Ռոբերտո Դոնադոնի

Ռոբերտո Դոնադոնին ծնվել է 1963 թվականի սեպտեմբերի 9-ին Չիզանո Բերգամասկոյում, որը գտնվում է Լեկկոյից 16 և Բերգամոյից 18 կիլոմետր հեռավորության վրա^[2]։ Ապագա ֆուտբոլային գործիչը ծնվել է գյուղացու ընտանիքում^[2][9]։ Ինչպես Իտալիայի մյուս գավառական քաղաքների ընտանիքները, այնպես էլ նրանց ընտանիքը բազմանդամ էր (Ռոբերտոն ունեցել է 11 քույր և եղբայր^[2])։ Ռոբերտոն եղել է ընտանիքի չորրորդ զավակը^[9], իր մեծ եղբայրներն են Ջորջոն և Ջիլոլան, ինչպես նաև իրենից մեծ է քույրը Մարիա Ռոզան^[2]։ Չիզանո-Բերգամասկոյի բնակչության մի մասն զբաղված էր գյուղատնտեղությամբ․ այստեղ աճեցվել են եգիպտացորեն և խաղող^[9]։ Մինչև հիմա Ռոբերտոյի ամենասիրելի հանգստավայրը բնությունն է^[10]․ անձամբ ինքն ասում է, որ քաղաքում նա «խեղդվում է»^[10][11]։

Ինը տարեկան հասակում Դոնադոնին իր եղբայրների հետ միասին դառնում է տեղի «Չիզանեզե» ակումբի երիտասարդական թիմի ֆուտբոլիստ^[9]։ Եղբայրը՝ Ռոբերտո Ջորջիոն, համարվում էր ակումբի լավագույն ֆուտբոլիստը^[2], սակայն վնասվածք ստանալուց հետո իր հոր և ընտանիքի խորհրդով որոշել է դառնալ բանկիր^[2], իսկ Ռոբերտոն շարունակում է ֆուտբոլում հաստատվելու իր փորձերը։ 12 տարեկան հասակում Դոնադոնին, ցույց տալով ֆուտբոլային լավ կարողություններ, ստանում է իր առաջին պրոֆեսիոնալ խաղակոշիկները՝ Ադիդաս Ռիվերա^[2][14][15]։

Ռոբերտոյի համար ֆուտբոլի ուղին շարունակելու խանգարող հանգամանքներից էին նախ և առաջ իր ցածրահասակությունը․ 14 տարեկան հասակում նրա հասակը ընդամենը 145 սանտիմետր էր, սակայն ժամանակի ընթացքում Ռոբերտոն հասակ է առնում, և խնդիրն ինքն իրենով լուծվում է^[12]։

Խաղային կարիերա

Կարիերան «Ատալանտայում»

Իր պրոֆեսիոնալ կարիերան Ռոբերտոն սկսել է «Ատալանտա» ակումբի կազմում այն բանից հետո, երբ երիտասարդ Դոնադոնիին նկատում է այդ ակումբի երիտասարդական թիմի մարզիչների մեկը՝ Ռաֆաելլո Բոնիֆակոն։ «Ատալանտայի» երիտասարդական թիմի կազմում խաղալու համար մարզումներին Դոնադոնին հաճախում էր 18 կիլոմետր ավտոբուսով ճանապարհ անցնելուց և կես կիլոմետր էլ ոտքով քայլելուց հետո (կանգառից-մարզադաշտ)։ Նրա ավտոբուսը մարզումներից հետո շարժվում էր 18․00-ին^[2], իսկ եթե նա չէր հասցնում այդ ժամին ավարտել մարզումները, ստիպված էր լինում սպասել հաջորդ՝ 21․00-ի երթին^[2][16]։

1982 թվականին Դոնադոնին նշում է իր նորամուտը «Ատալանտայի» հիմնական թիմի կազմում։ Այդ ժամանակ ակումբը հանդես էր գալիս Սերիա B-ում։ Դոնադոնիին հաջողվում է հաղթել հիմնական թիմի կազմում իր տեղը ունենալու համար ընթացող պայքարում, և հենց իր առաջին մրցաշրջանում նա ակումբի հետ միասին մասնակցում է 18 հանդիպման։ Մեկ տարի անց ակումբը առաջին հորիզոնականն է զբաղեցնում է իտալական երկրորդ դիվիզիոնում և դուրս է գալիս Սերիա A^[17]։ Այդ հարցում իր օգնությունն էր ցուցաբերել նաև Դոնադոնին, ով թիմի հետ միասին մասնակցել էր 26 հանդիպման և դարձել էր 2 գոլի հեղինակ։ Սերիա A-ում Դոնադոնին կատարում է իր նորամուտը 1984 թվականի սեպտեմբերի 16-ին՝ «Ինտեր» ակումբի դեմ կայացած խաղում, որը ավարտվում է 1։1 հաշվով։ Մրցաշրջանի ավարտին ակումբը զբաղեցնում է 10-րդ հորիզոնականը առաջնությունում և ճանաչվում է առաջնության «ամենաընկերական» թիմը, քանի որ մրցակիցների դեմ պայքարում թիմը միավորներ էր կիսել 18 անգամ^[18]։ «Ատալանտայի» կազմում անցկացրած իր վերջին մրցաշրջանում Դոնադոնիին հաջողվում է հեղինակել իր առաջին գոլը Սերիա A-ում։ Դա տեղի էր ունեցել «Պիզայի» դեմ կայացած հանդիպման 31-րդ րոպեին։ Առաջնություն Դոնադոնին ընդհանուր հաշվով հեղինակում է երեք գոլ^[19], իսկ ակումբը մրցաշրջանում զբաղեցնում է 8-րդ հորիզոնականը։ Հետաքրքրական է, որ արդեն Դոնադոնիի հեռանալուց հետո, հաջորդ մրցաշրջանում ակումբը լքում է Սերիա A-ն։ Դեռևս մյուս մրցաշրջանի միջնամասում Դոնադոնիի գործակալի հետ իրենց հարաբերություններին էին պարզում մի շարք առաջատար իտալական ակումբներ, ինչպիսիք են «Միլանը», «Ռոման», «Ինտերը» և «Յուվենտուսը»։ Հռոմեական ակումբը համարյա թե համաձայնության էր հասնում Դոնադոնիի տեղափոխման հարցում, սակայն վերջին պահին ակումբը հրաժարվում է իր մտքից և պայմանագիր չի կնքում հեռանկարային Ռոբերտոյի հետ^[20]։

