Hegoafrikako errugbi selekzioa

Britainiarrek eraman zuten errugbia Hegoafrikara. Lehenbiziko partida 1862an jokatu zen, Lurmutur Hiriko britainiar soldaduen eta zibilen artean. Pixkanaka, afrikanerrek errugbia hobetsi zuten, futbola baino, eta klubak ugaritu ziren hiri handietan, Johannesburgen, Lurmutur Hirian eta Pretorian bereziki.^[3][4]

1891ko uztailaren 30ean jokatu zuen lehenbiziko partida Hegoafrikako selekzioak, Lurmutur Hirian, British Lionsen aurka; bisitariak 0 eta 4 gailendu ziren.^{[oh 1]} British Lionsak 1896an itzuli ziren Hegoafrikara, eta lau test-partida jokatu zituzten bertako selekzioaren kontra; lehenbiziko hirurak irabazi zituzten, baina laugarrenean, Newlands Stadiumen, hegoafrikarrek beren aurreneko garaipena erdietsi zuten (5-0).^[5]

1906-1907an egin zuen Hegoafrikako taldeak lehenbiziko bira Europan,^{[oh 2]} eta Eskoziaren aurka besterik ez zuen galdu. Arrakasta horrek hegoafrikarren nazio harrotasuna suspertu zuen.^[6] 1912-1913ko biran, berriz, Home Nations guztiak garaitu zituen, eta itzuliko Grand Slama irabazi.^[4] Hau lortzen zuen Hego hemisferioko lehenbiziko selekzioa izan zen. Historian zehar beste hirutan errepikatu zuen, 1932an, 1952an eta 1961ean.

Australiarekin eta Zeelanda Berriarekin ere lehia ugari izan zituen, bai Ozeanian barrena egindako biretan, bai ozeaniarrak Hegoafrikara joan zirenean. Bereziki gogoangarriak izan ziren honako hauek:

• 1921ean Zeelanda Berriarekin izandako lehia, Zeelanda Berrian bertan. Lehenengoan ozeaniarrak nagusi, bigarrenean afrikarrak, eta hirugarren partida 0-0 amaitu zen.
• 1928an Zeelanda Berria Hegoafrikara joan zen, eta afrikarrek 17-0 garaitu zuten; All Blacks-ek 1893tik jasandako porrotik handiena izan zen.
• 1933an Australia joan zen Hegoafrikara, eta bost partidatatik hiru Springbokek irabazi zituzten.

1931-1932ko biran irabazi zuen bigarren Grand Slama, Gales (3-8), Irlanda (3-8), Ingalaterra (0-7) eta Eskozia (3-6) azpiraturik. Emaitza bikainak izan arren, Springboken jokoa oso kritikatua izan zen, Bennie Osler zabaltzaileak baloia, behin eta berriz, eskasera urruntzen zuelako; ondorengo alboko sakean, aldiz, hegoafrikar aurrelari multzo indartsua nagusitu ohi zen. Joko molde betiberdin horri "Ten Man Rugby" izena eman zitzaion, zortzi aurrelariek, uztartze-erdilariak eta zabaltzaileak bakarrik parte hartzen zutelako.^[7]

Oso bestelakoa izan zen 1951-1952ko bira. Danie Craven handia entrenatzaile zutela, hegoafrikarrek arrunt errugbi distiratsu eta liluragarria egin zuten, eta hirugarren Grand Slama eskuratu;^[4] Eskoziari 0-44 irabazi zioten, Irlandari 5-17, Galesi 3-6, eta Ingalaterrari 3-8; azkenik, Frantzia ere mendean hartu zuten, 3 eta 25, Parisko Yves-du-Manoir estadioan.

1960ko Sharpevilleko sarraskiaren ostean, apartheidaren aurkako mugimendua sortu zen munduan. Zeelanda Berriak presioak izan zituen Hegoafrikan ez jokatzeko, eta Springbokek ere zailtasun ugari kanpoan aritzeko. Hala ere, 1960-1961ean Europa bisitatu zuten, eta laugarren aldiz Grand Slam irabazi; hala ere, Barbariansen aurka galdu zuten Cardiffen.^[4] 1976tik aurrera, egoera gogortu egin zen, eta Hegoafrikak nazioarteko edozein kirol ekitalditan parte hartzeko debekua izan zuen.

1987an Munduko Errugbi Kopa abiatu zenean, Hegoafrikak ezin izan zuen parte hartu, ezta 1991koan ere. 1991n apartheida bertan behera gelditu zen, eta 1995eko Munduko Kopa Hegoafrikan jokatzeko erabakia hartu zuen Nelson Mandela lehendakariak, herria batzeko aukera bat ikusi baitzuen. Hegoafrika izan zen txapelduna, eta Mandelak elastiko berdea soinean zuela ema zion Webb Ellis kopa Francois Pienaar kapitainari; "Hegoafrika Berria"-ren ikurra izan zen une hori.^[8][9]

Harrezkero, puntako taldea izan da, Zeelanda Berriarekin eta Australiarekin lehia estuan. 2007an bigarrenez irabazi zuen munduko kopa. 2015eko Munduko Kopa era kaskarrean hasi zuen Japoniaren aurka galduz, baina egoerari buelta eman eta hirugarren egin zuen azkenean. 2019an, The Rugby Championship irabazi zuen, Zeelanda Berriaren 9 urtetako garaipenen segida hautsiz. Urte berean, Munduko Errugbi Kopa irabazi zuen Japonian.^[10]

2020an, COVID-19 pandemiaren erruz, ezin izan zuen The Rugby Championship txapelketa jokatu.

