2024

Հունվար

• Հունվարի 1
  • ԵԱՏՄ նախագահությունն անցնում է Հայաստանին^[6]։
  • ՀԱՊԿ նախագահությունն անցնում է Ղազախստանին^[7]։
  • Ռուսաստանը ստանձնում է ԱՊՀ նախագահությունը^[8]։
  • Մալթան ստանձնում է ԵԱՀԿ նախագահությունը^[9]։
  • Բելգիան սկսում է նախագահել Եվրոպական միության խորհրդում^[10]։
  • Բրազիլիան միանում է ՕՊԵԿ+-ին^[11]։
  • Եգիպտոսը, Իրանը, ԱՄԷ-ն, Սաուդյան Արաբիան ու Եթովպիան միանում են ԲՐԻԿՍ-ին^[12][13]։
  • Չեռնոբիլի ատոմակայանի վթարից հետո Ռուսաստանում մեկուսացման գոտին կդադարի գործել^[14]։
  • Windows 7-ի, 8-ի և 8.1-ի համար Steam-ի աջակցության ավարտը^[15]։
  • Ճապոնիայի կենտրոնական մասում տեղի է ունենում մի քանի հզոր երկրաշարժ^[9]։ Ճապոնիայի ազգային օդերևութաբանական վարչության տվյալներով Ճապոնիայում ավելի քան 30 երկրաշարժ է տեղի ունեցել, որոնցից ամենահզորի մագնիտուդը եղել է 7,6^[16]։ «Kyodo» գործակալությունը հաղորդում է, որ երկրաշարժերի հետևանքով առնվազն 2 մարդ է զոհվել^[17]։
  • Հյուսիսային Կորեայի առաջնորդ Կիմ Չեն Ընը Կորեայի ժողովրդական բանակի հրամանատարների հետ ամանորյա հանդիպման ժամանակ հայտարարում է, որ իր երկիրը «առանց տատանվելու ջախջախիչ հարված կհասցնի և կոչնչացնի թշնամու մայրաքաղաքները՝ օգտագործելով ունեցած զինանոցը, եթե ԱՄՆ-ն և Հարավային Կորեան ընտրեն ռազմական առճակատման ուղին Հյուսիսային Կորեայի դեմ»^[18]։
  • Նոր տարվա գալուստից անմիջապես հետո, «Համաս» շարժումը Գազայի հատվածից ավելի քան 20 հրթիռ է արձակում Իսրայելի տարածքի վրա, որոնց մեծ մասը որսացել է «Երկաթե գմբեթ» հակահրթիռային համակարգը^[19]։
  • Վրաստանի իշխանությունները արգելել են այն ավտոմեքենաների գրանցումը, որոնք արտադրվել են մինչև 2013 թվականը^[20]։
  • Չեխիայի մայրաքաղաք Պրահայի փրկարարների և հրշեջների միավորված ծառայությունը հաղորդում է, որ Նոր տարին դիմավորելիս 7 մարդ վնասվածքներ է ստացել պիրոտեխնիկայի պայթյուններից Վացլավի և Ստարոմեստի հրապարակներում, որոնք գտնվում են Պրահայի կենտրոնում^[21]։
  • Կորեայի Հանրապետության նախագահ Յուն Սոկ Յոլը իր ամանորյա ուղերձում հայտնում է, որ «Կորեայի Հանրապետությունը և ԱՄՆ-ն 2024 թվականի առաջին կեսին կավարտեն ընդլայնված զսպման ուժեղացված համակարգի ձևավորումը՝ Հյուսիսային Կորեայի կողմից հրթիռամիջուկային սպառնալիքին դիմակայելու նպատակով»^[22]։
  • Թուրքիայի Տարերային աղետների և արտակարգ իրավիճակների կառավարման նախագահությունը (AFAD) հաղորդում է, որ Թուրքիայի արևելյան Թունջելիի մարզում տեղի է ունեցել 4,2 մագնիտուդով երկրաշարժ։ Ստորգետնյա ցնցումները գրանցվել են Բոլոմերի շրջանում (Փյուլյումյուր), տեղի ժամանակով ժամը 16։28-ին։ Երկրաշարժի օջախը գտնվել է 8,7 կիլոմետր խորությունում^[23]։
  • Բանգլադեշում դատարանը Խաղաղության Նոբելյան մրցանակակիր Մուհամադ Յունուսին մեղադրել է գյուղացիներին ֆինանսական ճորտացման մեջ և դատապարտել 6 ամսվա բանտարկության^[24]։
  • Մեծ Բրիտանիան՝ «Բարգավաճման պահապան» ռազմական գործողության շրջանակներում պատրաստվում է ավիահարվածներ հասցնել հութիներին Կարմիր ծովում, եթե եմենցի ապստամբները շարունակեն գնդակոծել նավերը տարածաշրջանում^[25]։
  • Իրանական «Ալբորզ» ֆրեգատը՝ բանակային նավատորմի 94-րդ նավատորմիղի կազմում հատում է Բաբ-էլ-Մանդեբի նեղուցը և մտնում Կարմիր ծովի ավազան^[26]։
  • Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը` ֆրանսիացիներին ուղղված ամանորյա ուղերձում հայտնում է, որ Փարիզի Աստվածամոր տաճարը, որը տուժել էր 2019 թվականի ապրիլի 15-ին տեղի ունեցած հրդեհից, նորից կբացվի 2024 թվականի դեկտեմբերի 8-ին^[27]։
  • ԱՄԷ-ի Ռաս ալ-Խայմայի Էմիրությունում տեղի ունեցած ամանորյա հրավառությունը հայտնվել է Գինեսի ռեկորդների գրքի երկու անվանակարգերում՝ որպես ամենաերկար հրավառությունը ջրի վրա և որպես ամենաերկար հրավառությունը երկնքում^[28]։
  • Գերմանիայի իրավապահ մարմինները հայտնում են, որ Ամանորի գիշերը Բեռլինում ձերբակալվել է մոտ 400 մարդ, տուժել է ավելի քան 50 ոստիկան։ Բավարիա, Ռայնլանդ-Պֆալց և Սաքսոնիա դաշնային երկրամասերում պիրոտեխնիկա օգտագործելու պատճառով մահացել է 3 մարդ^[29]։
  • Եթովպիան հայտարարում է, որ Բերբերա նավահանգստի օգտագործման համար համաձայնագիր է կնքել Սոմալիլենդի հետ։ Եթովպիան նաև նշում է, որ ի վերջո կճանաչի Սոմալիլենդի անկախությունը՝ դառնալով առաջին երկիրը, որը դա կանի^[30]։
• Հունվարի 2
  • Ճապոնիայի «NHK» ազգային հեռուստառադիոընկերությունը հաղորդում է, որ երկրաշարժերի հետևանքով զոհվել է առնվազն 30 մարդ, իսկ Իսիկավա, Նիիգաթա, Ֆուկուի, Տոյամա և Գիֆու պրեֆեկտուրաներում կան վիրավորներ^[31]։
  • Հարավային Կորեաում խորհրդարանական ընտրություններից երեք ամիս առաջ դանակով հարձակում է տեղի ունենում ընդդիմության առաջնորդ, գլխավոր ընդդիմադիր «Դեմոկրատական կուսակցության» նախագահ Լի Չժե Մյոնի դեմ^[32]։
  • Իսրայելը օդային հարվածներ է հասցնում Սիրիայի մայրաքաղաք Դամասկոսի մերձակա օբյեկտներին^[33]։
  • Նորվեգիան թույլ է տալիս նորվեգական ընկերությունների արտադրած զենքը և պաշտպանական արտադրանքը ուղիղ վաճառվի Ուկրաինային^[34]։
  • «Japan Airlines» ընկերության համար JAL516 չվերթն իրականացնող Airbus A350 ինքնաթիռը Տոկիոյի Հանեդա օդանավակայանում բախվում է Ճապոնիայի առափնյա պահպանության DHC-8-315 Dash 8 ինքնաթիռին, երկու ինքնաթիռները հրդեհվում են, ինչի հետևանքով մահանում են երկրորդ ինքնաթիռում գտնվող հինգ անձինք։ A350 ինքնաթիռում գտնվող բոլոր 379 մարդկանց հաջողվում է փրկել^[35]։
  • Համընդհանուր ընտրություններ Մարշալյան կղզիներում. Մարշալյան կղզիների օրենսդիր ժողովը երկրորդ անգամ անընդմեջ նախագահ է ընտրում Հիլդա Հայնին՝ համընդհանուր ընտրություններից հետո իր առաջին նստաշրջանի ժամանակ^[36]։
• Հունվարի 3 - Ահաբեկչություն է տեղի ունենում Իրանի Քերման քաղաքի գերեզմանատանը, ինչի հետևանքով զոհվում է առնվազն 103 մարդ^[37]։
• Հունվարի 7 - Համընդհանուր ընտրություններ Բանգլադեշում^[38]։ Գործող նախագահ Շեյխ Հասինայի գլխավորած «Ավամի լիգա» կուսակցությունը՝ ընդդիմադիր կուսակցությունների բողոքի և ընտրողների մասնակցության զգալի անկման պայմաններում հաղթում է չորրորդ անգամ անընդմեջ^[39][40]։

• Փետրվար - Եվրամիությունը կկորցնի 2,2 մլրդ դոլար՝ «Pfizer» ընկերության «Paxlovid» ժամկետանց դեղամիջոցի պատճառով, որը նախատեսված էր COVID-19-ի բուժման համար^[41]։
• Մարտի 25 - լուսնի խավարում։
• Հունիսի վերջ - Եվրոպական միության խորհրդի նախագահությունը անցնելու է Հունգարիային^[10]։
• Օգոստոսի 2-18-ը - 2024 Ամառային Օլիմպիական խաղերը Փարիզ, Ֆրանսիայում^[42]։
• Սեպտեմբերի 18 - Սեպտեմբեր 2024 լուսնի խավարում։
• Հոկտեմբերի 2 - 2024 արեգակի խավարում։

• 2023