1984 թվականին Դոնադոնին ստանում է առաջին հրավերը Իտալիայի երիտասարդական հավաքականից՝ մասնակցելու Շվեյցարիայի հավաքականի դեմ կայանալիք հանդիպմանը։ Նա ընդգրկվում է թիմի կազմի հայտացուցակում, սակայն այդպես էլ խաղադաշտ դուրս չի գալիս։ Երիտասարդական հավաքականի կազմում ֆուտբոլիստը կատարում է իր նորամուտը 1985 թվականի մարտի 12-ին Ավստրիայի երիտասարդական հավաքականի դեմ կայացած խաղում, իսկ նույն թվականի մարտի 28-ին նա հեղինակում է իր առաջին գոլը հավաքականի կազմում․ Դոնադոնին Բելգիայի երիտասարդական հավաքականի դեմ խաղի 87-րդ րոպեին գրավում է մրցակցի դարպասը^[21]։ Ռոբերտոն արագորեն դառնում է երիտասարդական հավաքականի հիմնական կազմի առաջատար ֆուտբոլիստը Ռոբերտո Մանչինիի և Ռիկարդո Ֆերրիի հետ միասին^[22]։ Նա մասնակցում է Եվրոպայի առաջնության որակավորման փուլի բոլոր խաղերին, իսկ հավաքականին հաջողվում է անցնել առաջնության եզրափակիչ փուլ։ Դոնադոնին եզրափակիչ փուլում մասնակցում է հավաքականի բոլոր երեք խաղերին։ Իտալացիները հասնում են մինչև առաջնության եզրափակիչ, որտեղ իսպանացիների դեմ խաղը տեղափոխվում է մինչև ետխաղյա 11 մետրանոց հարվածաշարի շրջան, և այնտեղ էլ նրանք պարտություն են կրում^[23]։

Կարիերան «Միլանում»

1986 թվականի ամռանը Դոնադոնին տեղափոխվում է «Միլան»՝ 3,5 մլրդ լիրի դիմաց^[24]։ Սա այն ակումբն էր, որին ֆուտբոլիստը երկրպագել էր մանկությունից սկսած^[9]։ Այս գործարքը համարվել է խայտառակ, քանի որ ֆուտբոլիստը մամուլին տված հարցազրույցների ժամանակ արդեն հայտարարել էր, որ համալրելու է «Յուվենտուսի» կազմը^[9], սակայն նա անսպասելիորեն պայմանագիր է կնքում թուրինյան ակումբի վաղեմի մրցակցի հետ։ Դոնադոնին ակումբի նոր նախագահ Սիլվիո Բերլուսկոնիի առաջին ձեռքբերումն էր, ընդ որում նախագահի կատարած որոշման հետ համաձայն չէր ակումբի մարզիչ՝ Նիլս Լիդհոլմը^[9][25]։ Նոր ակումբի կազմում Դոնադոնին անցկացնում է իր առաջին հանդիպումը՝ մասնակցելով «Վիպիտենո» ակումբի դեմ խաղին։ Խաղն ավարտվում է 6։0 հաշվով հօգուտ «Միլանի»^[26]։ Օգոստոսի 24-ին Դոնադոնին նշում է իր նորամուտը արդեն «Միլանի» պաշտոնական խաղերում․ Իտալիայի գավաթի խաղարկության շրջանակներում «Միլանը» հանդիպում էր «Սամբենեդետեզեի» հետ^[27][28]։ Այդ խաղում նրանք նույնպես հաղթում են և այս անգամ արդեն 1։0 հաշվով։ Սեպտեմբերի 14-ին Դոնադոնին «Միլանի» կազմում իր առաջին հանդիպումն է անցկացնում արդեն Սերիա A-ի շրջանակներում^[29][30]։ Այս անգամվա խաղը «Միլանի» համար անհաջող է ստացվում, քանի որ նրանք «Ասկոլիին» պարտվում են 1-0 հաշվով։ Միլանում Լիդհոլմը ամբողջովին սկսում է վստահել Դոնադոնիին և նրան նշանակում է ձախ կիսապաշտպանի դիրքում, որտեղ Ռոբերտոն ակումբի ևս մեկ նորեկի՝ Դանիելե Մասսարոյի հետ, պարտավոր էր փակել դաշտի կենտրոնը^[31][32]։

1989 թվականին «Միլանը» հասնում է շատ գոհացնող հաջողությունների^[33]․ նրանք հաղթանակ են տանում Եվրոպական չեմպիոնների գավաթի խաղարկության կիսաեզրափակչային խաղում, որում նրանք մրցում էին «Ռեալ Մադրիդի» հետ։ Ապրիլի 19-ին կայացած այդ խաղում նրանք ջախջախում են «Ռեալին» 5-0 հաշվով^[34]։ Ռոբերտո Դոնադոնին ճանաչվում է այդ խաղի լավագույն խաղացողներից մեկը. նա դարձել էր մեկ գոլային փոխանցման և մեկ գոլի հեղինակ^[35]։ Իսկ այդ մրցաշարի ավելի վաղ կայացած փուլերից մեկում, որի շրջանակներում Միլանը մրցում էր «Ցրեվնա Զվեզդայի» հետ, Դոնադոնին հարված է ստանում իր գլխին մրցակից թիմի ֆուտբոլիստի դեմ պայքարում և ուշագնաց է լինում հենց խաղադաշտում։ Դրանից հետո նրան անհրաժեշտ է լինում Միլանի բժիշկ Ջաննի Մոնտիի օգնությունը^[36]։ Այդ նույն թվականին ակումբը ճանաչվում է տարվա լավագույն թիմ՝ միջմայրցամաքային գավաթի խաղարկության շրջանակներում հաղթելով «Ատլետիկո Նասոնալին»։ Չնայած միջազգային հարթակում ունեցած հաջողությունների, ազգային առաջանությունում նրանք զբաղեցնում են մրցաշարային աղյուսակի 3-րդ հորիզոնականը, իսկ Դոնադոնիին հաջողվում է հեղինակել ընդամենը մեկ գոլ (ընդդեմ «Ֆիորենտինայի»)^[37]։

