สงครามจีน–เวียดนาม
สงครามจีน–เวียดนาม (เวียดนาม: Chiến tranh biên giới Việt-Trung; จีน: 中越战争; พินอิน: Zhōng-Yuè Zhànzhēng) หรือรู้จักกันในชื่อ สงครามอินโดจีนครั้งที่สาม เป็นสงครามชายแดนสั้น ๆ สู้รบกันระหว่างสาธารณรัฐประชาชนจีนกับสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนามในต้นปี 2522 ประเทศจีนเปิดฉากการรุกเพื่อตอบโต้การบุกครองและยึดครองกัมพูชาของเวียดนามในต้นปี 2521 (ซึ่งยุติการปกครองของเขมรแดงที่จีนหนุนหลัง) อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐอเมริกา เฮนรี คิสซินเจอร์ เขียนว่า ผู้นำจีน เติ้ง เสี่ยวผิง มองเหตุการณ์ดังกล่าวว่าเป็นความพยายามของโซเวียตที่จะ "เหยียดหนวดชั่วร้ายของมันมาเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และ ... ดำเนินการขยายอาณาเขตที่นั่น" ซึ่งสะท้อนความแตกแยกระหว่างจีน–โซเวียตที่มีมานาน คิสซินเจอร์ยังสังเกตว่า "แม้ว่าการดำเนินการจะมีจุดอ่อน แต่การทัพของจีนสะท้อนการวิเคราะห์ทางยุทธศาสตร์ระยะยาวที่จริงจัง"
| สงครามจีน–เวียดนาม | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ส่วนหนึ่งของ สงครามอินโดจีนครั้งที่สาม, สงครามเย็น และความแตกแยกระหว่างจีน–โซเวียต | |||||||||
 แผนที่เมืองในเวียดนามที่จีนโจมตี | |||||||||
| |||||||||
| คู่สงคราม | |||||||||
 จีน |
| ||||||||
| ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ | |||||||||
|
| ||||||||
| กำลัง | |||||||||
| PLA 200,000 นายกับรถถัง 400–550 คัน[5][6] |
| ||||||||
| ความสูญเสีย | |||||||||
| สงครามจีน–เวียดนาม | |||||||||||||||
| ชื่อภาษาจีน | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| อักษรจีนตัวย่อ | 对越自卫反击战 | ||||||||||||||
| อักษรจีนตัวเต็ม | 對越自衛反擊戰 | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| ชื่อภาษาเวียดนาม | |||||||||||||||
| ภาษาเวียดนาม | Chiến tranh biên giới Việt Nam-Trung Quốc | ||||||||||||||
กำลังจีนเข้าสู่เวียดนามตอนเหนือและยึดหลายนครใกล้ชายแดน วันที่ 6 มีนาคม 2522 ประเทศจีนประกาศว่าประตูสู่กรุงฮานอยได้เปิดออกและว่าภารกิจลงโทษลุล่วงแล้ว ก่อนถอนทหารออกจากประเทศเวียดนาม ทั้งประเทศจีนและเวียดนามต่างอ้างชัยในสงครามอินโดจีนนี้ โดยกำลังเวียดนามประจำอยู่ในกัมพูชาจนถึงปี 2532 อาจกล่าวได้ว่าประเทศจีนไม่บรรลุเป้าหมายในการห้ามมิให้เวียดนามเลิกเข้าไปข้องเกี่ยวในประเทศกัมพูชา ให้หลังการล่มสลายของสหภาพโซเวียต จึงได้มีการสะสางชายแดนจีน-เวียดนาม
แม้ว่าไม่สามารถขัดขวางเวียดนามจากกัมพูชาได้ แต่จีนสามารถแสดงให้เห็นว่าคู่แข่งคอมมิวนิสต์สมัยสงครามเย็น คือสหภาพโซเวียตนั้น ไม่สามารถคุ้มครองพันธมิตรเวียดนามได้ หลังความสัมพันธ์ที่เสื่อมลงระหว่างสหภาพโซเวียตและจีน มีการประจำทหารจีน 1.5 ล้านนายตามชายแดนจีน-โซเวียตเพื่อเตรียมสงครามเต็มขั้นกับโซเวียต
ภูมิหลัง
เช่นเดียวกับสงครามอินโดจีนครั้งแรก ซึ่งเกิดขึ้นจากสถานการณ์ซับซ้อนหลังสงครามโลกครั้งที่สอง และสงครามเวียดนามต่างปะทุจากผลพวงที่ไม่ได้ข้อยุติของความสัมพันธ์ทางการเมือง สงครามอินโดจีนครั้งที่สามเกิดขึ้นจากปัญหาคาราคาซังจากสงครามครั้งก่อน ๆ[17]
