Տիրամիսու

Պատմաբանների մի մասը մտածում է, որ Տիրամիսուի բաղադրատոմսը ստեղծվել է 17-րդ դարում՝ Մեծ դուքս Կոզիմո 3-րդ Մեդիչիի պատվին, սակայն դրա մասին փաստաթղթային ոչ մի տեղեկություն չի պահպանվել^[2]։ Իսկական պատմությունը այս տորթի սկսվում է 20-րդ դարի 60-ական կամ 70-ական թվականներից, որի շնորհիվ էլ տորթը համարվում է ժամանակակից^[3]։

Առաջին գրված հիշողությունը ֆիքսված է Ջուզեպե դի Կլեմենտի(Giuseppe di Clemente) հոդվածում՝ 1971 թվականին^[4]։ 1981 թվականին նրա անվանակիցը՝ Ջուզեպե Մաֆիոլին (Giuseppe Maffioli), «Vin Veneto» թերթում գրեց, որ Տիրամիսուն ստեղծվել է հրուշակագործ Ռոբերտո Լինգուանոտտոյի (Roberto Linguanotto) կողմից՝ 60-ական թվականներին՝ «Alle Beccherie» ռեստորանում(քաղաք Տրեվիզո)։ Ջուզեպե Մաֆիոլին նշեց, որ իր անվանմամբ Տիրամիսուն պարտական է բաղադրիչների վերականգնողական և սնուցողական հատկանիշներին, որոնք մտնում են իր բաղադրատոմսի մեջ։

Բաղադրատոմսը նաև հանդիպում է «I dolci del Veneto» (1983 թվական) գրքում^[5]։ Հաջորդ հիշողությունները կարելի է հանդիպել ավելի ուշ տեքստերում, ինչպիսիք են՝ «Cucina e tradizioni del Veneto», որում գրում են, որ Տիրամիսուն ստեղծվել է «Alle Beccherie» ռեստորանի գլխավոր խոհարարի կողմից, ով ուներ աշխատանքային փորձ կենտրոնական Եվրոպայում։

Գոյություն ունեն տորթի վերաբերյալ շատ լեգենդներ։ Այսպիսով, դրանցից մեկը վկայում է, որ ճանաչված իտալական աղանդերը, որը առաջին անգամ պատրաստվել էր Սիենում (Տոսկանա)՝ հատուկ մեծ դուքս Տոկսանա Կոզիմո 3-րդի համար, և տորթին անվանել էին «Zuppa del duca»։

Կան նաև տարբերակներ, որոնց համաձայն տորթի հեղինակն են ռեստորաններ «El Toulà»-ն և «Al Fogher»-ը^[6]։ Բացի դրանից 2006 թվականի հոկտեմբերի 8-ին Baltimore Sun թերթը հրապարակեց մի հոդված, որում հավաստացվում էր, որ «Beccherie» ռեստորանում աղանդերի մատուցողն էր Կարմինանտոնիո Յաննակոնեն(Carminantonio Iannaccone), ով մեր ժամանակներում ապրում է Բալտիմորում՝ ԱՄՆ-ում։ Պատմաբանները մտածում են, որ Տիրամիսուն ստեղծել է հենց նա^[7]։

• Պատրաստենք միասին․ Տիրամիսու

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տիրամիսու» հոդվածին։