Մեկ տարի անց Միլանը կրկին հաջող ելույթներ է ցուցադրում Չեմպիոնների գավաթի խաղարկությունում և հաղթանակ է տանում նրանում, սակայն անձամբ Դոնադոնին մասնակցություն չի ունենում ակումբի եզրափակչային խաղում՝ որակազրկման պատճառով^[38]։ Այդ նույն թվականին «Միլանը» երկրորդ անգամ է հաղթնակ տանում միջմայրցամաքային գավաթի խաղարկությունում։ Ազգային առաջնությունում ակումբը զբաղեցնում է երկրորդ հորիզոնականը՝ իրենից առաջ թողնելով միայն «Նապոլիին»։ Ամեն դեպքում ակումբին հաջողվում է ճանաչվել ամենաարդյունավետը առաջնությունում․ նրանք հեղինակում է 56 գոլ, որոնցից չորսը Դոնադոնիի «ոտքի գործն էր»։ Այդ գոլերից ամենակարևորը Դոնադոնին հեղինակել էր դեկտեմբերի 3-ին կայացած «Բոլոնյայի» դեմ խաղում․ նրա գոլի շնորհիվ ակումբը այդ խաղում հաղթանակ է տանում^[39][40]։

1990-1991 թվականների մրցաշրջանը «Միլանի» և Դոնադոնիի համար ձախողվում են։ Անհաջողությունները հետապնդում էին ակումբին ոչ միայն եվրոպական հարթակում, այնպես էլ Իտալիայի առաջնությունում։ Այդ անհաջողություններին հաջորդում է ակումբի գլխավոր մարզիչ Արիգո Սակկի հեռացումը։ Սակկի փոխարեն ակումբի գլխավոր մարզիչ է նշանակվում Ֆաբիո Կապելոն, ում Դոնադոնին հետագայում հիշատակում է որպես իր ուսուցիչ և վարպետ^[41]։

Ինչպես Սակկիի այնպես էլ Կապելոյի առաջին մրցաշրջանում «Միլանը» հաղթանակ է տանում ազգային առաջնությունում, ամբողջ ընթացքում ոչ մի պարտություն չկրելով։ Ռոբերտոն կենտրոնացել էր ակումբի պաշտպանության մեջ և խաղընկերներին գոլային փոխանցումներով ապահովելու հարցում՝ մասնավորապես մրցաշրջանի լավագույն ռմբարկու Մարկո Վան Բաստենին օգտակար լինելով^[42]։ 1992-1993 թվականների մրցաշրջանում ակումբը դուբլ է հեղինակում հաղթանակ տանելով առաջնությունում և գավաթի խաղարկությունում։ Մրցաշրջանում Դոնադոնին անցկացնում է 20 հանդիպում, որոնց մի մասը նա անցկացնում է իր համար անսովոր ձախ եզրայինի դիրքում։ Մեկ տարի անց «Միլանը» հաղթում է մի անգամից 5 մրցաշարում․ առաջնություն, Իտալիայի գավաթ և սուպերգավաթ, ինչպես նաև Չեմպիոնների Լիգա և ՈւԵՖԱ Սուպերգավաթ^[43]։

Ընդհանուր հաշվարկով, Դոնադոնին «Միլանի» կազմում անցկացնելով 10 տարի դառնում է գոյություն ունեցող բոլոր ակումբային տիտղոսները։ Նա անցկացնում է 361 հանդիպում և դառնում է 23 գոլի հեղինակ։

Կարիերան Իտալիայի հավաքականի կազմում

Շուրջ 10 տարի Ռոբերտոն Դոնադոնին հանդես է եկել Իտալիայի հավաքականի կազմում։ Նա կատարել է իր նորամուտը Իտալիայի հավաքականի գլխավոր թիմի կազմում 1986 թվականի հոկտեմբերի 8-ին Հունաստանի ազգային հավաքականի դեմ կայացած խաղում, որում նա թույլ է տալիս մի քանի աչքի ընկնող վրիպումներ, ինչի համար էլ արժանանում է մամուլի քննադատությանը^[44]։ Արդեն հաջորդ խաղում՝ նոյեմբերի 15-ին, Դոնադոնին բացում է գոլերի հաշիվը հավաքականի կազմում։ Նա իր առաջին գոլն է հեղինակում Շվեյցարիայի ազգային հավաքականի դեմ կայացած խաղում^[45]։ Այդ խաղում Դոնադոնին դուրս է գալիս խաղադաշտ չնայած այն բանի, որ մի քանի օր առաջ վնասվածք էր ստացել և համարյա ընդհանրապես հավաքականի մարզումներին չէր մասնակցել^[36][46]։

Ի սկզբանե հավաքականում Դոնադոնին հանդես էր գալիս հարձակվողի կամ հարձակվողական ոճի կիսապաշտպանի դիրքերում, սակայն «Միլանի» կիսապաշտպանության եզրում ցուցադրած հիանալի խաղից հետո^[47], Ռոբերտոն հավաքականի կազմում սկսում է հանդես գալ արդեն եզրում։ Մինչև Դոնադոնիի հավաքական գալը, Իտալիայի հավաքականի կազմում հիմնական կազմի խաղացող էր համարվում Ֆերնանդո Դե Նապոլին, ով մասնակցել էր 1986 թվականի աշխարհի առաջնությանը^[48]։ Սակայն Դոնադոնիի հավաքականում հայտնվելուց հետո Դե Նապոլին դուրս էր գալիս խաղադաշտ միայն այն ժամանակ, երբ որ կարիք կար թիմի հիմնական կազմից ինչ-որ մեկին փոխարինել^[49][50]։

