รัฐเตลังคานา
เตลังคานา (ฮินดี: तेलंगाना; เตลูกู: తెలంగాణ; อูรดู: تلنگانہ) เป็นรัฐในประเทศอินเดียตั้งอยู่ทางใต้ตอนกลางของประเทศ[9] รัฐเตลังคานามีพื้นที่ 114,840 ตารางกิโลเมตร ใหญ่เป็นอันดับที่ 12 และมีประชากร 35,286,757 คน (เมื่อปี 2554) มากเป็นอันดับที่ 12 ของอินเดีย รัฐเตลังคานามีชายแดนติดกับรัฐอานธรประเทศทางทิศใต้และทิศตะวันออก รัฐมหาราษฏระทางทิศเหนือและทิศตะวันตกเฉียงเหนือ รัฐกรณาฏกะทางทิศตะวันตกและรัฐฉัตตีสครห์ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ เมื่อวันที่ 2 มิถุนายน 2014 รัฐเตลังคานาได้แยกตัวออกจากส่วนตะวันตกเฉียงเหนือของรัฐอานธรประเทศ เป็นรัฐใหม่ลำดับที่ 29 โดยมีเมืองไฮเดอราบาดเป็นเมืองหลวง เมืองสำคัญอื่น ๆ เช่น วรังคัล, นิซามาบาด, ขัมมัม, กริมนคร เป็นต้น
เตลังคานา | |
|---|---|
 สถานที่ในเตลังคานา: จารมินาร์, ป้อมวรังคัล, ไฮเดอราบาดซิตี, สถานีรถไฟนิซามาบาด, น้ำตกกุนตลา, วังฟาลักนุมา | |
 ตราประจำรัฐเตลังคานา | |
| เพลง: ชย ชย เฮ เตลังคานา ชนนี (ไชโยแด่มารดาเตลังคานา!) | |
 ที่ตั้งในประเทศอินเดีย | |
| พิกัด (Telangana): 17°21′58″N 78°28′30″E / 17.366°N 78.475°E | |
| ประเทศ |  อินเดีย |
| เมืองหลวงและเมืองใหญ่สุด | ไฮเดอราบาด[1] |
| อำเภอ | 33 |
| การปกครอง | |
| • องค์กร | รัฐบาลรัฐเตลังคานา |
| • ผู้ว่าราชการรัฐ | ทมิฬิไส สุนทรราชัน[1] (Tamilisai Soundararajan) |
| • Chief minister | เค. จันทรเศกร ราว (K. Chandrashekar Rao) (TRS) |
| • นิติบัญญัติ | สองสภา (119 + 43 seats) |
| • โลกสภา | ราชยสภา 7 โลกสภา 17 |
| • ศาลสูง | ศาลสูงรัฐเตลังคานา |
| พื้นที่[2] | |
| • ทั้งหมด | 112,077 ตร.กม. (43,273 ตร.ไมล์) |
| อันดับพื้นที่ | ที่ 11 |
| ประชากร (2011)[2] | |
| • ทั้งหมด | 35,193,978 คน |
| • อันดับ | ที่ 12 |
| • ความหนาแน่น | 307 คน/ตร.กม. (800 คน/ตร.ไมล์) |
| เดมะนิม | ชาวเตลังคานา (Telanganite) / ชาวเตลูกู |
| GDP (2019–20)[3][4] | |
| • รวม | ₹9.7 แลกห์โคร (4.1 ล้านล้านบาท) |
| • ต่อหัว | ₹228,216 (97,000 บาท) |
| ภาษา | |
| • ทางการ | ภาษาเตลูกู[5] |
| • ทางการเพิ่มเติม | ภาษาอูรดู[5][6] |
| เขตเวลา | UTC+05:30 (IST) |
| รหัส ISO 3166 | IN-TG |
| ทะเบียนพาหนะ | TS- |
| เอชดีไอ (2018) |  0.669[7] กลาง · ที่ 22 |
| การรู้หนังสือ (2011) | 66.46% |
| ^† เมืองหลวงร่วมกับรัฐอานธรประเทศชั่วคราว ไม่ถึง 10 ปี | |
| สัญลักษณ์ของรัฐเตลังคานา | |
