Crystal Palace F.C.

Crystal Palace został założony w 1905 roku w południowym Londynie. Swoje pierwsze spotkanie drużyna rozegrała 2 września 1905 roku z rezerwami Southampton w ramach Southern League Division Two. W 1924 roku Palace przenieśli się na stadion Selhurst Park, gdzie rozgrywają swoje mecze do dziś. Pierwszy mecz na tym stadionie rozegrany został 30 sierpnia, a rywalem był zespół Sheffield Wednesday.

W 1969 roku drużyna zajęła 2. miejsce w Division Two, uzyskując pierwszy raz w historii awans do najwyższej klasy rozgrywkowej w Anglii, gdzie spędziła następne 4 sezony. Inauguracyjny sezon w pierwszej lidze Palace zakończyli na ostatnim bezpiecznym 20. miejscu. W 1973 roku drużyna zajęła 21. miejsce spadając z ligi. W tym roku po raz pierwszy w herbie klubu pojawił się orzeł, który stał się w późniejszych latach jednym z najważniejszych symboli Palace. W kolejnym sezonie drużyna zaliczyła kolejny spadek do Division Three. W 1977 roku managerem został mianowany Terry Venables, który przez dwa lata wywalczył dwa kolejne awanse, wprowadzając Palace z powrotem do pierwszej ligi. W pierwszym sezonie po powrocie drużyna zajęła 13. miejsce. Natomiast w sezonie 1980/81 zespół znów spadł do Division Two.

Po 8 sezonach w Division Two Steve Coppell wprowadził Palace na najwyższy poziom rozgrywek, wygrywając w 1989 roku 3-0 baraż z drużyną Blackburn Rovers. W 1990 roku drużyna awansowała po raz pierwszy w historii do finału pucharu Anglii. Pierwsze spotkanie z Manchesterem United na Wembley zakończyło się wynikiem 3:3. W powtórzonym spotkaniu Palace przegrali 0:1. W sezonie 1990/91 drużyna zajęła 3. miejsce w pierwszej lidze, co było najlepszym osiągnięciem w historii Crystal Palace. W tym sezonie piłkarze Orłów wrócili także na Wembley, gdzie pokonali Everton, zdobywając Zenith Data Systems Cup. Po sezonie 1992/93 zespół spadł z nowo powstałej Premier League, aby po roku do niej powrócić, wygrywając tytuł First Division. Sezon 1994/95 Palace ukończyli na 19. miejscu, które oznaczało spadek z Premier League. Rok 1997 przyniósł kolejny awans do najwyższej klasy rozgrywkowej po wygraniu na Wembley finału baraży z Sheffield United 1:0. Pomimo wzmocnienia drużyny takimi piłkarzami jak Attilio Lombardo i Tomas Brolin drużyna zajęła ostatnie miejsce w Premier League. Na końcu tego sezonu drużyna zaliczyła jedyny w historii start w europejskich pucharach, przegrywając dwa razy 0:2 z tureckim zespołem Samsunspor w trzeciej rundzie Pucharu Intertoto. Sezon Crystal Palace zakończyli z poważnymi problemami finansowymi i weszli na dwa lata pod zarząd administracyjny. W lipcu 2000 roku nowym właścicielem klubu został Simon Jordan, wyprowadzając Palace z zarządu administracyjnego.