Այն բանից հետո, երբ Իտալիան կորցնում է բոլոր շանսերը Եվրոպայի առաջնությանը մասնակցելու հարցում՝ Վիչինին հեռացվում է հավաքականի գլխավոր մարզչի պաշտոնից և նրան փոխարինում է «Միլանում» Դոնադոնիի նախկին մարզիչը՝ Արիգո Սակկին։ Սակկին լավ գիտեր Դոնադոնիի ուժեղ կողմերը և սկսում է նրան հրավիրել ազգային հավաքական^[51][52][53]։ Աշխարհի առաջնության որակավորման փուլում Ռոբերտոն մասնակցում է հինգ հանդիպման և առավել լավ խաղ է ցուցադրում Շոտլանդիայի ազգային հավաքականի դեմ կայացած հանդիպման շրջանակներում, որի ժամանակ նա դառնում է գոլի և գոլային փոխանցման հեղինակ։ 1994 թվականին Դոնադոնին հավաքականի հետ միասին մեկնում է աշխարհի առաջնության եզրափակիչ փուլին մասնակցելու։ Ռոբերտոն առաջնություն մասնակցում է Իտալիայի հավաքականի 7 խաղերից 6-ին^[54], սակայն հետխաղյա 11 մետրանոց հարվածաշարի արգելքը կրկին խանգարում է իտալացիներին, այս անգամ արդեն եզրափակչում^[55]։ Անձամբ Դոնադոնին 11 մետրանոց չիրացրեց։ Խաղից հետո Ռոբերտոն ասում է, որ ինքը այդ խաղում համարյա երեք կամ չորս անգամ կորցրել է գիտակցությունը^[56]։

Կարիերայի վերջին տարիները

1996 թվականի փետրվարին Ռոբերտոն, կնքելով կես տարի ժամկետով պայամանգիր, համալրում է ամերիկյան «Նյու Յորք ՄետրոՍթարս» ակումբի հետ։ Շրջանը համընկնում էր կայանալիք Եվրոպայի առաջնության շրջանի հետ և այդ ակումբի կազմը համալրելով Դոնադոնին դառնում է Եվրոպայի առաջնության միակ ֆուտբոլիստը, ով հանդես էր գալիս ԱՄՆ-ում։ Նոր ակումբի կազմում Դոնադոնին մասնակցում է երկու հանդիպման։ Իտալացին համալրել էր այդ ակումբի կազմը՝ չնայած այն բանին, որ նրան պայմանագիր էր առաջարկել «Ռեալ Մադրիդը»^[57][58]․ պատճառն այն էր, որ Ռոբերտոն հնարավոր էր համարել այն բանը, որը իսպանական գրանդի կազմը համալրելու դեպքում նա կհանդիպեր իր նախկին ակումբին՝ «Միլանին»^{[59][60][61][62]}։

Եվրոպայի առաջնության ավարտից հետո Դոնադոնին վերադառնում է ԱՄՆ և անցկացնում երրորդ հանդիպումն իր ակումբի կազմում՝ ընդդեմ «Կանզաս Սիթի Ուիզարդսի»^[63][64]։ Այդ խաղում նա դառնում է գոլային փոխանցման հեղինակ, իսկ իր չորրորդ՝ հուլիսի 10-ին «Դալասի» դեմ կայացած խաղում Դոնադոնին ցուցադրում է իր վարպետությունը՝ դառնալով երկու գոլային փոխանցման հեղինակ և մասնակցելով ակումբի 60 գրոհներին։ Այս դեպքերից հետո ամերիկյան սպորտային մամուլը գրում է, որ Դոնադոնին համարվում է ՄԼՍ-ի լավագույն ֆուտբոլիստը^[58]։ Դոնադոնիի տեղափոխումից հետո «Մետրոստարզը» գտնվելով մրցաշարային աղյուսակի միջնամասում՝ սկսում է հաղթանակներ տանել^[65][66]։ Մրցաշրջանային արդյունքներով Դոնադոնին ընդգրկվում է ՄԼՍ-ի խորհրդանշական հավաքական կազմում։ Պայմանագրի ժամկետից լրանալուց հետո Դոնադոնին երկարաձգում է այն երկու տարով^[67][68]։

Երկրորդ մրցաշրջանի ավարտից հետո Դոնադոնին վերադառնում է «Միլան» Ֆաբիո Կապելոյի հրավերով^[69], ում անհրաժեշտ էր առաջատար-ֆուտբոլիստ թիմի պահեստային կազմում։ Ռոբերտոն վերադառնում է եվրոպական ֆուտբոլի հարթակ բացառապես «Միլանի» համար^[59], որի հետ նա 1999 թվականի հոկտեմբերի 12-ին պայմանագիր է կնքում^[70]։ Դոնադոնին «Միլանում» անցկացնում է 2 մրցաշրջան, որոնց ընթացքում մասնակցում է 24 հանդիպման և հաղթում է իր վերջին «սկուդետտոն»։ Իր վերջին խաղը «Միլանի» կազմում Դոնադոնին անցկացնում է 1991 թվականի ապրիլի 11-ին ընդդեմ «Պարմայի», որում «Միլանը» տանում է 2-1 հաշվով հաղթանակ^[71][72]։

Դոնադոնի-ֆուտբոլիստի կարիերայի վերջին ակումբն է դառնում արաբիական «Ալ-Իտիհադ» ակումբը, որի կազմը Դոնադոնին համալրել էր ազատ գործակալի կարգավիճակով։ Նոր և վերջին ակումբի հետ նա կնքում է մեկ տարի ժամկետով պայմանագիր^[73]։ Այս ակումբի հետ Ռոբերտոն հաղթում է իր կարիերայի վեջրին տիտղոսը՝ Սաուդյան Արաբիայի առաջնությունը։ 2000 թվականի մայիսին Դոնադոնին իր «խաղակոշիկները կախում է մեխից», չնայած այն բանին, որ արաբիական ակումբը առաջարկում էր Դոնադոնիին մնալ ակումբում որպես ֆուտբոլիստ-մարզիչ^[74]։

