Buchsi
Buchsi oder Münchebuchsi (amtlech Münchenbuchsee) isch e Ywohnergmeind im Verwautigschreis Bärn-Mittuland im Kanton Bärn, Schwyz.
| Münchenbuchsee | |
|---|---|
 | |
| Basisdate | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Bärn (BE) |
| Verwautigschreis: | Bärn-Mittuland |
| BFS-Nr.: | 0546 |
| Poschtleitzahl: | 3053 |
| UN/LOCODE: | CH MNB |
| Koordinate: | / 20729147° 1′ 0″ N, 7° 27′ 0″ O; CH1903: 600864 / 207291 |
| Höchi: | 553 m ü. M. |
| Flächi: | 8.9 km² |
| Iiwohner: | 10'419 (31. Dezämber 2022)[1] |
| Website: | www.muenchenbuchsee.ch |
 Geburtshuus vom Paul Klee, hüt Schueuhuus | |
| Charte | |
 | |
Geografi
Buchsi ligt am Südrand vom Moosseetaau. Vor Gmeindsflächi si 46,5 % landwirtschaftlech gnutzte Bode, 27,3 % Waud, 26 % Sidligsflächi u 0,2 % süschtigi Flächi.[2] D Nachburgmeinde si Deisswiu, Wiggiswiu, Moosseedorf, Zollikofe, Linech, Schüpfe u Rapperswiu.
Gschicht
Buchsi isch zum erschte Maau im Jahr 1180 aus Buhse gnennt worde.
Bis zum 31. Dezämber 2009 het d Gmeind zum Bezirk Froubrunne ghört.
Sit Afang 2023 ghört die ehemaligi Gmeind Diemerswiu zu Münchebuchsi.
Ywohner
Quäuue: Bundesamt für Statistik 2005[3]
| Jahr | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1888 | 1900 | 1910 | 1920 |
| Ywohner | 1298 | 1427 | 1588 | 1739 | 1797 | 2088 | 2048 | 2282 |
| Jahr | 1930 | 1941 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 |
| Ywohner | 2320 | 2248 | 2592 | 3652 | 6459 | 8395 | 8878 | 9609 |
Dr Uusländeraateil isch 2010 bi 13,8 % gläge.[2]
Religion
64,8 % vo de Ywohner si evangelisch-reformiert, 17,1 % si römisch-katholisch (Stang 2000).[2]
Politik
Bi de Nationauraatswahle 2019 het s das Ergebnis ggää:[4] SVP 26,5 %, SP 19,0 %, GPS 12,3 %, glp 11,0 %, BDP 8,8 %, FDP 8,3 %, EVP 6,2 %, CVP 2,6 %, EDU 2,2 %.
D Politik vo Buchsi besteit us em Gmeindrat (Exekutive) und em Grosse Gmeindrat (Legislative). Gmeindspresidänt vo Buchsi isch dr Manfred Waibel (SVP) (Stang 2021).
D Sitzverteilig vom grossä Gmeindrat (Stang 2021):
| Partei | Sitze |
| Schweizerische Volkspartei | 15 |
| Sozialdemokratische Partei | 12 |
| Grüne Freie Liste | 6 |
| Evangelische Volkspartei | 3 |
| Freisinnig-demokratische Partei | 3 |
| Eidgenössische-Demokratische Union | 1 |
Wirtschaft
D Arbetslosigkeit isch im Jahr 2011 bi 1,9 % gläge.[2]
Sprach u Dialäkt
Bir Vouchszeuuig 2000 hei vo de 9609 Ywohner 88,9 % Dütsch aus Houptsprach aaggää, 1,5 % Französisch u 2 % Italienisch.[2]
Dr bärndütsch Dialäkt vo Buchsi ghört zum Hochalemannisch.
Lüt
- Philipp Emanuel von Fellenberg, Pädagog un Agronom (1771–1844)
- Paul Klee, Maler (1879–1940)
- Stephan Eicher, Rockmusiker (* 1960)
- Philipp Bandi, Liechtathlet (* 1977)
Biuder
Komturhuus 
Schloss Hofwil 
Schloss Buchsi
Literatur
- Anne-Marie Dubler: Buchsi. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Anne-Marie Dubler: Hofwil. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Marco Zimmermann: Kirche und ehemalige Johanniterkommende Münchenbuchsee. Schweizerische Kunstführer GSK, Band 782/783, Bern 2005, ISBN 3-85782-782-3
Weblink
Commons: Münchenbuchsee – Sammlig vo Multimediadateie