Eurovision ән байқауы
Eurovision ән Байқауы (ағылш. Eurovision Song Contest; фр. Concours Eurovision de la chanson) — Еуропалық хабар тарату одағының (EBU) мүше мемлекеттер арасындағы эстрадалық әндер байқауы.[1]
| https://eurovision.tv және https://www.eurovision.de |
Байқауда қатысуға ниет білдірген Еуропалық хабар тарату одағының әр бірмүше елден бір ғана өкілден қатыса алады. Фестиваль тікелей эфирде өткізіледі. Әрбір елден, өлеңі үш минуттан аспайтын бір ғана өкіл (жеке орындаушы немесе ұжым) қатыса алады. Ән орындалуы кезінде сахнада бір уақытта алты әртістен артық болмауы керек. Барлық өлеңдер орындалғаннан кейін, аса танымал ән финалда және жартылай финалда қатысқан елдердің телекөрермендер және жюри дауыс беру арқылы таңдалады.[2]
Байқау жыл сайын 1956 жылдан бастап өткізіледі және әлемдегі ең танымал спорттық емес шара болып табылады.[3]. Көрермендер саны 600 миллион адамға дейін жетеді[4][5]. Сонымен қатар, Еуропа аумағына кірмейтін және Eurovision-ге қатыспайтынына қарамастан байқау Қазақстанда және Қырғызстанда, Аустралияда, Канадада, Мысырда, Үндістанда, Ливанда, Оңтүстік Африкада, Оңтүстік Кореяда, АҚШ-та және басқа елдерде көрсетіледі[6][7]. 2000 жылдан бастап байқау ғаламторда көрсетіледі[8]; атап айтқанда, 2006 жылы онлайн-трансляцияны 74 мың адам тамашалады[9].
Eurovision байқауы кейбір әртістердің атақтылығына қомақты үлес қосты. Мысалы, аты аңызға айналған швециялық ABBA тобы[10] және Селин Дион [11] байқаудан кейін әлемге танымал болды.[12][13]
Аталмыш байқауға Қазақстан 2011 жылдан бері қатысуға тырысып келеді. Бірақ, EBC талаптарына сай келмегендіктен қатыса алмай келеді.
Әнші Манижа Ресей атынан Eurovision 2021 байқауына қатысады.
Жеңімпаздар
| Жыл | Ел | Ән | Әнші | |
|---|---|---|---|---|
| 1956 |  Швейцария | Refrain | Лиз Ассиа | |
| 1957 |  Нидерланд | Net Als Toen | Корри Броккен | |
| 1958 |  Франция | Dors, Mon Amour | Андре Клаво | |
| 1959 | Нидерланд | Een Beetje | Тедди Схолтен | |
| 1960 | Франция | Tom Pillibi | Жаклин Бойер | |
| 1961 |  Люксембург | Nous les amoureux | Жан-Клод Паскаль | |
| 1962 | Франция | Un premier amour | Изабель Обре | |
| 1963 |  Дания | Dansevise | Грета және Юрген Ингманн | |
| 1964 |  Италия | Non ho l'età (per amarti) | Джильола Чинкветти | |
| 1965 | Люксембург | Poupée de cire, poupée de son | Франс Галль | |
| 1966 |  Аустрия | Merci Chérie | Удо Юргенс | |
| 1967 |  Ұлыбритания | Puppet On A String | Сэнди Шоу | |
| 1968 |  Испания | La, la, la | Массиель | |
| 1969 | Испания | Vivo Cantando | Саломе | |
| Ұлыбритания | Boom Bang-a-Bang | Лулу | ||
| Нидерланд | De Troubadour | Ленни Кюр | ||
| Франция | Un jour, un enfant | Фрида Боккара | ||
| 1970 |  Ирландия | All Kinds Of Everything | Дана Розмери | |