Մարզչի կարիերան հավաքականում

Եվրոպայի առաջնության որակավորման խաղեր

Մարչելո Լիպպիի փոխարեն, ով լքել էր հավաքականը Գերմանիայում անցկացրած հաղթական աշխարհի առաջնությունից հետո՝ Իտալիայի ազգային հավաքականի գլխավոր մարզիչ է նշանակվում Ռոբերտո Դոնադոնին։ Նրա նշանակման հարցում մեծ դեր ուներ Ռոբերտոյի մտերիմ ընկեր և նախկին խաղընկեր Դեմետրիո Ալբերտինին, ով Իտալիայի ֆուտբոլի ֆեդերացիայի պաշտոնավորներից էր^[72][75]։ Նշանակումից հետո Դոնադոնին ասում է․ «Ես ուրախ եմ և հուզված։ Ամեն ինչ դեռևս նոր սկսում է»^[76]։

Պաշտոնապես հավաքականի գլխավոր մարզչի պաշտոնում Դոնադոնին նշանակվում է հուլիսի 18-ին և այդպիսով դառնում է Իտալիայի ազգային հավաքականի պատմության ամենաերիտասարդ մարզիչը^[77]։ Օգոստոսի 16-ին Իտալիան Ռոբերտո Դոնադոնիի գլխավորության տակ իր առաջին խաղն է անցկացնում Խորվաթիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքականի դեմ, որում իտալացիները 2-0 հաշվով պարտություն են կրում։ Այս պարտությունից հետո բուռն քննադատությունների Ռոբերտո Դոնադոնին չի արժանանում։

Շուտով Իտալիան Դոնադոնիի գլխավորության տակ անցկացնում է իր առաջին պաշտոնական հանդիպումը 2008 թվականի Եվրոպայի առաջնության որակավորման փուլի շրջանակներում, որում Իտալիայի հավաքականը անսպասելիորեն 1-1 հաշվով է ավարտում խաղն ընդդեմ Լիտվայի ազգային հավաքականի։ Իսկ Ֆրանսիայի հավաքականի դեմ պարտությունից հետո մամուլը արդեն քննարկում էր Դոնադոնիի հեռացման հարցը։ Որակավորման փուլի աայդպիսի վատ մեկնարկ իտալացիները չէին ցուցադրել սկսած 1974 թվականից^[78]։ Դոնադոնիին խանգարում էին ոչ միայն իր սեփական սխալները, այլ նաև հավաքականի կազմից առաջատարներ Ալեսսանդրո Նեստայի և Ֆրանչեսկո Տոտտիի հեռացումները, որոնց համապատասխան փոխարինողներ մարզիչը չուներ^[75]։

Չնայած անհաջող մեկնարկին՝ հետագայում Իտալիայի հավաքականն սկսում է ցուցադրել լրիվ ուրիշ ֆուտբոլ։ Հաջորդ ութ պաշտոնական խաղերում հավաքականը տանում է 7 հաղթանակ և ոչ-ոքիով է ավարտում Ֆրանսիայի հավաքականի դեմ խաղը։ Իսկ արդեն Շոտլանդիայի հավաքականի դեմ տարած հաղթանակից հետո, որը Դոնադոնիի խոսքերով «իր սեփական եզրափակիչն էր աշխարհի առաջնությունում»^[75], հավաքականը ապահովում է առաջին հորիզոնականը խմբում։ Այս հաջողությունից հետո Դոնադոնին երկարաձգում է հավաքականի հետ ունեցած իր պայմանագրի ժամկետը երկու տարով։

Եվրոպայի առաջնություն 2008

Մրցաշարը Իտալիայի հավաքականի համար սկսում էր 2008 թվականի հունիսի 9-ից։ Այդ ամսաթիվը դառնում է «ազգային խայտառակության» օր․ Իտալիան ջախջախիչ պարտություն է կրում Նիդերլանդների ազգային հավաքականի կողմից։ Այս արդյունքը դառնում է Իտալիայի ամենախոշոր պարտությունը վերջին 25 տարիների ընթացքում։ Դոնադոնին միանգամից հայտնվում է քննադատությունների ալիքի տակ․ նրան քննադատում էին իր սիրելի 4-3-3 խաղային տակտիկայի համար։ Իտալացիներին խանգարում էր հավաքականի լավագույն ֆուտբոլիստ Ֆաբիո Կանավարոյի վնասվածքը, որի պատճառով բոլոր խաղաքարերը խառնվել էին, և Իտալիայի հավաքականը սկսել էր շատ սխալներ թույլ տալ պաշտպանությունում^[79]։

Այդ խաղից չորս օր անց իտալացիները հանդիպում անցկացրին ընդդեմ Ռումինիայի ազգային հավաքականի^[80]։ Լուկա Տոնին, օգտվելով Դոնադոնիի տված հնարավորությունից, դառնում է գոլի հեղինակ, որը սխալ կերպով հաշվվել էր չարձանագրված խաղից դուրս իրավիճակի պատճառով։ Իսկ Ալեսանդրո Դել Պիերոն, ով ընդհանրապես չէր վայելում Դոնադոնիի վստահությունը և նրա կողմից ընդգրկվել էր առաջնության հայտացուցակում զուտ նրա համար, որ Իտալիայի ֆուտբոլային հասարակությունը չքննադատեր Դոնադոնիին, այդ խաղի ժամանակ եղել է թիմի միակ ֆուտբոլիստը, որ վտանգ է ներկայացրել ակառակորդի համար։ Խաղի վերջում Իտալիան կարող էր պարտություն կրել, սակայն Ջանլուիջի Բուֆֆոնը ետ է մղում Ադրիան Մուտուի իրացրած 11 մետրանոց հարվածը։ Խաղն ավարտվում է 1-1 հաշվով։ Խաղի վերջում տեղի ունեցած մամուլի կոնֆերանսի ժամանակ Դոնադոնին ասում էր, որ իր հավաքականը լավ էր խաղում և արժանի էր երեք միավորի։ Նա տեղեկացնում էր, որ անհանգստացած է Դել Պիերոյի և Տոնիի հարձակման գծում ցուցադրած գործություններից, որոնք որևէ օգուտ չէին բերել նրանց^[81]։

