รัฐอุตตรประเทศ

อุตตรประเทศ (ฮินดี: उत्तर प्रदेश, [ˈʊtːəɾ pɾəˈdeːʃ] ( ฟังเสียง)) เป็นรัฐในทางตอนเหนือของประเทศอินเดีย มีประชากรราวสองร้อยล้านคน ถือเป็นรัฐที่มีประชากรมากที่สุดในประเทศอินเดีย เช่นเดียวกับที่เป็นเขตการปกครองระดับบนที่มีประชากรมากที่สุดในโลก^[12] รัฐอุตตรประเทศก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 1 เมษายน 1937 ภายใต้ชื่อจังหวัดร่วมแห่งอัคระและอูธ (United Provinces of Agra and Oudh) ในระหว่างภายใต้อาณัติปกครองของอังกฤษ และเปลี่ยนชื่อมาเป็น "อุตตรประเทศ" ในปี 1950 โดยมีอักษรย่อ ยูพี (UP) รัฐแบ่งมณฑลการปกครองออกเป็น 18 มณฑล และ 75 อำเภอ โดยมีเมืองหลวงคือลักเนา เมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน 2000 รัฐใหม่ชื่อว่ารัฐอุตตรขัณฑ์ แยกตัวออกจากภูมิภาคเชิงเขาหิมาลัยของรัฐอุตตรประเทศ ทั้งแม่น้ำคงคาและแม่น้ำยมุนา มาบรรจบกันที่เมืองอลาหาบาด ภาษาฮินดีเป็นภาษาที่มีผู้พูดมากที่สุดในรัฐและเป็นภาษาราชการประจำรัฐควบคู่ไปกับภาษาอูรดู

รัฐอุตตรประเทศ
รัฐ
จากบนลงล่าง และซ้ายไปขวา: ทัชมาฮาล, ธรรมเมกขสถูปแห่งสารนาถ, ฟเตหปุระสีกรี, ป้อมอัคระ, มนิกรรนิกาฆาต (Manikarnika Ghat), สะพานนิวยมุนา (New Yamuna Bridge)
ตรา
ที่มาของชื่อ: อุตตร (เหนือ) กับ ประเทศ (ดินแดน)
ที่ตั้งของรัฐอุตตรประเทศในประเทศอินเดีย
พิกัด: 26°51′N 80°55′E / 26.85°N 80.91°E / 26.85; 80.91
ประเทศ	อินเดีย
ได้รับสถานะเป็นรัฐ	24 มกราคม 1950[1]
เมืองหลวง	ลัคเนา
อำเภอ	75 อำเภอ[2][3]
การปกครอง
• ประเภท	ระบบสองสภา สภานิติบัญญัติ 100 สมัชชานิติบัญญัติ 403 +1 ชาวอินเดียเชื้อสายอังกฤษ (Anglo Indian) อาจเสนอชื่อได้โดย Governor ราชยสภา 31 โลกสภา 80
• องค์กร	รัฐบาลรัฐอุตตรประเทศ
• ราชยปาล	อานันทเพน ปเฏล (Anandiben Patel)[4][5]
• มุขมนตรี	โยคีอาทิตยนาถ (Yogi Adityanath) (พรรค BJP)
• รองมุขมนตรี	เกษว ประสัท เมารยะ (Keshav Prasad Maurya) (พรรค BJP) ทิเนษ ศรม (Dinesh Sharma) (พรรค BJP)
พื้นที่
• ทั้งหมด	243,290 ตร.กม. (93,930 ตร.ไมล์)
อันดับพื้นที่	ที่ 4
ประชากร  (2011)[6][7]
• ทั้งหมด	199,812,341 คน
• อันดับ	ที่ 1
• ความหนาแน่น	820 คน/ตร.กม. (2,100 คน/ตร.ไมล์)
เดมะนิม	ชาวอุตตรประเทศี (Uttar Pradeshi)
จีดีพี (2019–20)[8]
• รวม	17.94 ล้านล้านรูปีอินเดีย
• ต่อประชากร	70,418 รูปีอินเดีย
ภาษา[9]
• ภาษาราชการ	ภาษาฮินดี
• ภาษาราชการเพิ่มเติม	ภาษาอูรดู
เขตเวลา	UTC+05:30 (IST)
UN/LOCODE	IN-UP
ทะเบียนพาหนะ	UP XX—XXXX
เอชเอไอ (2018)	0.596[10] Medium · ที่ 35
การรู้หนังสือ (2011)	67.68%[11]
อัตราส่วนเพศ (2011)	912 ♀/1000 ♂[11]
เว็บไซต์	up.gov.in

อาณาเขตของรัฐอุตตรประเทศติดต่อกับรัฐราชสถานทางตะวันตก, รัฐหรยาณา รัฐหิมาจัลประเทศ และเดลีทางตะวันตกเฉียงเหนือ, รัฐอุตตราขัณฑ์และประเทศเนปาลทางเหนือ, รัฐพิหารทางตะวันออก, รัฐมัธยประเทศทางใต้ และติดกับรัฐฌารขัณฑ์กับรัฐฉัตตีสครห์ไปทางตะวันออกเฉียงใต้ ครอบคลุมพื้นที่ 243,290 ตารางกิโลเมตร (93,933 ตารางไมล์), หรือ 7.34% ของประเทศอินเดีย นับเป็นรัฐที่มีพื้นที่เป็นอันดับที่สี่ของประเทศ เกษตรกรรมและธุรกิจบริการเป็นส่วนสำคัญของเศรษฐกิจของรัฐ ภาคบริการเช่นการท่องเที่ยว อุตสาหกรรมโรงแรม อสังหาริมทรัพย์ ประกันชีวิต และบริการปรึกษาทางการเงิน รัฐอุตตรประเทศมีจีดีพีอยู่ที่ 17.94 ล้านล้านรูปีอินเดีย หรือ 70,000 รูปีอินเดียต่อประชากร คิดเป็นอันดับที่ห้าของประเทศ^[8] เอชดีไอของรัฐอยู่ที่อันดับที่ 35 ของประเทศ^[10]