ТикТок
«ТикТок» (ингл. TikTok) — ҡыҫҡа видеолар булдырыу һәм ҡарау өсөн сервис, эйәһе- Пекиндағы «ByteDance» компанияһы . 2018 йәйендә сығарылған халыҡ-ара версияһы- әлеге ваҡытта Ҡытайҙа ҡыҫҡа видеолар өсөн иң алдынғы видеоплатформа[7], ул башҡа илдәрҙә киң таралған һәм йылдам үҫеүсе ҡушымта[8][9].
Ҡытайҙа ул «Доуинь» (ҡыт. ғәҙәти 抖音, ябайл. 抖音, пиньин: Dǒuyīn) тип атала. «TikTok» һәм «Доуинь»бер үк ҡушымта булып тора, ләкин улар Ҡытайҙағы цензура сикләүҙәренә ярашлы айырым серверҙарҙа эшләй. «TikTok»тың вәкиллектәре Лос-Анджелес, Нью-Йорк, Лондон, Париж, Берлин, Дубай, Мумбаи, Джакарта, Сеул һәм Токиола эшләй.
Был ҡушымта менән 150 илдә 1 миллиард кеше ҡуллана [10]. Ҡытайҙа уны 25-44 йәшлек ҡулланыусыларҙың 60 % , Ҡытайҙан ситтә 24 йәштән өлкәндәрҙең 43 % ҡуллана [11]. 2019 йыл һөҙөмтәһе буйынса Рәсәйҙә ҡулланыусылар айына уртаса 16,25 млрд видео ҡараған һәм 20,83 млн видео ҡуйған; 23 млн тапҡыр улар менән бүлешкән һәм 1,62 млрд видеоға лайк ҡуйған[12].
Тәнҡит
TikTok-та бик күп норматив булмаған лексикалы музыкаль тректарға роликтар ҡуйылған [13].
Был сервиста контент модерацияһы (видеоларҙы тикшереү) бик йомшаҡ [13]. Педофилдарҙың балалар менән бәйләнешкә инергә тырышыуы, камера алдында үҙ тәнеңә зыян итеү, тәүфиҡһыҙ видео осрап тора[13]. Ҡушымтала видео ҡуйыу кешене интернетта эҙәрлекләү, мыҫҡыл итеүгә килтереүе бар[13]. Шунлыҡтан, белгестәр ата-әсәләргә балаларҙың социаль селтәрҙәрҙә нимә ҡарағанын, унда нимә ҡуйғанын даими тикшереп ҡарап барырға кәрәк тип иҫәпләй.
Компания Ҡытай властары менән хеҙмәттәшлектә лә ғәйепләнә[14].
2020 йылдың беренсе яртыһында TikTok 711 берәмек контентты төрлө илдәр һорауы буйынса алып ташлаған, иң күп һорауҙар Рәсәйҙән (296 ситтәнтөшөрөлгән видео) һәм Һиндостан (225, июлдә илдә был социаль селтәр эше тыйылған). Компания бындай статистиканы ентекләп аңлатмай, ниндәй закондар боҙолоуы тураһында мәғлүмәт бирмәй.[14].
Иҫкәрмәләр
Һылтанмалар
- tiktok.com — «ТикТок» рәсми сайты
- douyin.com — приложения в Китае рәсми сайты (ҡыт.)
- Юлия Хилл. Опасны ли приложения TikTok, Kwai и Like для детей. Лайфхакер (2 март 2019). Дата обращения: 11 сентябрь 2020.
- В США проверят сделку с участием «TikTok» на предмет угрозы безопасности // 2 ноября 2019