ภาษาอูรดู
ภาษาอูรดู (อูรดู: اردو) (รู้จักกันในชื่อภาษาว่า Lashkari لشکری[1]) เป็นภาษาหนึ่งในภาษากลุ่มอินโด-อารยัน ซึ่งพัฒนามาจากหลายภาษารวมกันคือ ภาษาเปอร์เซีย ตุรกี อาหรับ ฮินดี และสันสกฤต นิยมใช้กันมากในช่วงสมัยรัฐสุลต่านเดลี และจักรวรรดิโมกุล (ค.ศ. 1200-1800)
ภาษาอูรดู | |
---|---|
اردو | |
ออกเสียง | [ˈʊrduː] ( ฟัง) |
ประเทศที่มีการพูด | ประเทศอินเดีย ประเทศปากีสถาน และประชากรอย่างน้อย 1% ของประเทศบาห์เรน สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ประเทศโอมาน ประเทศกาตาร์ ประเทศซาอุดิอาระเบีย |
ชาติพันธุ์ | ชาวอูรดู, ชาวเดกกัน |
จำนวนผู้พูด | 61 ล้านคน (ภาษาแม่) 104 ล้านคน (ทั้งหมด) (ไม่พบวันที่) |
ตระกูลภาษา | |
รูปแบบก่อนหน้า | ภาษาปรากฤต
|
ระบบการเขียน | อักษรอูรดู อักษรละติน |
สถานภาพทางการ | |
ภาษาทางการ | ปากีสถาน อินเดีย |
ภาษาชนกลุ่มน้อยที่รับรองใน | แอฟริกาใต้ |
รหัสภาษา | |
ISO 639-1 | ur |
ISO 639-2 | urd |
ISO 639-3 | urd |
ภาษาอูรดู อยู่ในอันดับที่ 20 ของภาษาที่มีคนใช้เป็นภาษาแม่ และเป็นภาษาราชการของประเทศปากีสถาน นอกจากนี้ยังเป็นภาษาหนึ่งในภาษาราชการ 23 ภาษา ของประเทศอินเดีย
ไวยากรณ์
ไวยากรณ์ของภาษาอูรดูใกล้เคียงกับภาษาฮินดีมาก คำนามแบ่งเป็นปุลลึงค์ (ชาย) และสตรีลึงค์ (หญิง) มีการกำหนดเพศให้กับคำนามที่เป็นคำยืมจากภาษาอื่นเช่นภาษาอังกฤษด้วย คำนามแบ่งเป็นนามเอกพจน์และพหูพจน์
ระดับความสุภาพ
ภาษาอูรดูมีการแบ่งระดับความสุภาพ คำหลายคำมีความหมายเหมือนกัน แต่ใช้ในสถานการณ์ที่ต่างกัน คำที่มาจากภาษาเปอร์เซียและภาษาอาหรับมักได้รับการยอมรับว่าเป็นทางการ ตัวอย่างเช่นคำว่า "คุณ" ในภาษาอูรดูมี 3 คำ คือ "ตู" (ไม่เป็นทางการมาก) "ตุม" (ไม่เป็นทางการ) และ "อาป" (แสดงการยกย่อง) คำว่า "มา" มี 3 คำเช่นเดียวกันคือ "ไอเย" หรือ "อาเอ็น" (ทางการ แสดงความยกย่อง) "เอา" (ไม่เป็นทางการ) และ "อา" (ไม่เป็นทางการอย่างมาก)
คำศัพท์
ส่วนใหญ่มีที่มาจากอินเดียและตะวันออกกลาง ทั้งที่ยืมมาจากภาษาเปอร์เซีย ภาษาอาหรับ ภาษาสันสกฤต ภาษาภาษาเคิร์ดภาษาโปรตุเกส และภาษาอังกฤษ คำที่มาจากภาษาอาหรับจะมีความหมายต่างไปจากเดิมบ้างเล็กน้อยและการใช้ต่างจากในภาษาเดิม
ระบบการเขียน
