Туьркаш

Туьркаш
Туьркаш
Дукхалла	гергарчу хьесапехь 170 млн стаг тӀера 200 млн стаг тӀе кхаччалц
ДIасакхалхар	Туркойчоь — 77 млн; Узбекистан — 31 млн; Иран — 11—15 млн․ тӀера 23—30 млн кхаччалц (мах.) (Азербайджанаш Иранехь); Кхазакхстан — 14,5 млн; Цийчоь — 13,5 млн; Росси — 11 млн ; Азербайджан — 8 млн сов; ГӀиргӀазойчоь — 6 млн; Туркмени — 5 млн; Германи — 5 млн; Кавказ (Азербайджан йоцуш) — 2 млн; Европин барт — 2 млн (Германи а, Франци а йоцуш); Таджикистан — 1—2 млн; АЦШ — 2 млн; Франци — 600 эзар; Ӏиракъ — 600 эзар 3 млн кхаччалц (туркоманаш); Австрали — 60 эзар; Йоккха Британи — 50 эзар; Украина а, Белорусси а — 350 эзар (гӀирман гӀезалой, польшин-литван гӀезалой); Молдави — 147 500 (гагаузаш); Монголи — 100 эзар; Гуьржийчоь — 233 эзар сов ; Канада — 20 эзар; Латинан Америка (Бразили а, Аргентина а йоцуш) — 8 эзар; Аргентина — 1 эзар; Япон — 1 эзар; Бразили — 1 эзар; Кхийолу дуьненан регионаш — 1,4 млн
Мотт	туьркийн меттанаш
Дин	дуккхахберш ислам; кхин православи, иудаизм, буддизм, тенгрианство, шаманизм кхин а.
Йукъабоьду	алтайн доьзал
Гергара къаьмнаш	в языковом отношении (в рамках гипотетической алтайской языковой семьи) — монгольские и тунгусо-маньчжуран халкъаш, цул сов корейш, японаш
	Медиафайлаш Викилармехь

ХӀокху терминан кхин а маьӀнаш ду, хьажа Туьркаш (маьӀнаш).

Туьркаш (туьркийн халкъаш^[12], туьркийн меттан тобанера халкъаш^[6]) — этнометтан йукъаралла^[13]^[14], туьркийн меттанаш буьйцу а, туьркийн схьабалар а долуш къаьмнаш.

Дукхахболу туьркаш бу — бусулбанаш, делахь кхин бу православин керста (коьрта дакъа гагаузаш, кумандинаш, чувашаш, цхьа дакъа алтайш, гӀезалой, хакасаш, якуташ), иудейш (караимаш, крымчакаш), буддисташ (можа уйгураш, цхьа дакъа салараш, тарбагатайн гӀиргӀазой, тувинаш), бурханисташ (алтайш), тенгрианаш, шаманисташ (долганаш, телеуташ, хакасаш, шораш, якуташ).

Таханлера туьркийн халкъаш шуьйра даьржина ду шайн историн ареалан арахьа, дукхахберш бу Евразехь, тайп-тайпана пачхьалкхийн территорешкахь — Йуккъерчу Азехь (Цийчоьцани) а, Российн Гена Малхбалехь а^[15], малхбузехьа а — Гергара Малхбалехь, Кавказехь, Малхбален а, Къилба-Малхбален Европехь а.

КӀезига туьркаш бу Малхбузен Европин, Австралин, Къилбаседа Африкин пачхьалкхашкахь^[16].

Билгалдахарш

↑ Bayazit Yunusbayev, Mait Metspalu, Ene Metspalu, Albert Valeev, Sergei Litvinov. The Genetic Legacy of the Expansion of Turkic-Speaking Nomads across Eurasia (en) // PLOS Genetics. — 2015-04-21. — Vol. 11, iss. 4. — P. e1005068. — ISSN 1553-7404. — DOI:10.1371/journal.pgen.1005068.

↑ Л. А. Мандринина, В. В. Рыкова, Т. В. Бусыгина, Н. А. Балуткина. Информационное сопровождение проблемы «Тюркские народы Сибири»: база данных и библиографический указатель (ru) // Труды ГПНТБ СО РАН. — 2022-06-10. — Т. 0, вып. 2. — С. 70–80. — ISSN 2712-7915. — DOI:10.20913/2618-7515-2022-2-70-80.

↑ Научно-редакционный совет, председатель Чубарьян А. О. Научный редактор Л. М. Минц. Иллюстрированная энциклопедия «Руссика». 2007.(ТӀе цакхочу хьажорг) ISBN 978-5-373-00654-5

↑ Тавадов Г. Т. Этнология. Учебник для вузов. — М.: Проект, 2002. — 352 с. — С. 106.

↑ Этнопсихологический словарь. / Под ред. В. Г. Крысько, Д. И. Фельдштейна. — М.: МПСИ, 1999. — ISBN 5-89502-058-5

↑ Ахатов Г. Х.. Диалект западносибирских татар. Уфа, 1963, 195 с.

↑ Akar, Metin (1993), "«Fas Arapçasında Osmanlı Türkçesinden Alınmış Kelimeler» ([[::«Fas Arapçasında Osmanlı Türkçesinden Alınmış Kelimeler»|]])", Türklük Araştırmaları Dergisi Т. 7: 94–95

[12]

[6]

[13]

[14]

[10]

[11]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[7]

[8]

[9]

[15]

[16]

Туьркаш
Дукхалла	гергарчу хьесапехь 170 млн стаг^[10] тӀера 200 млн стаг тӀе кхаччалц^[11]
ДIасакхалхар	Туркойчоь — 77 млн^[1] Узбекистан — 31 млн^[2] Иран — 11—15 млн․ тӀера 23—30 млн кхаччалц (мах.) (Азербайджанаш Иранехь)^[3] Кхазакхстан — 14,5 млн^[4] Цийчоь — 13,5 млн Росси — 11 млн^[5]^[6] Азербайджан — 8 млн сов^[7] ГӀиргӀазойчоь — 6 млн^[8] Туркмени — 5 млн Германи — 5 млн Кавказ (Азербайджан йоцуш) — 2 млн Европин барт — 2 млн (Германи а, Франци а йоцуш) Таджикистан — 1—2 млн АЦШ — 2 млн Франци — 600 эзар Ӏиракъ — 600 эзар^[9] 3 млн кхаччалц (туркоманаш) Австрали — 60 эзар Йоккха Британи — 50 эзар Украина а, Белорусси а — 350 эзар (гӀирман гӀезалой, польшин-литван гӀезалой) Молдави — 147 500 (гагаузаш) Монголи — 100 эзар Гуьржийчоь — 233 эзар сов Канада — 20 эзар Латинан Америка (Бразили а, Аргентина а йоцуш) — 8 эзар Аргентина — 1 эзар Япон — 1 эзар Бразили — 1 эзар Кхийолу дуьненан регионаш — 1,4 млн
Мотт	туьркийн меттанаш
Дин	дуккхахберш ислам; кхин православи, иудаизм, буддизм, тенгрианство, шаманизм кхин а.
Йукъабоьду	алтайн доьзал
Гергара къаьмнаш	в языковом отношении (в рамках гипотетической алтайской языковой семьи) — монгольские и тунгусо-маньчжуран халкъаш, цул сов корейш, японаш
Медиафайлаш Викилармехь