Τουρκικά φύλα

Τουρκική ή τουρανική ονομάζεται μια οικογένεια δεκάδων νομαδικών φύλων με καταγωγή από τη Μογγολία και τη ΝΑ Σιβηρία, τα οποία μετανάστευαν κατά κύματα καθ' όλη τη διάρκεια του μεσαίωνα, κυρίως μεταξύ 6ου και 11ου αιώνα. Μιλούσαν διάφορες διαλέκτους της αρχαίας τουρκικής γλώσσας, οι οποίες στη συνέχεια διαφοροποιήθηκαν δημιουργώντας τις σύγχρονες τουρκικές γλώσσες (ή τουρανικές). Η θρησκεία τους ήταν σαμανιστική με ανώτατο θεό τον Τένγκρι, άρχοντα του γαλάζιου ουρανού. Στην πορεία όμως η πλειοψηφία, ιδιαίτερα όσοι μετακινήθηκαν προς δυσμάς, ασπάσθηκε τον Ισλαμισμό από τους Άραβες και τους Πέρσες (που είχαν εξισλαμιστεί νωρίτερα).

Κατά την περίοδο της μετανάστευσής τους τα τουρκικά φύλα - πολλές φορές σε σύγκρουση μεταξύ τους - απλώθηκαν σε μία τεράστια έκταση από τη Μικρά Ασία και τη Μαύρη Θάλασσα έως τα παράλια του Αρκτικού Ωκεανού, ιδρύοντας τα δικά τους κρατικά μορφώματα (χαγανάτα ή χανάτα) και ελέγχοντας τους εμπορικούς δρόμους ανάμεσα στην Ευρώπη, την Περσία και την Κίνα. Τα περισσότερα υπήρξαν βραχύβια και με το πέρασμα των αιώνων προσαρτήθηκαν από δυνατότερα βασίλεια (Ρωσία, Γεωργία, Κίνα), κάποια όμως επιβίωσαν και έγιναν η μήτρα που γέννησε έξι σημερινά κράτη: Αζερμπαϊτζάν, Καζακστάν, Κιργιζία, Ουζμπεκιστάν, Τουρκία, Τουρκμενιστάν. Επίσης οι Βούλγαροι υπήρξαν τουρκικό φύλο στο παρελθόν, αλλά μετά την εγκατάστασή τους στα Βαλκάνια (τέλη 7ου αι.), παρότι κυριάρχησαν στο κράτος που δημιούργησαν, εκσλαβίσθηκαν σε τέτοιο βαθμό που το μόνο τουρκικό χαρακτηριστικό που κράτησαν είναι το όνομά τους.

Τα τουρκικά φύλα δεν πρέπει να συγχέονται με το σύγχρονο τουρκικό έθνος - το δεύτερο είναι απλά ένας κλάδος των πρώτων.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}