ภาษาอูรดูเขียนด้วยอักษรอาหรับ-เปอร์เซีย เขียนจากขวาไปซ้าย การเขียนต่างจากภาษาอาหรับที่ว่า ภาษาอูรดูเขียนแบบ Nasta'liq ซึ่งจัดตัวพิมพ์ยาก ส่วนภาษาอาหรับเขียนแบบ Naskh หนังสือพิมพ์ภาษาอูรดูจึงพิมพ์จากแท่นพิมพ์ที่ทำมาจากลายมือเขียน จนถึงราว พ.ศ. 2523 หนังสือพิมพ์ เดลลี่ จัง จึงเป็นหนังสือพิมพ์ภาษาอูรดูฉบับแรกที่พิมพ์ในแบบ Nasta'liq ด้วยคอมพิวเตอร์ หนังสือที่เขียนด้วยภาษาอูรดูในปัจจุบัน ใช้คอมพิวเตอร์ที่มีโปรแกรมภาษาอูรดูต่าง ๆ กันไป
ต่อไปนี้เป็นตารางแสดงอักษรสำหรับภาษาอูรดู
อักษร | ชื่ออักษร | การออกเสียงแสดงด้วยสัทอักษร |
---|---|---|
ا | alif | [ə, ɑ] หลังพยัญชนะ; ไม่ออกเสียงเมื่อเป็นตัวแรก |
ب | be | [b] บ |
پ | pe | [p] ป |
ت | te | [t̪] ต วางลิ้นหว่างไรฟัน |
ٹ | ṭe | [ʈ] ต ลิ้นแตะเพดาลบน |
ث | se | [s] ซ |
ج | jīm | [dʒ] จ ก้อง คล้าย j ในภาษาอังกฤษ |
چ | cīm/ce | [tʃ] จ |
ح | baṛī he | [h] ฮ |
خ | khe | [x] ค กดเพดาลลงกั้นลม คล้าย h ใน pinyin จีน |
د | dāl | [d̪] ด วางลิ้นหว่างไรฟัน |
ڈ | ḍāl | [ɖ] ด ลิ้นแตะเพดาลบน |
ذ | zāl | [z] ซ ก้อง คล้าย z ในภาษาอังกฤษ |
ر | re | [r] ร |
ڑ | ṛe | [ɽ] ร ลิ้นแตะเพดาลบน |
ز | ze | [z] ซ ก้อง คล้าย z ในภาษาอังกฤษ |
ژ | zhe | [ʒ] ช ลิ้นแตะหลังเหงือก ก้อง คล้าย j ในภาษาฝรั่งเศส |
س | sīn | [s] ซ |
ش | shīn | [ʃ] ช ลิ้นแตะหลังเหงือก คล้าย sh ในภาษาอังกฤษ |
ص | su'ād | [s] ซ |
ض | zu'ād | [z] ซ ก้อง คล้าย z ในภาษาอังกฤษ |
ط | to'e | [t] ต |
ظ | zo'e | [z] ซ ก้อง คล้าย z ในภาษาอังกฤษ |
ع | ‘ain | [ɑ] หลังพยัญชนะ; ที่อื่นเป็น [ʔ], [ə], หรือไม่ออกเสียง |
غ | ghain | [ɣ] ค กดเพดาลลงกั้นลม ก้อง คล้าย g ในภาษาเวียดนาม |
ف | fe | [f] ฟ |
ق | qāf | [q] ก ลิ้นไก่ |
ک | kāf | [k] ก |
گ | gāf | [g] ก ก้อง คล้าย g ในภาษาอังกฤษ |
ل | lām | [l] ล |
م | mīm | [m] ม |
ن | nūn | [n] น หรือ สระนาสิก อํ |
و | vā'o | [w, u, o, ɔ] ว~อู~โอ~ออ |
ہ, ﮩ, ﮨ | choṭī he | [ɑ] ที่ท้ายคำ, ที่อื่นเป็น [h] หรือไม่ออกเสียง |
ھ | do cashmī he | [ʰ~ʱ] สัญลักษณ์ ออกเสียงพ่นลม เช่น ก>ค จ>ช ต>ท ป>พ เป็นต้น |
ی | choṭī ye | [j, i, e, ɛ] ย~อี~เอ~แอ |
ے | baṛī ye | [eː] เอ |