W 2004 roku drużyna awansowała do finału baraży o Premier League, gdzie na stadionie Millenium w Cardiff pokonała 1:0 West Ham United. Pobyt w Premier League zakończył się znowu po roku. Od sezonu 2005/06 drużyna nieprzerwanie występuje na drugim stopniu rozgrywek. W 2006 i 2008 roku Palace zakwalifikowali się do baraży o Premier League, jednak w półfinałach przegrali odpowiednio z Watford w 2006 roku i z Bristol City w 2008. W sezonie 2009/2010 do klubu ponownie wszedł pod zarząd administracyjny. W połowie rozgrywek drużynie odjęto 10 punktów, co zmusiło Palace do heroicznej walki o utrzymanie do ostatniej kolejki, gdzie w decydującym starciu na stadionie Hillsborough z ekipą Sheffield Wednesday zremisowali 2:2 zapewniając sobie utrzymanie po bramkach Alana Lee i Darrena Ambrose’a. W lecie 2010 klubowi groziła likwidacja. Został on jednak przejęty przez konsorcjum CPFC2010, co pozwoliło Palace przetrwać. W sezonie 2011/2012 Orły po zwycięstwie 2:1 nad Manchesterem United na Old Trafford awansowały do półfinału Carling Cup, gdzie jednak musiały uznać wyższość Cardiff City po rzutach karnych. Sezon ten drużyna zakończyła na bezpiecznym 17. miejscu w tabeli.

27 maja 2013 roku drużyna awansowała do Premier League, po wygraniu 1:0 w finale play-off z Watford. Bramkę na wagę awansu zdobył w 115. minucie spotkania Kevin Phillips z rzutu karnego^[1]. 3 stycznia 2015 r. trenerem Crystal Palace został Alan Pardew^[2].

• Dawna Football League First Division / Premier League
  • Trzecie miejsce – 1990/91
• Dawna Football League Second Division / Championship
  • Zwycięzca (2) – 1978/79, 1993/94
  • Drugie miejsce – 1968/69
  • Zwycięzca Play-off (4) – 1988/89, 1996/97, 2003/04, 2012/13
• Dawna Football League Third Division
  • Drugie miejsce – 1963/64
• Dawna Football League Fourth Division
  • Drugie miejsce – 1960/61
• Zenith Data Systems Cup
  • Zdobywca (1) – 1990/1991
• FA Cup
  • Finalista (2) – 1989/1990, 2015/2016

• Najwięcej meczów: Jim Cannon, 571 (1972-1988)
• Najwięcej goli w lidze: Peter Simpson, 153 (1930-36)
• Najwyższa frekwencja w historii: 51,482 z Burnley, 11 maja 1979 (Division 2)
• Najwyższe miejsce w historii na koniec sezonu: 3 w Division 1 (obecna Premier League), sezon 1990/91
• Najwyższe zwycięstwo w lidze: 9-0 z Barrow, 10 października 1959 (Division 4)
• Najwyższa porażka w lidze: 0-9 z Liverpoolem, 12 września 1989 (Division 1)
• Najwyższy transfer do klubu: Yohan Cabaye za £12m z Paris Saint-Germain
• Najwyższy transfer z klubu: Wilfried Zaha za £10m do Manchester United

• Nazwa: Selhurst Park
• Pojemność: 26,309
• Inauguracja: 1924
• Wymiary boiska: 99 × 67 m

• Menedżer – Roy Hodgson
• Asystent menedżera – Osian Roberts
• Trener bramkarzy – Dean Kiely
• Lekarz – Bill Jasper
• Fizjoterapeuta – Alex Manos
• Asystent fizjoterapeuty – John Stannard
• Trener przygotowania kondycyjnego – Scott Guyett

Stan na 27 września 2023^[3].

Nr	Poz.	Piłkarz
1	1 bramkarzBR	Sam Johnstone
2	2 obrońcaOB	Joel Ward (kapitan)
3	2 obrońcaOB	Tyrick Mitchell
4	2 obrońcaOB	Rob Holding
5	2 obrońcaOB	James Tomkins
6	2 obrońcaOB	Marc Guéhi
7	3 pomocnikPO	Michael Olise
8	3 pomocnikPO	Jefferson Lerma
9	4 napastnikNA	Jordan Ayew
10	3 pomocnikPO	Eberechi Eze
11	4 napastnikNA	Matheus França
14	4 napastnikNA	Jean-Philippe Mateta
15	3 pomocnikPO	Jeff Schlupp
16	2 obrońcaOB	Joachim Andersen
17	2 obrońcaOB	Nathaniel Clyne

