, Michael M. J. (2004), Mute Dreams, Blind Owls, and Dispersed Knowledges: Persian Poesis in the Transnational Circuitry, Duke University Press, ISBN 0-8223-8551-1
Foltz, Richard (2013), Religions of Iran: From Prehistory to the Present, London: Oneworld publications, ISBN 978-1-78074-308-0
Frye, Richard N. (1992), "Zoroastrians in Central Asia in Ancient Times", Journal of the K. R. Cama Oriental Institute, 58: 6–10
Gershevitch, Ilya (1964), "Zoroaster's Own Contribution", Journal of Near Eastern Studies, 23 (1): 12–38, doi:10.1086/371754
Gnoli, Gherardo (2000), "Zoroaster in History", Biennial Yarshater Lecture Series, Vol. 2, New York: Bibliotheca Persica
Gnoli, Gherardo (2003), "Agathias and the Date of Zoroaster", Eran ud Aneran, Festschrift Marshak, Venice: Libreria Editrice Cafoscarina
Gronke, Monika (1993), "Derwische im Vorhof der Macht. Sozial- und Wirtschaftsgeschichte Nordwestirans im 13. und 14. Jahrhundert", Freiburger Islamstudien 15, Stuttgart: Franz Steiner Verlag
Humbach, Helmut (1991), The Gathas of Zarathushtra and the other Old Avestan texts, Heidelberg: Winter
Jackson, A. V. Williams (1896), "On the Date of Zoroaster", Journal of the American Oriental Society, Journal of the American Oriental Society, Vol. 17, 17: 1–22, doi:10.2307/592499, JSTOR 592499
Jackson, A. V. Williams (1899), Zoroaster, the prophet of ancient Iran, New York: Columbia University Press
Khamneipur, Abolghassem (2015), Zarathustra: Myth, Message, History, Voctoria, BC: FriesenPress
Kingsley, Peter (1990), "The Greek Origin of the Sixth-Century Dating of Zoroaster", Bulletin of the School of Oriental and African Studies, 53 (2): 245–265, doi:10.1017/S0041977X00026069
Khlopin, I.N. (1992), "Zoroastrianism – Location and Time of its Origin", Iranica Antiqua, 27: 96–116, doi:10.2143/IA.27.0.2002124
Kriwaczek, Paul (2002), In Search of Zarathustra – Across Iran and Central Asia to Find the World's First Prophet, London: Weidenfeld & Nicolson
Lincoln, Bruce (1991), Death, War, and Sacrifice: Studies in Ideology & Practice, University of Chicago Press, ISBN 978-0-226-48200-2
Livingstone, David N. (2002), The Dying God: The Hidden History of Western Civilization, Writers Club Press, ISBN 0-595-23199-3
Malandra, William W. (2005), "Zoroastrianism: Historical Review", Encyclopaedia Iranica, New York: Encyclopædia Iranica online
Markwart, Joseph (1930), Das erste Kapitel der Gatha Uštavati (Orientalia 50), Rome: Pontificio Instituto Biblico
Mayrhofer, Manfred (1977), Zum Namengut des Avesta, Vienna: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften
Moulton, James Hope (1917), The Treasure of the Magi, Oxford: Oxford University Press
Moulton, James Hope (1913), Early Zoroastrianism, London: Williams and Norgate
Nietzsche, Friedrich Wilhelm; Ludovici, Anthony Mario, trans.; Levy, Oscar, ed. (1911), Ecco Homo, The Complete Works of Friedrich Nietzsche, Edinburgh: T. N. Foulis {{citation}}: |first3= มีชื่อเรียกทั่วไป (help)
Nigosian, Solomon Alexander (1993), The Zoroastrian Faith: Tradition and Modern Research, McGill-Queen's Press – MQUP, ISBN 978-0-7735-1144-6