ء | hamzah | [ʔ] หรือไม่ออกเสียง |
ในปัจจุบันมีการเขียนภาษาอูรดูด้วยอักษรโรมัน และเป็นที่นิยมในหมู่เยาวชนโดยเฉพาะอินเทอร์เน็ต มีเว็บไซต์ที่เป็นภาษาอูรดูเขียนด้วยอักษรโรมัน คนรุ่นใหม่จำนวนหนึ่งที่พูดภาษาอูรดู แต่อ่านภาษาอูรดูที่เขียนด้วยอักษรอาหรับไม่ได้
ตัวอย่าง
ภาษาไทย | ภาษาอูรดู | คำอ่าน | หมายเหตุ |
---|---|---|---|
สวัสดี | السلام علیکم | assalāmu ‘alaikum | ตรงตัว "สันติภาพมาถึงคุณ" اداب [aˈdaːb] ใช้ทั่วไป ใช้เพื่อแสดงความนับถือ و علیکم السلام [ˈwaɭikum ˈaʔsaɭam] เป็นการตอบรับที่ถูกต้อง. |
สวัสดี | آداب عرض ہے | ādāb arz hai | "ด้วยความนับถือ" (ตรงตัว แสดงความนับถือ), เป็นการทักทายที่เป็นทางการมากสำหรับคนทั่วไป |
ลาก่อน | خدا حافظ | khudā hāfiz | คุดา เป็น ภาษาเปอร์เซีย หมายถึงพระเจ้า, และ hāfiz มาจากภาษาอาหรับhifz "การป้องกัน". ดังนั้น ตรงตัว "พระเจ้าคุ้มครองคุณ" ใช้เป็นมาตรฐานทั่วไป ทั้งผู้เป็นและไม่เป็นมุสลิมหรือ al vida คำพูดที่เป็นทางการโดยทั่วไป |
ใช่ | ہاں | hān | ไม่เป็นทางการ |
ใช่ | جی | jī | เป็นทางการ |
ใช่ | جی ہاں | jī hān | เป็นทางการมาก |
ไม่ | نا | nā | ไม่เป็นทางการ |
ไม่ | نہیں، جی نہیں | nahīn, jī nahīn | เป็นทางการ;jī nahīn เป็นทางการมากกว่า |
ได้โปรด | مہربانی | meharbānī | |
ขอบคุณ | شکریہ | shukrīā | |
เข้ามาข้างในเถอะ | تشریف لائیے | tashrīf laīe | ตรงตัว นำความซื่อสัตย์ของคุณเข้ามา |
นั่งลงเถอะ | تشریف رکھیئے | tashrīf rakhīe | ตรงตัว วางความซื่อสัตย์ของคุณลง |
ฉันดีใจที่ได้พบคุณ | اپ سے مل کر خوشی ہوئی | āp se mil kar khvushī (khushī) hūye | ตรงตัว การพบคุณทำให้ฉันมีความสุข |
คุณพูดภาษาอังกฤษได้ไหม | کیا اپ انگریزی بولتے ہیں؟ | kya āp angrezī bolte hain? | |
ฉันพูดภาษาอูรดูไม่ได้ | میں اردو نہیں بولتا/بولتی | main urdū nahīn boltā/boltī | boltā เป็นปุลลึงค์, boltī เป็นสตรีลึงค์ |
ฉันชื่อ... | میرا نام ۔۔۔ ہے | merā nām .... hai | |
ทางไหนไปลาฮอร์ | لاھور کس طرف ہے؟ | lāhaur kis taraf hai? | |
ลัคเนาอยู่ที่ไหน? | لکھنئو کہاں ہے؟ | lakhnau kahān hai | |
ภาษาอูรดูเป็นภาษาที่ดี | اردو اچھی زبان ہے | urdū acchī zabān hai |