ผู้ชนะฝ่ายสัมพันธมิตรหลักในสงครามโลกครั้งที่สอง ได้แก่ สหราชอาณาจักร สหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียต ต่างตกลงว่าพื้นที่ดังกล่าวเป็นของฝรั่งเศส เมื่อฝรั่งเศสไม่มีวิธียึดอินโดจีนคืนทันที มหาอำนาจตกลงว่าบริเตนจะเข้าควบคุมและทหารจะยึดครองภาคใต้ ขณะที่กำลังจีนคณะชาติจะเคลื่อนเข้ามาจากทิศเหนือ กำลังจีนคณะชาติเข้าสู่ประเทศเพื่อปลดอาวุธทหารญี่ปุ่นเหนือเส้นขนานที่ 16 เมื่อวันที่ 14 กันยายน 2488 เส้นขนานดังกล่าวแบ่งอินโดจีนออกเป็นเขตควบคุมจีนและบริเตน บริเตนขึ้นบกในภาคใต้ปลดอาวุธกำลังฝรั่งเศสที่ถูกกักตัวขนาดย่อม ตลอดจนบางส่วนของกำลังญี่ปุ่นที่ยอมจำนนเพื่อช่วยในการยึดเวียดนามภาคใต้คืน เนื่องจากไม่มีกำลังบริเตนเพียงพอในทันที
สงครามอินโดจีนครั้งแรก
ความแตกแยกระหว่างจีน–โซเวียต
สงครามเวียดนาม
กัมพูชา
แม้ว่าคอมมิวนิสต์เวียดนามและเขมรแดงจะเคยร่วมมือกันมาก่อน แต่ความสัมพันธ์นั้นเสื่อมลงเมื่อพล พต ผู้นำเขมรแดง เถลิงอำนาจและสถาปนากัมพูชาประชาธิปไตยเมื่อวันที่ 17 เมษายน 2518 หลังการปะทะหลายครั้งตามชายแดนระหว่างประเทศเวียดนามและกัมพูชา และด้วยการส่งเสริมจากผู้แปรพักตร์เขมรแดงที่หนีการกวาดล้างของเขตตะวันออก ประเทศเวียดนามจึงบุกครองกัมพูชาเมื่อวันที่ 25 ธันวาคม 2521 เมื่อวันที่ 7 มกราคม 2522 กำลังเวียดนามเข้าสู่กรุงพนมเปญและผู้นำเขมรแดงหนีไปกัมพูชาตะวันตก
กำลังทหาร
อ้างอิง
- Kurlantzick, Joshua. China-Vietnam Military Clash (Washington: Council on Foreign Relations, 2015). online
- Liegl, Markus B. China’s use of military force in foreign affairs: The dragon strikes (Taylor & Francis, 2017). excerpt
- Neale, Jonathan (2001). The American War: Vietnam 1960–1975 (ภาษาอังกฤษ). Bookmarks. ISBN 978-1-898876-67-0.
- Path, Kosal. "China's Economic Sanctions against Vietnam, 1975–1978." China Quarterly (2012) Vol. 212, pp 1040–1058.
- Path, Kosal. "The economic factor in the Sino-Vietnamese split, 1972–75: an analysis of Vietnamese archival sources." Cold War History 11.4 (2011): 519–555.
- Path, Kosal. "The Sino-Vietnamese Dispute over Territorial Claims, 1974–1978: Vietnamese Nationalism and its Consequences." International Journal of Asian Studies 8.2 (2011): 189–220. online
- Willbanks, James H. (2009). Vietnam War almanac. Facts On File. ISBN 9781438126883.
- Zhang, Xiaoming. Deng Xiaoping's Long War: The Military Conflict Between China and Vietnam, 1979–1991 (U of North Carolina Press 2015) excerpt
- Zhang, Xiaoming. "Deng Xiaoping and China's Decision to go to War with Vietnam." Journal of Cold War Studies 12.3 (2010): 3–29 online
- Zhang, Xiaoming. "China's 1979 war with Vietnam: a reassessment." China Quarterly (2005): 851–874. online เก็บถาวร 2020-09-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
แหล่งข้อมูลอื่น
- Analysis of the Sino-Vietnamese War at GlobalSecurity.org
- Order of Battle
- Air Power in the War
- G. D. Bakshi: The Sino-Vietnam War – 1979: Case Studies in Limited Wars
- "China's War Against Vietnam, 1979: A Military Analysis" at the School of Law, University of Maryland