Badensko-Württembergska
Badensko-Württembergska (němsce Baden-Württemberg) je zwjazkowy kraj na juhozapadźe Němskeje z 11 milionami wobydlerjow. Stolica je Stuttgart. Po ličbje wobydlerjow kaž tež po přestrjeni jedna so wo třeći najwjetši kraj Němskeje.
| Wopon | Chorhoj |
 |  |
| Zakładne daty | |
|---|---|
| stolica | Stuttgart |
| přestrjeń | 35.751,65 km² |
| wobydlerstwo | 11.124.642 (31. dec 2021) |
| hustosć wobydlerstwa | 311 wob. na km² |
| oficialne websydło | baden-wuerttemberg.de |
| Politika | |
| ministerski prezident | Winfried Kretschmann (Zeleni) |
| knježacej stronje | Zeleni a CDU |
| strony w parlamenće | Zwjazk 90/Zeleni 58 |
| poslednje wólby | 14. měrca 2021 |
| přichodne wólby | 2026 |
| Zastupjerjo w Zwjazkowej radźe | 6 |
| karta | |
 | |
Geografija
Badensko-Württembergska mjezuje z Bayerskej na wuchodźe, Šwicarskej na juhu, Francoskej na zapadźe kaž tež z Hessenskej a Porynsko-Pfalcu na sewjerozapadźe. Najwjetša wodźizna je Bodamski jězor na juhu kraja, přez kotryž běži z Rynom najwažniša rěka Badensko-Württembergskeje. Jeho přitok Neckar wotwódnja srjedźny dźěl kraja mjez Čornym lěsom a Šwabskej albu.
Najwyši dypk na teritoriju Badensko-Württembergskeje je 1495 metrow wysoki Feldberg w Čornym lěsu. Najniše městno je Rynski pegel blisko Mannheima (85 m).
Města
Najwjetše města Badensko-Württembergskeje su:
| město | wobydlerstwo (2021)[1] |
|---|---|
| Stuttgart | 626.275 |
| Karlsruhe | 306.502 |
| Mannheim | 311.831 |
| Freiburg | 231.848 |
| Heidelberg | 159.245 |
| Ulm | 126.949 |
| Heilbronn | 125.613 |
| Pforzheim | 125.529 |
| Reutlingen | 116.456 |
| Ludwigsburg | 93.117 |
Wobydlerske wuwiće
Badensko-Württembergska ma něhdźe 10,7 milionow wobydlerjow.
|
|
|
Krajne wokrjesy a bjezwokrjesne města
Bjezwokrjesne města:
|
35 Krajne wokrjesy su:
|
|
|
Nabožina
| konfesija | podźěl | ličba |
|---|---|---|
| katolska | 37,8 % | 4,0 mio. |
| ewangelska | 33,8 % | 3,6 mio. |
| bjezkonfesionelni | 22,2 % | 2,2 mio. |
| islamska | 5,6 % | 600.000 |
| nowojapoštołska | 0,87 % | 95.300 |
| buddhistiska | 0,23 % | 25.000 |
| hinduistiska | 0,14 % | 15.000 |
| židowska | 0,08 % | 9.000 |
Krajny sejm
W tuchwilnym krajnym sejmje w Stuttgarće sedźi po wólbach dnja 14. měrca 2021 pjeć stronow:
- Zwjazk 90/Zeleni 58 (32,6 %)
- CDU 42 (24,1 %)
- SPD 19 (11,0 %)
- FDP 18 (10,5 %)
- AfD 17 (9,7 %)
Wone wobsadźa dohromady 154 sydłow.
Nóžki
Literatura
- Hans Gebhardt (2008): Geographie Baden-Württembergs. Raum, Entwicklung, Regionen. Schriften zur politischen Landeskunde Baden-Württembergs Bd. 36, Stuttgart: Landeszentrale für politische Bildung Baden-Württemberg.
- Borcherdt, Christoph (1993): Geographische Landeskunde von Baden-Württemberg. Dritte, überarbeitete und erweiterte Auflage. Stuttgart: Landeszentrale für politische Bildung Baden-Württemberg.
- Kullen, Siegfried (1989): Baden-Württemberg. 3., aktualisierte Auflage; Neubearbeitung. (= Klett Länderprofile) Stuttgart: Klett.
- Reinhold Weber, Iris Häuser: Baden-Württemberg. Eine kleine politische Landeskunde, Stuttgart 2008 (Landeszentrale für politische Bildung Baden-Württemberg)
- Reinhold Weber, Hans G. Wehling: Geschichte Baden-Württembergs. C.H. Beck Wissen 2601, München 2007, ISBN 978-3-406-55874-0
- Reinhold Weber, Hans G. Wehling (Hg.): Baden-Württemberg. Gesellschaft, Geschichte, Politik. Schriften zur politischen Landeskunde Baden-Württembergs. Bd 34. Kohlhammer, Stuttgart 2006, ISBN 3-17-018837-2
- Barbara Schaefer, Erdmann Wingert (Red.): Baden-Württemberg. Ein Bundesland wird 50. Merian Extra. Jahreszeiten-Verlag, Hamburg 2002, ISBN 3-7742-6713-8
- Otto Borst: Geschichte Baden-Württembergs. Ein Lesebuch. Theiss, Stuttgart 2004, ISBN 3-8062-1730-0
Wotkaz
Commons: Badensko-Württembergska – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
| Wokrjesy w Badensko-Württembergskej a jich stolicy |
|---|
| Alb-Donau (němsce Alb-Donau-Kreis) | Biberach | Bodensee (němsce Bodenseekreis) | Böblingen | Breisgau-Hochschwarzwald (němsce Breisgau-Hochschwarzwald-Kreis) | Calw | Emmendingen | Enz (němsce Enzkreis) | Esslingen | Freudenstadt | Göppingen | Heidenheim | distrikto Heilbronn | Hohenlohe (němsce Hohenlohekreis) | distrikto Karlsruhe | Konstanz | Lörrach | Ludwigsburg | Main-Tauber (germane Main-Tauber-Kreis) | Neckar-Odenwald (germane Neckar-Odenwald-Kreis) | Ortenau (germane Ortenaukreis) | Ostalb (germane Ostalbkreis) | Rastatt | Ravensburg | Rems-Murr (germane Rems-Murr-Kreis) | Reutlingen | Rhein-Neckar (germane Rhein-Neckar-Kreis) | Rottweil | Schwäbisch Hall | Schwarzwald-Baar (germane Schwarzwald-Baar-Kreis) | Sigmaringen | Tübingen | Tuttlingen | Waldshut | Zollernalb (germane Zollernalbkreis) |
| Bjezwokrjesne města |
| Baden-Baden | Freiburg | Heidelberg | město Heilbronn | město Karlsruhe |Mannheim | Pforzheim | Stutgarto |Ulm | |
Badensko-Württembergska• Bayerska• Berlin• Braniborska • Bremen• Delnja Sakska• Durinska• Hamburg• Hessenska• Mecklenburgsko-Předpomorska• Porynsko-Pfalca• Posaarska• Sakska• Saksko-Anhaltska• Schleswigsko-Holsteinska• Sewjerorynsko-Westfalska
1952 k Badensko-Württembergskej fuzionowali: Südbaden | Württemberg-Baden | Württemberg-Hohenzollern