Morwa biała
Morwa biała (Morus alba L.) – gatunek niewielkich drzew liściastych z rodziny morwowatych.
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek | morwa biała |
Nazwa systematyczna | |
Morus alba L. Sp. Pl. 986, 1753 |
Rozmieszczenie geograficzne
Pochodzi z Chin[3]. Od wieków była tam uprawiana. Później zaczęto ją uprawiać również w innych rejonach świata. Rozprzestrzeniła się z upraw i obecnie rośnie dziko w Afryce, Ameryce Północnej i Południowej oraz na wyspach Pacyfiku[3]. W Europie zaczęto ją uprawiać od XI wieku. W Polsce występuje często, jako jedyny gatunek morwy. Ze względu na to, że dojrzałe owoce mogą mieć zarówno białą, jak i fioletowo-czarną barwę, drzewa z tymi drugimi bywają mylnie brane za morwę czarną (Morus nigra) lub czerwoną (Morus rubra).
Morfologia
- Pokrój
- Drzewo do 15 m wysokości. Roślina posiada przewody mleczne wytwarzające sok mleczny[4].
- Pień
- Kora brunatnoczerwonawa lub zielonkawoszara, z płaskimi zagłębieniami o łukowatym przebiegu, sękata[5].
- Kwiaty
- Rozdzielnopłciowe, ale występujące na tym samym drzewie (roślina jednopienna)[4]. Są czterodzielne, kwiaty męskie podłużnie walcowate z 4 pręcikami, w jasnożółtych kotkach, kwiaty żeńskie główkowate wzniesione, z 1 słupkiem.
- Liście
- Jajowate, bardzo zmienne, niepodzielone lub różnie wcinane, do 18 cm długości. Miękkie, płaskie i cienkie. Od góry lekko błyszczące, od dołu prawie nagie lub z włoskami na większych nerwach. Ogonek z rynienkowatym rowkiem.
- Owoce
- Drobne niełupki obrośnięte są soczystymi osnówkami powstałymi z okwiatu. Zebrane w walcowate owocostany o długości ok. 2 cm. Barwa owoców różna – biała, różowa, fioletowoczarna. Smak słodki i nieco mdły.
Zastosowanie
- Od dawna uprawiana była w Chinach w związku z hodowlą jedwabnika morwowego. Jej liście stanowią pożywienie dla gąsienic tych owadów.
- Morwy białe są często sadzone jako rośliny ozdobne, m.in. przy drogach, w parkach. Nadają się również na wysokie żywopłoty.
- Liście morwy białej wykazują właściwości lecznicze. Działają stabilizująco na poziom cukru we krwi, ograniczając jego przyswajanie przez organizm, dlatego mogą być polecane pomocniczo w cukrzycy typu 2 oraz przy odchudzaniu.
- Liście morwy białej zawierają także substancje o działaniu przeciwutleniającym - m.in. kwas askorbinowy oraz flawonoidy[6].
- Owoce są jadalne. W medycynie chińskiej są stosowane m.in. w leczeniu cukrzycy typu 2, bezsenności i przedwczesnego siwienia. Ich przeciwcukrzycowe działanie potwierdzają wstępne badania laboratoryjne na zwierzętach[7].
- Drewno wykorzystywane jest do produkcji mebli i do wyrobów tokarskich[4].
- Pędy i liście zawierają hormon wzrostu - w Chinach napar podawano dzieciom wątłym i wolno rosnącym[8].
Przypisy
Bibliografia
- Włodzimierz Seneta, Jakub Dolatowski: Dendrologia. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12099-1.
Identyfikatory zewnętrzne:
- BioLib: 3494
- EoL: 594885
- EUNIS: 175308
- Flora of China: 200006379
- Flora of North America: 200006379
- GBIF: 5361889
- identyfikator iNaturalist: 56090
- IPNI: 30051955-2
- ITIS: 19066
- NCBI: 3498
- Plant Finder: 282726
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2501381
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:30051955-2
- Tela Botanica: 42960
- identyfikator Tropicos: 21300010
- USDA PLANTS: MOAL
🔥 Top keywords: Wikipedia:Strona głównaSpecjalna:SzukajLiga Mistrzów UEFAFacebookKotyninaYouTubeSzczepan TwardochIzabela BodnarJadwiga StaniszkisWho put Bella in the Wych Elm?Jacek ProtasiewiczPolskaDubajCarlo AncelottiReal MadrytLiga Mistrzów UEFA (2023/2024)Ninja Warrior PolskaIranKatarzyna KotulaFallout (seria)IzraelStanisław DerehajłoAndrij Łunin17 kwietniaKlaudiusz ŠevkovićRobert MazurekBrama (ryba)Zmarli w kwietniu 2024Czarny RomanII wojna światowaPep GuardiolaAdolf HitlerFentanylŁukasz GibałaCzernihówRobert LewandowskiPokolenie ZWarszawaXHamster