Nr	Poz.	Piłkarz
19	3 pomocnikPO	Will Hughes
22	4 napastnikNA	Odsonne Édouard
23	3 pomocnikPO	Malcolm Ebiowei
26	2 obrońcaOB	Chris Richards
28	3 pomocnikPO	Cheick Doucouré
29	3 pomocnikPO	Naouirou Ahamada
30	1 bramkarzBR	Dean Henderson
31	1 bramkarzBR	Remi Matthews
36	2 obrońcaOB	Nathan Ferguson
41	1 bramkarzBR	Joe Whitworth
42	2 obrońcaOB	Seán Grehan
44	3 pomocnikPO	Jaïro Riedewald
47	3 pomocnikPO	Jack Wells-Morrison
49	3 pomocnikPO	Jesurun Rak-Sakyi

Piłkarze na wypożyczeniu

Nr	Poz.	Piłkarz
48	4 napastnikNA	Luke Plange (w Carlisle United do 14 stycznia 2024)

Nr	Poz.	Piłkarz

Od 1972 roku klub prowadzi plebiscyt na najlepszego piłkarza sezonu. Pierwszym triumfatorem był John McCormick^[4].

Sezon Zwycięzca 1971/72 John McCormick 1971/73 Tony Taylor 1973/74 Peter Taylor 1974/75 Derek Jeffries 1975/76 Peter Taylor 1976/77 Kenny Sansom 1977/78 Jim Cannon 1978/79 Kenny Sansom 1979/80 Paul Hinshelwood 1980/81 Paul Hinshelwood 1981/82 Paul Barron 1982/83 Jerry Murphy 1983/84 Billy Gilbert 1984/85 Jim Cannon 1985/86 George Wood

Sezon Zwycięzca 1986/87 Jim Cannon 1987/88 Geoff Thomas 1988/89 Ian Wright 1989/90 Mark Bright 1990/91 Geoff Thomas 1991/92 Eddie McGoldrick 1992/93 Andy Thorn 1993/94 Chris Coleman 1994/95 Richard Shaw 1995/96 Andy Roberts 1996/97 David Hopkin 1997/98 Marc Edworthy 1998/99 Hayden Mullins 1999/00 Andy Linighan 2000/01 Fan Zhiyi

Sezon Zwycięzca 2001/02 Dougie Freedman 2002/03 Hayden Mullins 2003/04 Andrew Johnson 2004/05 Andrew Johnson 2005/06 Emmerson Boyce 2006/07 Leon Cort 2007/08 Julián Speroni 2008/09 Julián Speroni 2009/10 Julián Speroni 2010/11 Nathaniel Clyne 2011/12 Jonathan Parr 2012/13 Mile Jedinak 2013/14 Julián Speroni 2014/15 Scott Dann 2015/16 Wilfried Zaha

Sezon Zwycięzca 2016/17 Wilfried Zaha 2017/18 Wilfried Zaha 2018/19 Aaron Wan-Bissaka 2019/20 Jordan Ayew 2020/21 Vicente Guaita

Najzagorzalsi fani Crystal Palace zajmują dolne sektory trybuny Holmesdale Stand. Za największych rywali kibice Palace uważają Brighton & Hove Albion. Mecze między tymi drużynami znane są jako M23/A23 derby. Nazwa pochodzi od autostrady łączącej południowy Londyn z Brighton. W dalszej kolejności do największych rywali zaliczają się Millwall i Charlton Athletic^[5].

• Crystal Palace, [w:] baza Transfermarkt (drużyny) [dostęp 2020-11-27] .
• History. Crystal Palace FC. [dostęp 2012-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (3 czerwca 2013)]. (ang.).
• Honours & Records. holmesdale.net The Palace Supporters’ Website. [dostęp 2012-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-11)]. (ang.).