Tiếng Palau

Tiếng Palau
	a tekoi er a Belau
Sử dụng tại	Palau, Guam, quần đảo Bắc Mariana
Tổng số người nói	17.000
Phân loại	Nam Đảo Mã Lai-Đa Đảo (MP) Hạt nhân MP Sunda–Sulawesi MP ? Tiếng Palau; ; ; ;
Hệ chữ viết	Latinh (biến thể tiếng Palau)
Địa vị chính thức
Ngôn ngữ chính thức tại	Palau
Quy định bởi	Palau Language Commission
Mã ngôn ngữ
ISO 639-2	pau
ISO 639-3	pau
Glottolog	pala1344
Linguasphere	31-PAA-aa
	Bài viết này có chứa ký tự ngữ âm IPA. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode. Để biết hướng dẫn giới thiệu về các ký hiệu IPA, xem Trợ giúp:IPA.

Tiếng Palau (a tekoi er a Belau) là một Mã Lai-Đa Đảo (Malay-Polynesia) bản xứ Cộng hoà Palau, nơi nó là một trong hai ngôn ngữ chính thức, cùng với tiếng Anh. Đây là ngôn ngữ chính trong giao tiếp hàng ngày ở đất nước này. Tiếng Palau không có quan hệ gần với các ngôn ngữ Mã Lai-Đa Đảo và vẫn chưa xác định được vị trí chính xác của nó trong ngữ hệ Nam Đảo.

Phân loạisửa mã nguồn

Đây là một thành viên của ngữ hệ Nam Đảo, và là một trong hai ngôn ngữ ở Micronesia không thuộc về ngữ chi châu Đại Dương (ngôn ngữ kia là tiếng Chamorro).

Roger Blench (2015)^[2] ghi nhận rằng, dựa trên từ vựng chỉ sinh vật biển, tiếng Palau có tiếp xúc vào thời xưa với các ngôn ngữ châu Đại Dương (hoặc trực tiếp hoặc gián tiếp qua tiếng Yap). Số từ vựng này gồm từ chỉ cá chình rắn, cá ngừ vây xanh (Thunnus albacares), cá bơn chấm xanh (Bothus mancus), cá nóc gai, cá buồm, cá nhồng (Sphyraena barracuda), cá thia biển (Abudefduf sp.), Holocentrus spp., Naso spp., cá khế, cua cạn Cardisoma rotundus, và cá bàng chài. Điều này có nghĩa là người nói ngôn ngữ châu Đại Dương đã ảnh hưởng lên truyền thống ngư nghiệp Palau, và họ cũng đánh bắt buôn bán trong vùng ven Palau chí ít trong một thời gian. Blench (2015) cho rằng tiếng Palau cũng chịu ảnh hưởng của các ngôn ngữ Trung Philippine và các ngôn ngữ Sama.

Âm vị họcsửa mã nguồn

Hệ thống âm vị tiếng Palau gồm 10 phụ âm, 6 nguyên âm.^[3]

Âm vị nguyên âm
	Trước	Giữa	Sau
Đóng	i		u
Vừa	ɛ	ə	o
Mở		a

Âm vị phụ âm
		Chân răng		Ngạc mềm		Thanh hầu
Mũi	m				ŋ
Tắc	b	t	d	k		ʔ
Xát		s
Tiếp cận			l
Vỗ			ɾ

Dù số lượng âm vị tiếng Palau tương đối ít, nhiều âm vị tiếng Palau lại có từ hai tha âm trở lên xuất hiện do kết quả nhiều quá trình ngữ âm. Tổng số lượng phụ âm được liệt kê trong bản dưới.

Phụ âm tiếng Palau (gồm cả tha âm)
	Đôi môi		Răng		Chân răng			Ngạc mềm		Thanh hầu
Mũi		m				n			ŋ
Tắc	p pʰ	b			t tʰ	d		k kʰ	ɡ	ʔ
Xát			θ	ð	s
Tiếp cận (Cạnh lưỡi)							j		w
Tiếp cận (Cạnh lưỡi)						l
Vỗ						ɾ
Rung						r

Nguyên âm đôisửa mã nguồn

Tiếng Palau có nhiều nguyên âm đôi. Danh sách nguyên âm đôi và ví dụ trong tiếng Palau được liệt kê bên dưới, lấy theo Zuraw (2003).

Nguyên âm đôi
IPA	Ví dụ	Nghĩa
/iɛ/	babier	"giấy" (từ mượn tiếng Đức)
/iu/	chiukl	"giọng (hát)"
/io/	kikiongel	"dơ, bẩn"
/ia/	diall	"tàu, thuyền"
/ɛi/	mei	"đến"
/ɛu/	teu	"chiều rộng"
/ɛo/	Oreor	"Koror" (địa danh)
/ɛa/	beached	"thiếc"
/ui/	tuich	"đuốc"
/uɛ/	sueleb	"chiều"
/uo/	uos	"ngựa" (từ mượn tiếng Anh)
/ua/	tuangel	"cửa"
/oi/	tekoi	"lời, từ"
/oɛ/	beroel	"giáo, thương"
/ou/	merous	"chia, phân phát"
/oa/	omoachel	"sông"
/ai/	chais	"tin tức"
/aɛ/	baeb	"ống" (từ mượn tiếng Anh)
/au/	mesaul	"mệt"
/ao/	taod	"chĩa, nĩa"

Chú thíchsửa mã nguồn

Tài liệusửa mã nguồn

Liên kết ngoàisửa mã nguồn

“Online Palauan-English Dictionary”. Truy cập 13 tháng 8 năm 2019.

[1]

[2]

[3]