Խմբում Իտալիան իր վերջին հանդիպումն է անցկանցում հունիսի 17-ին ընդդեմ Ֆրանսիայի հավաքականի։ Այս խաղում իտալացիները ի վերջո լավ խաղ են ցուցադրում և տանում են 2-0 հաշվով վստահ հաղթանակ, ինչը ապահովում է նրանց տեղը առաջնության հետագա պայքարում^[82][83]։ Քառորդ եզրափակչում Իտալիան մրցում էր Իսպանիայի հավաքականի դեմ։ Դոնադոնին ընտրել էր գերպաշտպանողական տակտիկա, իսկ իսպանացիները լուրջ գրոհների չէին դիմում։ Խաղն ավարտվում է 0-0 հաշվով։ Ետխաղյա 11 մետրանոց հարվածաշարում, ինչպես և Դոնադոնիի ամբողջ կարիերայում՝ իր թիմը պարտվում է^[84]։

Եվրոյից հետո

Չնայած պարտությանը Դոնադոնին չէր պատրաստվում լքել հավաքականը, ինչպես նաև հավաքականի տնօրինությունը չէր պատրաստվում մի անգամից հեռացնել նրան^[85]։ Մասնավորապես Իտալիայի ֆուտբոլի ֆեդերացիայի նախագահ Ջանկառլո Աբետեն ասում է․ «Մենք արդեն պլանավորում են հավաքականի ապագան։ Ես ունեմ կայանալիք հանդիպում Դոնադոնիի հետ, որի ժամանակ մենք քննարկելու ենք հավաքականի խաղը Եվրո-2008-ում։ Ակնհայտ է, որ ֆեդերացիան պետք է ունենա ապագայի հստակ նախագիծ և մենք անպայման գնահատման կենթարկենք իրավիճակը։ Հիմա, երբ մենք հիասթափված ենք, ժամանակը չէ Դոնադոնիի պայմանագրի հարցը քննարկման դնելու համար»։ Սակայն իտալական մամուլը լրիվ այլ բան էր ասում․ Իտալիայի առաջատար սպորտային թերթը՝ «La Gazzetta dello Sport» հրապարակում է մի հոդված «Ամեն ինչ ավարտված է!» վերնագրով^[86]։

Այնուամենայնիվ ամեն ինչ այլ կերպ է ընթանում․ Դոնադոնիի պայմանագրի խզման համար Իտալիայի ֆուտբոլի ֆեդերացիային սպառնում էր 6 մլն եվրո տուգանք, սակայն իտալական ֆուտբոլի տնօրինությունը օգտվում է պայամանգրում նշված այն հնարավորությունից, որ եթե հավաքականը դուրս չգա Եվրոպայի առաջնության կիսաեզրափակիչ, ապա իտալական ֆեդերացիան կունենա հնարավորություն առանց որևէ տուգանքի հեռացնելու գլխավոր մարզչին իր պաշտոնից^[87][88]։ Լրագրողները ակտիվորեն սկսում են «տեսնել» հավաքականի գլխավոր մարզչի պաշտոնում Լիպպին, որը մի քանի երկմտումներից հետո կրկին համաձայնվում է գլխավորել հավաքականը^[89]։ 2008 թվականի հունիսի 26-ին Դոնադոնին պաշտոնապես հեռացվում է իր աշխատանքից^[90]։

Հավաքականից հետո

Այն բանից հետո, երբ Ռոբերտոն հեռացվում է հավաքականից, նա հրաժարվում է հանգստից և սկսում է զբաղվել աշխատանքի փնտրտուքներով։ Իտալացի փորձագետի ծառայություններով հետաքրքրված էին մի շարք ակումբներ^{[91][92][93][94]}, ինչպես նաև Սաուդյան Արաբիայի ազգային հավաքականը^[10][36]։

Դոնադոնիի ծառայություններով հետաքրքրված էր նաև «Նապոլին», որը մինչև այդ չէր կարողացել հաղթել իր վերջին տասը խաղերում, սակայն անձամբ փորձագետը հայտարարում է, որ դեռևս չի շտապում որոշում կայացնել^[95]։ Արդեն 2009 թվականի մարտի 11-ին Ռոբերտո Դոնադոնին պաշտոնապես գլխավորում է «Նապոլին»՝ ակումբի հետ կնքելով 2,5 տարի ժամկետով պայմանագիր^[96]։ Նրա համար նշանակված էր տարեկան 1,8 մլն եվրո աշխատավարձ^[97][98]։

Իր երկրորդ խաղը Դոնադոնիի գլխավորությամբ «Նապոլին» անցկացնում է ընդդեմ «Միլանի», որն էլ ավարտվում է ոչ-ոքիով^[99]։ Ապրիլի 26-ին առաջնության 33-րդ տուրում «Նապոլին» առաջնության առաջատար «Ինտերին» դեմ խաղում հաղթում է 1:0 հաշվով. խաղի ավարտից հետո Ռոբերտոն նշում է, որ հենց այսպիսի տրամադրությամբ պետք է իր թիմն անցկացներ բոլոր հանդիպումները^[100]։ 2009 թվականի մայիսի 5-ին «Նապոլիի» հարձակվող Մարսելո Սալայետան ոչ հարգելի պատճառներով չի ներկայանում թիմի մարզմանը, և Դոնադոնին հայտարարում է, թե քանի ինքը թիմի մարզիչն է, Մարսելոն «Նապոլիի» կազմում չի խաղալու^[101]։ Դոնադոնիի գլխավորությամբ ակումբն ավարտում է մրցաշրջանը 12-րդ հորիզոնականում^[102]։

