Pele
Edson Arantes do Nascimento (lafazi|ˈɛtsõ (w)ɐˈɾɐ̃tʃiz du nɐsiˈmẽtu; an haifeshi ranar 23 ga watan Octobar, 1940- ya mutu ranar 29 ga watan Disamba 2022) anfi saninsa da Pelé (peˈlɛ) tsohon dan'wasan kwallon kafane na kasar Brazil, wanda yake buga gaba. Wadanda ke wasanni har da marubuta wasan ƙwallon ƙafa, yan wasa, da yan kallo (magoya bayan) na ganinsa a matsayin babban ɗan wasa a duniya. A shekara ta 1999, an zaɓe shi Dan Ƙwallon FIFA na ƙarni na Duniya daga hukumar International Federation of Football History & Statistics (IFFHS) kuma yana daga cikin biyun da aka zaɓa aka ba kyautar ɗan ƙwallon FIFA na ƙarni a wannan shekarar, an zabi Pelé amatsayin ɗan wasan motsa jiki na ƙarni daga hukumar International Olympic Committee. A cewar IFFHS, Pelé shine wanda yafi kowa samun nasarar zura kwallaye a raga a gasar league goal-scorer a tarihin kwallon kafa, inda ya zura kwallaye 650 a wasanni 694, League matches, a kuma gaba daya wasanni da yayi guda 1363 yaci kwallo 1281, har wasannin sada zumunci. Har wayau Pele shine Guinness World Record.[1][2][3][4][5] A lokacin da yake wasannin sa, Pelé shine wanda akafi biya acikin yan'wasa a duniya.
Pele | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 ga Janairu, 1995 - 31 Disamba 1998 ← Bernard Rajzman (en) - Rafael Greca (en) → | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rayuwa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cikakken suna | Edson Arantes do Nascimento | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Haihuwa | Três Corações (en) , 23 Oktoba 1940 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ƙasa | Brazil | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ƙabila | African Brazilians (en) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Harshen uwa | Portuguese language | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mutuwa | Morumbi District (en) da Albert Einstein Israelite Hospital (en) , 29 Disamba 2022 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Makwanci | Memorial Necropole Ecumenica (en) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yanayin mutuwa | Sababi na ainihi (Ciwon daji mai launi multiple organ dysfunction syndrome (en) ) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ƴan uwa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mahaifi | Dondinho | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Abokiyar zama | Assíria Nascimento (en) (30 ga Afirilu, 1994 - 2008) Marcia Aoki (en) (2016 - 2022) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ma'aurata | Xuxa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yara | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Karatu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Harsuna | Portuguese language Turanci Yaren Sifen | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sana'a | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sana'a | ɗan wasan ƙwallon ƙafa, ɗan siyasa, ɗan wasan kwaikwayo da Jarumi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mahalarcin
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Muƙami ko ƙwarewa | Ataka Mai buga tsakiya | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lamban wasa | 10 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nauyi | 74 kg | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tsayi | 173 cm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wurin aiki | Brasilia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Employers | Majalisar Ɗinkin Duniya | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kyaututtuka | gani
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sunan mahaifi | Pelé | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
IMDb | nm0671446 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
pele10.org | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mutuwa
A ranar 21 ga Disamba 2022, Asibitin Albert Einstein, inda ake jinyar Pelé, ya bayyana cewa ciwon kansar sa ya ci gaba kuma yana buƙatar "kulawar gaggawa game koda da zuciyarsa kan rashin aikin (dysfunctions) na ɓangarorin yanda ya kamata".[6] Pelé ya mutu a ranar 29 ga Disamba 2022, yana da shekaru 82 a duniya, sakamakon gazawar gabobi da yawa, mai rikitarwa na kansar hanji.[7][8]
'Yan wasan ƙwallo na duniya sun nuna alhininsu akan tsohon shahararren ɗan kwallon, ciki har da Neymar, Cristiano Ronaldo, Kylian Mbappé da Lionel Messi, da sauran manyan jiga-jigan ƴan wasanni, shahararrun mutane, da shugabannin duniya.[9][10][11][12] Shugaban Brazil, Jair Bolsonaro, ya ayyana zaman makoki na kwanaki uku a ƙasar.[13] An ɗaga tutocin ƙasa na ƙungiyoyi 211 na FIFA a hedkwatar FIFA da ke Zürich.[14] Filayen wasannin an ɗaga tutoci don girmama Pelé cikin filayen da suka daga wannan tuta sun haɗa da; Christ the Redeemer da filin wasa na Maracanã Stadium a birnin Rio de Janeiro,[15] hedkwatar CONMEBOL a Paraguay[13] da filin wasa na Wembley Stadium a London.[16]
Za a yi jana'izar Pelé a filin wasa na Santos a ranakun 2 da 3 ga watan Janairu 2023.[17][18]
Binnewa
Bayan jana'izar, za a binne Pelé a Memorial Necrópole Ecumênica.[19]