| ตรา | กกาติยกาลโตรณัม, จารมินาร์ |
| เพลง | ชย ชย เฮ เตลังคานา ชนนี ชยเกฐานัม[8] |
| สัตว์ |  |
| สัตว์ปีก |  |
| ดอกไม้ |  |
| ผลไม้ | .jpg) |
| ต้นไม้ |  |
| กีฬา | .jpg) |
การปรับปรุงรัฐ
ในเดือนธันวาคม 2496 คณะกรรมการปรับปรุงรัฐ (States Reorganisation Commission หรือ SRC) ได้รับการแต่งตั้งขึ้นเพื่อจัดตั้งรัฐโดยคำนึงถึงภาษา[10] ต่อมา มีข้อตกลงระหว่างผูของเตลังคานาและอานธรประเทศเมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2499 ให้ผนวกดินแดนเตลังคานาและอานธรประเทศด้วยความปรารถนาที่จะปกป้องผลประโยชน์ของเตลังคานาจนเกิดเป็นรัฐอานธรประเทศ
ด้วยข้อตกลงสุภาพบุรุษ รัฐบาลกลางจึงผนวกรัฐอานธรประเทศเป็นส่วนหนึ่งของประเทศเมื่อ 1 พฤศจิกายน 2499
ขบวนการเตลังคานา
มีความพยายามยับยั้งการผนวกดินแดนเตลังคานาเข้ากับอานธรประเทศในปี 2512, 2519 และ 2552 ส่งผลให้เกิดแรงกระตุ้นในการตั้งรัฐเตลังคานาเป็นเอกเทศจากรัฐอานธรประเทศ[11] จนในที่สุดรัฐบาลกลางอินเดียประกาศแผนการในการจัดตั้งรัฐเตลังคานาในที่สุดเมื่อ 9 ธันวาคม 2552
กระนั้น การเคลื่อนไหวหลากรูปแบบก็ยังเกิดขึ้นในนครไฮเดอราบาดและเขตอื่น ๆ ในเตลังคานา[12] มีผู้เสียชีวิตจากการการฆ่าตัวตายนับร้อยคน การนัดหยุดงานประท้วง และการจลาจลเพื่อเรียกร้องชีวิตของประชาชนที่เสียชีวิตเพื่อเรียกร้องการแยกรัฐดังกล่าว
การแยกตัวออกจากรัฐอานธรประเทศ
30 กรกฎาคม 2556 คณะทำงานของรัฐสภา (Congress Working Committee) มีมติเอกฉันท์ให้เสนอแยกเตลังคานาออกจากรัฐอานธรประเทศ[13] มีการนำร่างรัฐบัญญัติปรับปรุงอานธรประเทศ 2014 (Andhra Pradesh Reorganisation Act, 2014 ) เข้าสู่รัฐสภาเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2557 ร่างรัฐบัญญัติได้รับอนุมัติในเดือนเดียวกันเพื่อจัดตั้งรัฐเตลังคานาอันประกอบไปด้วยเขต 10 แห่งทางตะวันตกเฉียงเหนือของรัฐอานธรประเทศ ร่างรัฐบัญญัตินั้นได้รับการลงนามจากประธานาธิบดีและเผยแพร่ในราชกิจจานุเบกษาเมื่อ 1 มีนาคม 2557
รัฐเตลังคานาได้รับการจัดตั้งอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 2 มิถุนายน 2557 โดยมีการเฉลิมฉลองทั้งการจุดพลุตลอดคืน การแสดงจากกลุ่มวัฒนธรรม และการขับร้องเพลง "ชยชยเหเตลังคานา" (జయజయహే తెలంగాణ; Jaya jaya he Telangana) ซึ่งเป็นเพลงประจำรัฐ มากกว่า 150 ครั้ง
อย่างไรก็ตาม เมืองไฮเดอราบาดยังคงเป็นเมืองหลวงร่วมกันระหว่างรัฐเตลังคานาและรัฐอานธรประเทศต่อไปอีกอย่างน้อย 10 ปี[14]