2009-2010 թվականների Սերիա A-ի մրցաշրջանում «Նապոլին» պարտվում է «Պալերմոյին» 1:2 հաշվով, սակայն Դոնադոնին գոհ է մնում թիմի ցուցադրած խաղից՝ ասելով, որ իր ակումբը ցուցադրել է լավ ֆուտբոլ^[103], իսկ երկրորդ տուրում նրանք արդեն հաղթանակ են տանում «Լիվորնոյի» դեմ խաղում 3:1 հաշվով^[104]։ Սակայն առաջնության սկիզբը Դոնադոնիի ակումբի համար անհաջող է ստացվում, ինչի պատճառով նա քննադատությունների է արժանանում։ Ամեն դեպքում Ռոբերտոն տեսնում էր միայն իր թիմի դրական որակները^[105], իսկ անհաջող խաղի պատճառ է համարել ֆուտբոլիստների հոգեկանի հետ կապված խնդիրները^[106]։ Սեպտեմբերի 29-ին մի շարք անհաջող խաղերից հետո թիմից հեռացվում է սպորտային տնօրեն Պերպաոլո Մարինոն, ով հրավիրել էր Դոնադոնիին այս ակումբ^[107], սակայն անձամբ վերջինիս հեռացումը դեռևս չէր պլանավորվում^[108]։ Հոկտեմբերի 6-ին «Ռոմայից» կրած պարտությունից հետո^[109], Դոնադոնին հեռացվում է գլխավոր մարզչի պաշտոնից, և նրա տեղն զբաղեցնում է Վալտեր Մացցարին^[110][111]։ Դոնադոնիի գլխավորությամբ «Նապոլին» անցկացրել էր 18 հանդիպում առաջնությունում և Իտալիայի գավաթի խաղարկությունում^[112][113], որոնցից չորսում հաղթել էր, վեցում ոչ-ոքի արդյունք էր ցուցաբերել, իսկ ութում՝ պարտվել։ Մարչելո Լիպպին, ով փոխարինել էր Դոնադոնիին Իտալիայի հավաքականի գլխավոր մարզչի պաշտոնում, ասել է, որ ինքը ցավում է իր կոլեգայի հեռացման համար^[114]։ Անձամբ Դոնադոնին հարցազրույցի ժամանակ նշում է, որ Դե Լաուրենտիսը «լավ չի հասկանում ֆուտբոլը և չի պատկերացնում, թե ինչ իրավիճակ է տիրում ակումբի ներսում»^[115][116]։

2010 թվականի փետրվարին Դոնադոնին դառնում է Իսրայելի ազգային հավաքականի գլխավոր մարզիչ դառնալու թեկնածուներից մեկը^[117]։ Այդ նույն թվականին նա նաև թեկնածու էր համարվում Ռուսաստանի ազգային հավաքականի համար^[118]։ 2010 թվականի սեպտեմբերին Ռոբերտոն ուղարկում է իր տվյալները անգլիական «Աստոն Վիլլայի» տնօրինությանը^[119], ցանկանալով զբաղեցնել այդ ակումբի գլխավոր մարզչի պաշտոնը։ Անձամբ Ռոբերտոն արտահայտվում է իր մարզչական կարիերան շարունակելու ցանկության վերաբերյալ^[120]․ «Հուսով եմ, որ ուշ թե շուտ ինչ-որ բան տեղի կունենա և ևս կշարունակեմ իմ աշխատանքը։ Ես ցանկություն ունեմ կրկին մարզիչ լինելու»^[121][122]։

Պերպաոլո Բիզոլիի «Կալյարիից» հեռանալուց հետո, Դոնադոնին դառնում է գլխավոր թեկնածուներից մեկը ակումբի գլխավոր մարզչի պարտականությունները իր վրա կրելու հարցում^[123]։ 2010 թվականի նոյեմբերի 16-ին Ռոբերտոն նշանակվում է այդ ակումբի գլխավոր մարզիչ^{[124][125][126]}։ Պայմանագիրը ուներ երկու տարի ժամկետ^[127]։ Նոյեմբերի 21-ին «Կալյարին» անցկացնում է իր առաջին հանդիպումը Դոնադոնիի գլխավորության տակ ընդդեմ «Բրեշիայի»^[128][129]․ խաղն ավարտվում է «Կալյարիի» 2-1 հաշվով հաղթանակով։ Դոնադոնիի առաջին մրցաշրջանի արդյունքներով ակումբը անցկացնում է 18 հանդիպում, որոնցից 9-ում հաղթում է, մեկ խաղ ավարտում է ոչ-ոքի արդյունքով և 8 խաղում կրում է պարտություն։ Մրցաշարային աղյուսակում ակումբը զբաղեցնում է 14-րդ հորիզոնականը, ընդ որում մրցաշրջանի ընթացքում ակումբը կորցրել էր իր գլխավոր ռմբարկու Ալեսանդրո Մատրիին^[130][131]։ Այս մրցաշրջանի վերջում Ռոբերտոն համարվում էր մոսկովյան «Դինամոյի» գլխավոր մարզչի պաշտոնը զբաղեցնելու թեկնածուներից մեկը^[132]։ Օգոստոսի 12-ին Դոնադոնին հեռացվում է ակումբի գլխավոր մարզչի պաշտոնից նախագահ Մասիմո Չելինոյի հետ ունեցած վեճի պատճառով^[133][134]։

