Камуністычная партыя Кітая
Камуністычная партыя Кітая (КПК) (кіт. трад. 中國共産黨, спр. 中国共产党, піньінь Zhōngguó Gòngchǎndǎng, пал. Чжунго Гунчаньдан) — вядучая і кіруючая палітычная партыя Кітайскай Народнай Рэспублікі і самая вялікая палітычная партыя ў свеце. Заснавана ў 1921 годзе і прыйшла да ўлады пасля паражэння Кітайскай Нацыянальнай Народнай партыі (Гаміньдан) у Грамадзянскай вайне ў Кітаі.
| Камуністычная партыя Кітая КПК | |
|---|---|
| 中国共产党 | |
 | |
| Лідар | Сі Цзіньпін (генеральны сакратар ЦК КПК з 2012 г.) |
| Заснавальнік | Чэнь Дусю[d][1] і Li Dazhao[d][1] |
| Дата заснавання | 1 ліпеня 1921 |
| Штаб-кватэра | рэзідэнцыя Чжунаньхай, Пекін |
| Краіна | |
| Ідэалогія | сацыялізм з кітайскай спецыфікай, Мааізм, тэорыя Дэн Сяапіна, Тэорыя патройнага прадстаўніцтва, Навуковая канцэпцыя развіцця. |
| Інтэрнацыянал | Камінтэрн (1922—1943) |
| Саюзнікі і блокі | Адзіны народна-дэмакратычны фронт |
| Маладзёжная арганізацыя | Communist Youth League of China[d] |
| Колькасць членаў | 80 269 000 (канец 2010 г.) |
| Дэвіз | 为人民服务 |
| Месцаў у Усекітайскім сходзе народных прадстаўнікоў | 2099 / 2979 |
| Партыйны друк |
|
| Сайт | cpc.people.com.cn (кіт.) cpc.people.com.cn (англ.) |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Канчатковая мэта партыі — ажыццяўленне камуністычнага грамадскага ладу. Камуністычная партыя Кітая кіруецца ў сваёй дзейнасці марксізмам-ленінізмам, ідэямі Маа Цзэдуна, тэорыяй Дэн Сяапіна[3] і «тэорыяй трох прадстаўніцтваў» Цзян Цзэміня[4].
Камуністычная партыя Кітая мае афіцыйныя (абраныя шляхам нутрапартыйных выбараў) і неафіцыйныя (прызначаныя вышэйстаячымі партыйнымі арганізацыямі) арганізацыі на ўсіх ступенях кітайскага ўрада і ў розных абласцях таварыства.
Гісторыя
Камуністычная партыя Кітая была заснавана ў 1921 годзе пры садзейнічанні Камінтэрна падчас уздыму нацыянальна-рэвалюцыйнага руху і распаўсюджванні ідэй марксізму-ленінізму ў Кітаі, выкліканага ўплывам Кастрычніцкай рэвалюцыі. Партыя была заснавана групай інтэлігентаў на чале з Чэнь Дусю, які быў лідарам партыі ў перыяд з 1921 па 1927 г., і Лі Лісанем, якія ўзначальвалі партыю з 1927 да 1930 г. Бачную ролю ў стварэнні КПК згуляў Лі Дачжаа, які арганізаваў першыя марксісцкія кружкі ў Паўночным Кітаі.
I з'езд КПК адбыўся нелегальна ў канцы чэрвеня—пачатку ліпеня 1921 года ў Шанхаі. Ён абвясціў канчатковай мэтай партыі пабудову ў Кітаі сацыялізму. Партыя з «кружка», што складаўся з прадстаўнікоў левай інтэлігенцыі Кітая, ператварылася ў самую вялікую палітычную партыю ў свеце. З таго часу было арганізавана 19 з’ездаў партыі. Апошні з’езд партыі прайшоў у кастрычніку 2017 года.
Гісторыя партыі падзяляецца на наступныя перыяды:
- Першы адзіны фронт (1922—1927) — перыяд альянсу з Гаміньданам супраць мілітарысцкіх груповак
- Савецкая рэспубліка ў Кітаі (1927—1937) — перыяд барацьбы з Гаміньданам за ўладу ў краіне
- Барацьба з японскай агрэсіяй, стварэнне Другога адзінага фронту (1937—1945) — сумесная з Гаміньданам барацьба супраць японцаў
- Грамадзянская вайна ў Кітаі (1946—1949) — перыяд вайны з Гаміньданам, у выніку якой камуністы прыйшлі да ўлады
- Пасля заснавання Кітайскай Народнай Рэспублікі (пасля 1949) — перыяд развіцця партыі ў якасці кіруючай партыі ў краіне