ଜାପାନର ରାଜ୍ଯ ସମୂହ

ଜାପାନ ୪୭ଟି ରାଜ୍ଯ ବା (都道府県) ତୋଦୋଫୁକେନ୍-ରେ ବିଭକ୍ତ । ତନ୍ମଧ୍ଯରେ ୪୩ଟି ପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଜ୍ଯ (県: କେନ୍), ଦୁଇଟି ଶିଳ୍ପରାଜ୍ଯ (府 ଫୁ) (ଓସାକା ରାଜ୍ଯ ଓ କ୍ଯୋଟୋ ରାଜ୍ଯ), ଗୋଟିଏ -ଦୋ (道) (ହୋକାଇଦୋ) ଏବଂ ଗୋଟିଏ ମହାନଗର (都: -ତୋ) (ଟୋକିଓ ମହାନଗର) ରହିଛି । ରାଜ୍ଯଗୁଡ଼ିକ ସହର, ନଗର ଏବଂ ଗ୍ରାମଠାରୁ ବଡ଼ । ୧୮୬୮ରେ, ମେଇଜୀ ଫୁହାଙ୍କେନ ସାଞ୍ଚିସେଇ ପ୍ରଶାସନ ପ୍ରଥମେ ଶିଳ୍ପାଞ୍ଚଳୀୟ ତଥା ଗ୍ରାମୀଣ ପ୍ରଶାସକଙ୍କୁ (ବୁଗ୍ଯୋ ଏବଂ ଦାଇକାନ୍ ଇତ୍ୟାଦିଙ୍କୁ) ବିସ୍ଥାପିତ କରି ରାଜ୍ଯ (ଶିଳ୍ପାଞ୍ଚଳୀୟ -ଫୁ ଏବଂ ଗ୍ରାମୀଣ -କେନ୍) ତିଆରି କଲେ । ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ଯ ତୋକୁଗାୱା ଶୋଗୁନେତର ପ୍ରଭାବ କମାଇବା । ଉପରବର୍ଣ୍ଣିତ ରାଜ୍ଯଗୁଡିକୁ ଶୋଗୁନେତଦ୍ୱାରା ପ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ତଥା ବିଦ୍ରୋହୀ ଦାଇମ୍ଯୋଙ୍କଦ୍ୱାରା ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ସ୍ଥାପନ କରାଗଲା: ଯେପରିକି ୱାକାମାତ୍ସୁ। ୧୮୭୧ରେ ଅବଶିଷ୍ଟ ହାନ୍-ଗୁଡ଼ିକୁ ରାଜ୍ଯରେ ପରିଣତ କରିଦିଆଗଲା । ଅନେକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପରେ ଏବେ ଜାପାନରେ ୪୭ଟି ରାଜ୍ଯ ଅଛି । ଅନେକ ସ୍ଥଳରେ ଏହି ରାଜ୍ଯଗୁଡିକ ପୂର୍ବର ଜାପାନୀ ପ୍ରାନ୍ତ ସହ ସମାନତା ରଖିଥାଏ ।^[୧]

ରାଜ୍ଯ (都道府県) ତୋଦୋଫୁକେନ୍
ବର୍ଗ	ଏକ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ରାଜ୍ଯର ପ୍ରଥମ ସ୍ତରୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ବିଭାଜନ
ଅବସ୍ଥାନ	ଜାପାନ
ସଂଖ୍ଯା	୪୭ ରାଜ୍ଯ
ଜନସଂଖ୍ୟା	୫,୬୦,୫୧୭(ଟୋଟ୍ଟୋରୀ) – ୧,୩୮,୪୩,୪୦୩ (ଟୋକିଓ)
କ୍ଷେତ୍ରଫଳ	1,861.7 km2 (718.8 sq mi) (କାଗାୱା) – 83,453.6 km2 (32,221.6 sq mi) (ହୋକାଇଦୋ)
ପ୍ରଶାସନ	ରାଜ୍ଯ ପ୍ରଶାସନ, କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରଶାସନ
ବିଭାଜନ	ଉପରାଜ୍ଯ

ଜଣେ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷ ଭାବେ ନିର୍ବାଚିତ ରାଜ୍ଯପାଳ {知事, ଚିିଜି} ପ୍ରେତ୍ଯେକ ରାଜ୍ଯର ମୁଖ୍ଯ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ଅଧିକାରୀ ଅଟନ୍ତି । ଆଦେଶ ତଥା ବଜେଟ ଆଦି ଏକ ଏକସଦନୀୟ ବୈଧାନିକ ସଭା ବା ଗିକାଇ (議会)ଦ୍ୱାରା ଅଧିନିୟମିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହାର ସଦସ୍ଯମାନେ ୪ ବର୍ଷ ପାଇଁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥାନ୍ତି ।

୧୯୨୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଏକ ୧୮୮୮-୧୮୯୦ ଅଧିନିୟମ ^[୨] ଅନୁସାରେ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ରାଜ୍ଯ (ସେତେବେଳେ କେବଳ ୩ -ଫୁ ଏବଂ ୪୨ -କେନ୍ ଥିଲା; ହୋକାଇ-ଦୋ ଏବଂ ଓକିନାୱା-କେନ୍ ବିଂଶଶତାବ୍ଦୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭିନ୍ନ ନିୟମଦ୍ୱାରା ଶାସିତ ହେଉଥିଲା) ସହର ବା ଶୀ (市) ଏବଂ ଜିଲ୍ଲା ବା ଗୁଁ (郡)ରେ ବିଭକ୍ତ ଯାହା ନଗର ବା ଚୋ ବା ମାଚି (町) ଏବଂ ଗ୍ରାମ ବା ମୁରା ବା ସୋଁ (村)ରେ ପୁନଃ ବିଭକ୍ତ । ହୋକାଇଦୋର ୧୪ଟି ଉପରାଜ୍ଯ ଅଛି ଯେଉଁଗୁଡିକ ରାଜ୍ଯର ସାଧାରଣ ଉପରାଜ୍ଯସ୍ତରୀୟ ବ୍ଯୁରିଓ ବା ସୋଗୋ ଶିଙ୍କୋ କ୍ଯୋକୁ (総合振興局) ଏବଂ ଉପରାଜ୍ଯସ୍ତରୀୟ ବ୍ଯୁରିଓ ବା ଶିଙ୍କୋ କ୍ଯୋକୁ (振興局) ଭାବେ କାମ କରନ୍ତି । ଟୋକିଓ, ଜାପାନର ରାଜଧାନୀ, ହେଉଛି ଏକ ଏକତ୍ରୀତ ସହରୀ ରାଜ୍ଯ, ଏକ ମହାନଗର ଯାହାର ଉଭୟ ରାଜ୍ଯ ଓ ସହରର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ରହିଛି ।