Hegoafrikako selekzioko jokalarien goitizena springbok da, antilope espezie bat. Baina elastikoaren bularrean ageri den ikurra protea da, herrialdeko lore nazionala. Segregazioa dago horren atzean. 2004ra arte, antilopea bakarrik ageri zen bularrean, baina Hegoafrikako Olinpiar Batzordeak ikurra aldatu zuen. Springbok afrikaans hizkuntzako hitza da, eta komunitate zuriarekin lotzen zen. Protea, berriz, 1971n jokalari beltzekin osaturiko selekzioaren ikurra zen. Hala ere, Apartheid sistema desegin zenean, springbok-ak jarraitu zuen elastikoaren aurreko aldean. Hainbatek Nelson Mandelari berari egotzi zioten hautu hori. 2004tik 2015era bi ikurrak agertu ziren bularrean, baina nazioarteko federazioak ikur bakarra ager zitekeela ebatzi zuen. Hartaz geroztik, lorea ageri da bularrean, eta antilopea besoan.^[11]

Munduko Errugbi Kopa

Munduko Errugbi Kopa
Urtea	Postua	J	I	B	G	AT	KT
1987	Parte hartzea debekatua, apartheida zela-eta
1991
1995	Irabazlea	6	6	0	0	144	67
1999	Hirugarrena	6	5	0	1	219	101
2003	Final laurdenak	5	3	0	2	193	89
2007	Irabazlea	7	7	0	0	278	86
2011	Final laurdenak	5	4	0	1	175	35
2015	Hirugarrena	7	5	0	2	241	108
2019	Irabazlea	7	6	0	1	262	67
2023	Irabazlea	7	6	0	1	208	88
Denera		50	42	0	8	1720	641
Irabazlea       Finalista       Hirugarrena       Laugarrena

Rugby Championship

Honako hauek dira Hegoafrikako selekzioaren emaitzak Hiru Nazioen Txapelketan eta Rugby Championshipen:

• Irabazlea (4): 1998, 2004, 2009, 2019
• Freedom Kopa
  • irabazlea (2): 2004, 2009
• Mandela Challenge Plate
  • irabazlea (7): 2002, 2005, 2009, 2013, 2014, 2019, 2023

Serieak (etxean eta kanpoan)

Tradizioari jarraiki, Hegoafrikaren eta beste herrialdeen arteko test-partida gehienak biretan jokatu dira. British Lions izan zen Hegoafrika bisitatu zuen lehenbiziko selekzioa, 1891n; Springbokek, berriz, 1906–07an egin zuten lehenbiziko bira, Frantzia, Ingalaterra, Gales, Eskozia eta Irlanda bisitatuz. Serie bakoitzean 1 eta 4 partida artean jokatu ohi dira.^[6]

Taldea	J	I	G	B	Urteak
Ingalaterra	7	4	0	3	1984; (1994); (2000); (2006); 2007; 2012; 2018
Gales	6	6	0	0	1964; 1995; 2002; 2008; 2014; 2022
Eskozia	2	2	0	0	2003; 2006
Irlanda	4	4	0	0	1981; 1998; 2004; 2016
Frantzia	13	9	2	2	1958; 1967; 1968; 1971; 1974; 1975; (1992); 1993; 1996; 1997; (2001); 2005; 2017
British and Irish Lions	14	9	4	1	1891; 1896; 1903; 1910; 1924; 1938; (1955); 1962; 1968; 1974; 1980; 1997; 2009; 2021
Australia	11	7	3	1	1933; 1937; 1953; 1956; 1961; (1963); 1965; 1969; 1971; 1992; 1993
Argentina	3	3	0	0	1993; 1994; 1996
Zeelanda Berria	12	5	5	2	(1921); (1928); 1937; 1949; 1956; 1960; 1965; 1970; 1976; 1981; 1994; 1996
Denera	72	49	14	9	%74,3

Letra lodia = Serie irabazia; Parentesiak() = Serie berdindua, Letra normala = Serie galdua

Partida gehien

2023ko urriaren 29an eguneratua. Partida ofizialak bakarrik.

Entsegu gehien

2023ko urriaren 29an eguneratua. Partida ofizialak bakarrik.

Tanto gehien

2023ko urriaren 29an eguneratua. Partida ofizialak bakarrik.

Clint Eastwoodek zuzenduriko Invictus filma Hegoafrikako taldeak 1995eko Munduko Errugbi Kopan lorturiko garaipenean giroturik dago.

• (Ingelesez) Hegoafrikako errugbi federazioa, springboks.rugby