Nock, A. D.; Stuart, Duane Reed; Reitzenstein, R.; Schaeder, H. H.; Saxl, Fr. (1929), "(Book Review) Studien zum antiken Synkretismus aus Iran und Griechenland by R. Reitzenstein & H. H. Schaeder", The Journal of Hellenic Studies, The Journal of Hellenic Studies, Vol. 49, 49 (1): 111–116, doi:10.2307/625011, JSTOR 625011
Sarianidi, V. (1987), "South-West Asia: Migrations, the Aryans and Zoroastrians", International Association for the Study of Cultures of Central Asia Information Bulletin, 13: 44–56
Shahbazi, A. Shapur (1977), "The 'Traditional Date of Zoroaster' Explained", Bulletin of the School of Oriental and African Studies, 40 (1): 25–35, doi:10.1017/S0041977X00040386
Schlerath, Bernfried (1977), "Noch einmal Zarathustra", Die Sprache, 23 (2): 127–135
Schmitt, Rüdiger (2003), "Zoroaster, the name", Encyclopaedia Iranica, New York: Encyclopædia Iranica online
Sieber, John (1973), "An Introduction to the Tractate Zostrianos from Nag Hammadi", Novum Testamentum, 15 (3): 233–240, doi:10.1163/156853673X00079.
Stausberg, Michael (2002), Die Religion Zarathushtras, Vol. I & II, Stuttgart: Kohlhammer
Stausberg, Michael (2005), "Zoroaster, as perceived in Western Europe after antiquity", Encyclopaedia Iranica, vol. OT9, New York: Encyclopædia Iranica online
Stausberg, Michael (2008), "On the State and Prospects of the Study of Zoroastrianism", Numen, 55 (5): 561–600, doi:10.1163/156852708X310536
Stausberg, Michael; Vevaina, Yuhan Sohrab-Dinshaw; Tessmann, Anna (2015), The Wiley-Blackwell Companion to Zoroastrianism, John Wiley & Sons, ISBN 978-1-4443-3135-6
Taherzadeh, Adib (1976), The Revelation of Bahá'u'lláh, Volume 1: Baghdad 1853–63, Oxford: George Ronald, ISBN 0-85398-270-8
Watkins, Alison (2006), "Where Got I That Truth? Psychic Junk in a Modernist Landscape", Writing Junk: Culture, Landscape, Body (Conference Proceedings), Worcester: University College, pp. 3–4
Werba, Chlodwig (1982), Die arischen Personennamen und ihre Träger bei den Alexanderhistorikern (Studien zur iranischen Anthroponomastik), Vienna: n.p. (Institut für Südasien-, Tibet- und Buddhismuskunde der Universität Wien)
West, Martin Litchfield (2010), The Hymns of Zoroaster: A New Translation of the Most Ancient Sacred Texts of Iran, I.B.Tauris, ISBN 978-0-85773-156-2
West, Martin Litchfield (2013), Hellenica: Volume III: Philosophy, Music and Metre, Literary Byways, Varia, OUP Oxford, ISBN 978-0-19-960503-3
Widenren, Geo (1961), Mani and Manichaeism, London: Weidenfeld and Nicolson
Zaehner, Robert Charles (1972), Zurvan: A Zoroastrian Dilemma, New York: Biblo and Tannen, ISBN 978-0-8196-0280-0
Zaehner, Robert Charles (1958), A Comparison of Religions, London: Faber and Faber. Cf. especially Chapter IV: Prophets Outside Israel
Zartusht Bahram (2010), The Book of Zoroaster, or The Zartusht-Nāmah, London: Lulu

[6]

[7]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

ซาราธุสตรา อเวสตะ: 𐬰𐬀𐬭𐬀𐬚𐬎𐬱𐬙𐬭𐬀 Zaraθuštra
ภาพวาดยุคศตวรรษที่ 19 ดัดแปลงจากรูปสลักซาราธุสตราของชาวปาร์ซี ในศควรรษที่ 4 จาก Taq-e Bostan ในอิหร่านตะวันตกเฉียงใต้ ซึ่งรูปสลักนี้อาจเป็นมิถรา หรือ Hvare-khshaeta^[1]
เกิด	1500 – 1000 ปีก่อนคริสตกาล^[2]^[3] Airyanem Vaejah^[4]
เสียชีวิต	1500 – 1000 ปีก่อนคริสตกาล^[2]^[3] (aged 77)^[5] Airyanem Vaejah^[4]
นับถือ ใน	ศาสนาโซโรอัสเตอร์ ศาสนามาณีกี ศาสนาบาไฮ ศาสนามิถรา อะห์มะดีย์ยะ