Зулу
Зулу (самон. исизулу) е банту-јазик, службен јазик на Јужноафриканската Република и мајчин јазик на народот Зулу. Јазикот го зборуваат околу 10 милиони луѓе, претежно во Јужноафриканската Република. Овој јазик е јазик кој најмногу се зборува по домаќинствата во државата, односно го зборуваат околу 24% од домаќинствата и го разбираат околу 50% од населението на државата. Во 1994 година јазикот станал единаесетти службен јазик во ЈАР. Зулу, како и сите останати банту-јазици, користи латиница како свое основно писмо.
| Зулу | |
|---|---|
| isiZulu | |
| Застапен во |  ЈАР  Зимбабве  Лесото  Малави  Мозамбик  Есватини |
| Подрачје | Квазулу-Натал, Дурбан, Јоханесбург |
| Говорници | мајчин: 10 милиони втор јазик: 16 милиони |
| Јазично семејство | |
| Статус | |
| Службен во | ЈАР |
| Регулативен орган | Панјужноафрикански јазичен совет |
| Јазични кодови | |
| ISO 639-1 | zu |
| ISO 639-2 | zul |
| ISO 639-3 | zul |
 Делот од населението на Јужноафриканската Република кое зборува зулу дома 0–20% 20–40% 40–60% 60–80% 80–100% | |
Географска распространетост
Зулу припаѓа на Југоисточната група на банту-јазиците поточно на групата нгунски јазици. Јазикот се зборува во Квазулу-Натал во која 81 % од населението зборуваат зулу како мајчин јазик. Потоа се зборува во Мпумаланга со околу 26% и Гаутенг со околу 21%. Исто така е зборуван во некои други африкански држави, но со значителен процент во Лесото и Свазиленд. Јазиците ндебеле (зборувани во Зимбабве), сисвати (свази) и нгуни (порано зборуван во Малави) се сродни јазици на зулу и настанати од XIX век со селидба на зулу-население. Јазикот коса е доминантен во Зелено’ртската Република и е сличен со зулу.
Примери
| Sawubona | Здраво, на една личност |
| Sanibonani | Здраво, на група луѓе |
| Unjani? / Ninjani? | Како си? / Како сте? |
| Ngisaphila / Sisaphila | Добар сум. / Добри сме. |
| Ngiyabonga (kakhulu) | Благодарам (многу) |
| Ngubani igama lakho? | Како се викаш? |
| Igama lami ngu... | Моето име е... |
| Isikhathi sithini? | Колку е часот? |
| Ngingakusiza? | Може да помогнам? |
| Uhlala kuphi? | Каде престојуваш? |
| Uphumaphi? | Од каде си? |
| Hamba kahle / Sala kahle | Оди со добро / Остани со добро (исто како „пријатно“ за една личност) |
| Hambani kahle / Salani kahle | Оди со добро / Остани со добро (исто како „пријатно“ за група личности) |
| Eish! | леле! |
| Hhayibo | Не! / Доста! / Нема шанси! |
| Yebo | Да |
| Cha | Не |
| Angazi | Не знам |
| Ukhuluma isiNgisi na? | Дали зборуваш англиски? |
| Ngisaqala ukufunda isiZulu | Штотуку почнав да учам Зулу. |
Користена литература
- Зулу и материјали на страницата на UCLA Архивирано на 5 јуни 2011 г.
Надворешни врски
- Запис за Зулу на Ethnologue
- Фрази на Зулу на Википатување
- Јужноафрикански јазици - Зулу
- Краток список фрази на англиски, Зулу и јапонски
- Основни зборови на Зулу
- Граматика на Зулу Архивирано на 6 март 2005 г.
- Материјали за Зулу
- isiZulu.net Зулу-англиски речник
- Зулу-англиски речник Архивирано на 13 април 2004 г.