तेलङ्गाना

तेलङ्गाना (तेलुगु : తెలంగాణ, तेलंगाणा), भारतको आन्ध्र प्रदेश राज्यबाट छुट्टिएर बनेको भारतको नयाँ राज्य हो । हैदराबादलाई दश वर्ष सम्मका लागि तेलङ्गाना र आन्ध्र प्रदेश को संयुक्त राजधानी बनाउन प्रस्ताव गरिएको छ ^[२]। यो भारतको हैदराबाद नामक राजवाडाहरूको तेलुगुभाषी क्षेत्रहरु मिलेर बनेको छ । 'तेलङ्गाना' शब्द का अर्थ हुन्छ - 'तेलुगूभाषीहरूको भूमि'।

तेलङ्गाना తెలంగాణ تلنگانہ‎
भारतको राज्य
भारतको नक्सामा तेलङ्गाना क्षेत्र (रातो गरिएको)
देश	भारत
राज्य	दक्षिण भारत
स्थापना	२ जुन २०१४
सरकार
• राज्यपाल	इ.एस.एल.नरसिम्हन
• मुख्य मन्त्री	कल्भाकुन्तला चन्द्रसेखर राव (तेलङ्गाना राष्ट्र समिति)
• सभासद	दुइसदनीय (११९ + ४० सिट)
• लोक सभा सभासद	१७
• उच्च न्यायलय	हैदराबाद उच्च न्यायलय
क्षेत्रफल [१]
• जम्मा	११४८४० किमी२ (४४३४० वर्ग माइल)
जनसङ्ख्या  (२०११)
• जम्मा	३५२८६७५७
• घनत्व	३१०/किमी२ (८००/वर्ग माइल)
भाषा
• आधिकारिक	तेलुगु, उर्दू
समय क्षेत्र	युटिसी+05:30 (आइएसटि)
सबैभन्दा ठुलो शहर	हैदराबाद

५ डिसेम्बर २०१३ का दिन मन्त्रीसमूह द्वारा बनाईएको ड्राफ्ट बिललाई क्याबिनेटले मन्जुरी प्रदान गरिसकेको छ । १८ फेब्रुअरी २०१४ मा तेलङ्गाना बिल लोक सभाबाट पास भयो तथा दुई दिन पश्चात यसलाई राज्‍य सभाबाट मन्जुरी दिइयो । राष्ट्रपति को दस्तखत संगै तेलङ्गाना औपचारिक रूपमा भारतको २९औ राज्य बनेको छ । लोक सभाबाट बिललाई पास गराउने बेलामा हंगामा हुने कारणले लोक सभा टेलिविजनको प्रसारण रोक्नु परेको थियो ।^{[३][४][५]}

अहिले जुन क्षेत्रलाई तेलङ्गाना भनिन्छ, त्यसमा आन्ध्र प्रदेशको २३ जिल्ला मध्ये १० जिल्ला मुछिएको छ । यी हुन्: हैदराबाद, अदिलाबाद, खम्मम, करीमनगर, महबूबनगर, मेडक, नलगोंडा, निजामाबाद, रंगारेड्डी तथा वारंगल । यस क्षेत्रबाट आंध्र प्रदेशको २९४ मध्ये ११९ विधानसभा सिट रहेको छ । तेलङ्गानालाई ४२ लोकसभा सिट मध्ये १७ सिट प्राप्त भएको छ ।^[६]