| 1971 |  Монако | Un banc, un arbre, une rue | Северин | |
| 1972 | Люксембург | Après Toi | Вики Леандрос | |
| 1973 | Люксембург | Tu Te Reconnaîtras | Анна Мария Давид | |
| 1974 |  Швеция | Waterloo | ABBA | |
| 1975 | Нидерланд | Ding-A-Dong | Teach-In | |
| 1976 | Ұлыбритания | Save Your Kisses For Me | Brotherhood of Man | |
| 1977 | Франция | L'Oiseau Et L'Enfant | Мари Мириам | |
| 1978 |  Израиль | A-Ba-Ni-Bi | Изхар Коэн және Alphabeta | |
| 1979 | Израиль | Hallelujah | Гали Атари және Milk and Honey | |
| 1980 | Ирландия | What's Another Year? | Джонни Логан | |
| 1981 | Ұлыбритания | Making Your Mind Up | Bucks Fizz | |
| 1982 |  Германия | Ein Bisschen Frieden | Николь | |
| 1983 | Люксембург | Si la vie est cadeau | Корин Эрме | |
| 1984 | Швеция | Diggi-Loo Diggi-Ley | Herreys | |
| 1985 |  Норвегия | La det swinge | Bobbysocks | |
| 1986 |  Бельгия | J'aime la vie | Сандра Ким | |
| 1987 | Ирландия | Hold Me Now | Джонни Логан | |
| 1988 | Швейцария | Ne partez pas sans moi | Селин Дион | |
| 1989 |  Югославия | Rock Me | Riva | |
| 1990 | Италия | Insieme: 1992 | Тото Кутуньо | |
| 1991 | Швеция | Fångad av en stormvind | Карола | |
| 1992 | Ирландия | Why Me? | Линда Мартин | |
| 1993 | Ирландия | In Your Eyes | Нив Кавана | |
| 1994 | Ирландия | Rock 'n' Roll Kids | Пол Харрингтон және Чарли Макгеттиган | |
| 1995 | Норвегия | Nocturne | Secret Garden | |
| 1996 | Ирландия | The Voice | Эймар Куинн | |
| 1997 | Ұлыбритания | Love Shine A Light | Katrina and the Waves | |
| 1998 | Израиль | Diva | Dana International | |
| 1999 | Швеция | Take Me to Your Heaven | Шарлотта Нильсон | |
| 2000 | Дания | Fly On The Wings Of Love | Olsen Brothers | |
| 2001 |  Эстония | Everybody | Танель Падар, Дэйв Бентон және 2XL | |
| 2002 |  Латвия | I Wanna | Мэри Н | |
| 2003 |  Түркия | Everyway That I Can | Сертаб Эренер | |
| 2004 |  Украина | Wild Dances | Руслана | |
| 2005 |  Грекия | My Number One | Елена Папаризу | |
| 2006 |  Финляндия | Hard Rock Hallelujah | Lordi | |
| 2007 |  Сербия | Molitva | Мария Шерифович | |
| 2008 |  Ресей | Believe | Дима Билан | |
| 2009 | Норвегия | Fairytale | Александр Рыбак | |
| 2010 | Германия | Satellite | Лена Майер-Ландрут | |
| 2011 |  Әзірбайжан | Running Scared | Eldar & Nigar | |
| 2012 | Швеция | Euphoria | Лорин | |
| 2013 | Дания | Only Teardrops | Эммили де Форест | |
| 2014 | Аустрия | Rise Like a Phoenix | Кончита Вурст | |
| 2015 | Швеция | Heroes | Монс Сельмерлёв | |
| 2016 | Украина | 1944 | Жамала | |
| 2017 |  Португалия | Amar pelo's dois | Сальвадор Собрал | |
| 2018 | Израиль | Toy | Нетта Барзилай | |
| 2019 | Нидерланды | Arcade | Дункан Лоуренс | |
| 2020 | коронавирус пандемиясына байланысты өтпей қалған | |||
| 2021 | Италия | Zitti e buoni | Måneskin | |