2011 թվականի աշնանը «Սամպդորիայի» տնօրինությունը Դոնադոնիին առաջարկում է դառնալ ակումբի գլխավոր մարզիչ, սակայն վերջինս հրաժարվում է^[135]։ 2012 թվականի հունվարի 9-ին Դոնադոնին գլխավորում է «Պարման», գլխավոր մարզչի պաշտոնում փոխարինելով Ֆրանկո Կոլոմբուին^[136]։ Պայմանագիրը ժամկետը կնքված էր 2013 թվականի հունիսի 30-ը մինչև^[137]։ Ռոբերտո Դոնադոնիի գլխավորության տակ անցկացրած առաջին խաղում «Պարման» 3-1 հաշվով հաղթանակ է տանում (ընդդեմ «Սիենայի»)^[138]։ Ռոբերտոն աստիճանաբար կարողանում էր հարթել իր թիմի խաղը․ վերջին վեց խաղերում «Պարման» տարել էր 6 հաղթանակ, որոնցից մեկը ընդդեմ «Ինտերի»^[139]։ Շնորհիվ այսպիսի արդյունքների, պարմացիները մրցաշարային աղյուսակի վերջին հորիզոնականներից բարձրացան մինչև առաջին տասնյակ։ 2012-13 թվականների մրցաշրջանը թիմի համար անհաջող է ստացվում․ ակումբը առաջին տուրում պարտվում է երկրի չեմպիոն «Յուվենտուսին» 0-2 հաշվով, չնայած Ռոբերտոյի կարծիքով թիմը կարող էր ավելի լավ արդյունքի հասնել^[140]։ Իսկ առաջնության երրորդ տուրում Դոնադոնիի գլխավորության տակ գտնվող «Պարման» 3-1 հաշվով պարտվում է «Նապոլիին»^[141]։ Մրցաշրջանի միջնամասում գոհացնող խաղերի շարքից հետո^[142], տարածվում է ինֆորմացիա, ըստ որի մրցաշրջանի ավարտից հետո հնարավոր է, որ Դոնադոնին գլխավորի «Միլանը»^[143]։ Այս լուրերի տարածումից հետո «Պարման» սկսում է վատ արդյունքներ ցուցադրել, ինչի պատճառով նրանք հայտնվում է մրցաշարային աղյուսակի 12-րդ հորիզոնականում^[144]։ Մրցաշրջանի արդյունքներով ակումբը զբաղեցնում է 10-րդ հորիզոնականը առաջնությունում^[145], իսկ անձամբ գլխավոր մարզիչը տեղեկացնում է․ «Ես մնալու եմ Պարմայում, այստեղ ես երջանիկ եմ։ Իմ պայմանագիրը ունի երկու տարի ժամկետ, իսկ ես չունեմ որևէ պատճառ ակումբը լքելու»^[146]։ 2013-14 թվականների մրցաշրջանը «Պարմայի» համար անհաջող է ստացվում․ ակումբը առաջին 4 խաղերում վաստակում է երկու միավոր, սակայն հետո իրավիճակը սկսում է ուղվել, ինչի արդյունքում ակումբը ավելի քան չորս ամիս պարտություն չկրելով, մրցաշրջանի միջնամասում զբաղեցնում է մրցաշարային աղյուսակի առաջին հորիզոնականը^[147][148]։ «Պարմայի» հաջող ելույթները հետաքրքրություն են առաջացնում ակումբի գլխավոր մարզչի նկատմամբ տարբեր ակումբների մոտ․ Ռոբերտոն թեկնածու էր «Միլանի» և անգլիական «Տոտենհեմ Հոտսպուրի» և «Սուոնսի Սիթիի» գլխավոր մարզիչը դառնալու հարցում^[149]։ Մրցաշրջանային արդյունքներով ակումբը զբաղեցնում է 6-րդ հորիզոնականը, ինչը երաշխավորում էր նրանց տեղը Եվրոպայի Լիգայում, սակայն «Պարման» չի կարողանում անցնել ՈՒԵՖԱ-ի որակավորումը, ինչի արդյունքում նրա հնարավոր տեղի տերն է դառնում «Տորինոն»^[150]։ 2014-15 թվականների մրցաշրջանը ակումբի համար ուղղակի սարսափելի է սկսվում՝ վեց անընդմեջ պարտություն, ինչի պատճառով Դոնադոնիին սպառնում էր հեռացումը ակումբի գլխավոր մարզչի պաշտոնից^[151]։ 2015 թվականի հունվարին ակումբը սովորականի պես վատ էր խաղում, Սերիա A-ում զբաղեցնելով վերջին հորիզոնականը և բացի դրանից էլ ուներ ֆինանսական խնդիրներ^[152]։ Ակումբը անգամ լքում թիմի գլխավոր աստղը՝ Անտոնիո Կասսանոն, ինչի վերաբերյալ Դոնադոնին արտահայտվում է շատ բացական կերպով։ Փետրվարին «Պարմայի» ֆուտբոլիստները աշխատավարձ չստանալով մի քանի ամիս, հրաժարվում են դուրս գալ խաղադաշտ «Ուդինիզեի» դեմ խաղում^[153]։ Մրցաշրջանի արդյունքով «Պարման» լքում են շուրջ 10 առաջատար ֆուտբոլիստներ^[154], իսկ ակումբը համալրում է Սերիա B-ն^[155]։

2015 թվականի հոկտեմբերի 28-ին Դոնադոնին նշանակվում է «Բոլոնյայի» գլխավոր մարզիչ։ Պայմանագրի ժամկետը կնքված էր մինչև 2017 թվականի հունիսի 30-ը^[156][157]։ 2015 թվականի նոյեմբերի 1-ին 2015-16 թվականների Սերիա A-ի մրցաշրջանի 11-րդ տուրում «Բոլոնյան» Դոնադոնիի գլխավորության տակ 3-0 հաշվով հաղթանակ է տանում «Ատալանտայի» դեմ կայացած խաղում^[158][159]։

• Ֆուտբոլիստի էջը TheFinalBall.com կայքում(անգլ.)
• «Դանոդինիի խաղերի վիճակագրությունը Իտալիայի հավաքականում» (իտալերեն). www.figc.it. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ փետրվարի 1-ին.
• «Դանոդինիի խաղերի վիճակագրությունը Աշխարհի առաջնությունների շրջանակներում www.fifa.com» (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ փետրվարի 1-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.
• «Դանոդինիի խաղերի վիճակագրությունը ՄԼՍ-ում soccer-almanac.com» (անգլերեն). {{cite web}}: Invalid |url-status=404 (օգնություն)(չաշխատող հղում)
• Николай Петросян (2008—06—13). «Դոնադոնի - իտալական պատասխան մոդայիկ քամահրումներին» (ռուսերեն). Чемпионат.ру. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ փետրվարի 1-ին.
• «Статья о Донадони на acmilan.com» (իտալերեն). «Միլանի» պաշտոնական կայքում. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունվարի 30-ին. {{cite web}}: Invalid |url-status=404 (օգնություն)
• «Ֆուտբոլիստի էջը www.footballplayers.ru» (ռուսերեն). Footballplayers.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ փետրվարի 1-ին.
• C.Mangiarotti (2007—01—27). «Դոնադոնիի լուսանկարը կնոջ՝ Քրիստինայի հետ» (իտալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ փետրվարի 1-ին.
• Fabio Giorgi (2006—02—6). «Donadoni:«Deluso la spinelli»» (իտալերեն). www.gazzetta.it. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ փետրվարի 1-ին.
• Paolo Talarico. «Ril personaggio della settimana: Roberto Donadoni» (իտալերեն). www.tuttocalcio.it. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ փետրվարի 1-ին.
• Saverio Fiore. «Roberto, il «Sette» bello» (իտալերեն). www.ilveromilanista.it. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ փետրվարի 1-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոբերտո Դոնադոնի» հոդվածին։