Obwód zakarpacki

obwód w zachodniej części Ukrainy

Obwód zakarpacki (ukr. Закарпатська область) – jeden z 24 obwodów Ukrainy. Leży w zachodniej części Ukrainy, na obszarze historycznego Zakarpacia. Graniczy z Polską, Słowacją, Węgrami i Rumunią. Stolicą obwodu jest Użhorod. Obwód został utworzony 22 stycznia 1946 roku.

Obwód zakarpacki
Закарпатська область
Obwód
Ilustracja
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Ukraina

Siedziba

Użhorod

Kod ISO 3166-2

UA-21

Przewodniczący ODA

Viktor Mykyta

Przewodniczący Rady Obwodowej

Wołodymyr Chubirko

Powierzchnia

12 777 km²

Populacja (2021)
• liczba ludności


1 250 129[1]

• gęstość

97,8 os./km²

Tablice rejestracyjne

AO; KO

Szczegółowy podział administracyjny
Plan obwodu zakarpackiego
Liczba rejonów

6

Położenie na mapie
Położenie na mapie
Strona internetowa

Obwód zakarpacki graniczy od północy z polskim województwem podkarpackim oraz z obwodami lwowskim i iwanofrankowskim, od południa – z rumuńskimi okręgami Marmarosz i Satu Mare, od południowego zachodu – z węgierskim komitatem Szabolcs-Szatmár-Bereg, od zachodu – ze słowackimi krajami preszowskim i koszyckim (historyczny region Zemplín). Jest jedynym obwodem Ukrainy który graniczy bezpośrednio z czterema państwami.

Gospodarka

W obwodzie rozwinął się przemysł drzewno-papierniczy, spożywczy oraz lekki[2].

W regionie wydobywa się węgiel brunatny oraz sól kamienną[2].

W obwodzie zakarpackim uprawia się zboże, tytoń, drzewa owocowe, winorośl oraz hoduje się bydło, trzodę chlewną, owce[2].

Historia

Obwód zakarpacki został utworzony 22 stycznia 1946 r. dekretem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR[3]. Jak nazwa wskazuje, jest jedyną częścią Ukrainy leżącą po południowej stronie Karpat. Dzisiejszy obwód zakarpacki zajmuje ziemie historycznej Rusi Zakarpackiej, Marmaroszu oraz dwa skrawki historycznie należące wcześniej do Czechosłowacji – pas przy granicy ze Słowacją i z Polską na zachód i północny zachód od doliny Użu oraz pas przy granicy ze Słowacją i z Węgrami, na południe od Użhorodu, z miastem Czop.

Obszar dzisiejszego obwodu włączono do ZSRR w 1945, przedtem należał do Węgier (1938/1939–1945), Czechosłowacji (1918–1939) i Austro-Węgier (do 1918). Za panowania węgierskiego obszar dzisiejszego obwodu należał do komitatów Ung, Bereg, Ugocsa i Máramaros. Dzisiejsza północna granica obwodu do 1945 stanowiła granicę państwową: Polski i Węgier (1938–1939), Polski i Czechosłowacji (1918–1939), austriackiej Galicji i Węgier (1867–1918), a przed 1772 – Rzeczypospolitej Obojga Narodów (województwa ruskiego) i Królestwa Węgier.

Podział administracyjny na rejony

Podział obwodu na rejony
Obecny podział obwodu na rejony
Podział obwodu na rejony do 17 lipca 2020 r.

Do 17 lipca 2020 roku obwód zakarpacki dzielił się na 13 rejonów: berehowski, chuściański, irszawski, miżhirski, mukaczewski, pereczyński, rachowski, swalawski, tiacziwski, użhorodzki, wielkoberezneński, wołowiecki, wynohradiwski oraz 5 miast wydzielonych: Berehowo, Chust, Czop, Mukaczewo, Użhorod.

W wyniku reformy podziału administracyjnego zmniejszono z 490 do 136 liczbę rejonów na Ukrainie[4]. Od 17 lipca 2020 roku obwód zakarpacki dzieli się na 6 rejonów[5]:

Ludność

Struktura etniczna

Obwód zakarpacki jest wielonarodowościowy. Wśród jego mieszkańców Ukraińcy stanowią 80,5%, Węgrzy – 12,1%, Rumuni – 2,6%, Rosjanie – 2,5%, Cyganie – 1,1%, Słowacy – 0,5%, Niemcy – 0,3%[6].

Na Zakarpaciu urodzili się

Największe miejscowości

MiejscowośćNazwa ukraińskaNazwa rusińskaNazwa węgierskaNazwa słowackaNazwa rosyjskaLiczba mieszkańców
(według spisu z 5 XII 2001)
UżhorodУжгородУнґгородъUngvárUžhorodУжгород117 317
MukaczewoМукачевеМукачівMunkácsMukačevoМукачево82 346
ChustХустГустHusztChust/HustХуст29 080
BerehoweБереговеБереговоBeregszászBerehovoБерегово26 735
WynohradiwВиноградівВиноградовоNagyszőlősVinohradovВиноградов25 760
SwalawaСваляваСваляваSzolyvaSvaľavaСвалява17 145
RachówРахівРаховоRahóRachovРахов15 241
TiacziwТячівТячевоTécsőŤačovТячев9786
MiżhirjaМіжгір'яВолове lub Волове ПолеÖkörmezőVolovéМежгорье9656
IrszawaІршаваИршаваIlosvaIršavaИршава9515
Boczków WielkiВеликий БичківБычківNagybocskóВеликий Бычков9430
SołotwynoСолотвиноСолотвыноAknaszlatinaSlatinské DôlyСолотвина9276
DuboweДубовеДубовоDombóDubovéДубовое9246
Wełyki ŁuczkiВеликі ЛучкиNagylucskaVeľký LúčkyВеликие Лучки9029
CzopЧопЧопCsapČopЧоп8919
IlnyciaІльницяІльницяIloncaIľnicaИльница8902
BusztynoБуштиноБуштыноBustyaházaBuštinoБуштына8554
KorolewoКоролевоКоролевоKirályházaКоролёво8147
WyszkowoВишковоВышковоViskViškáВышково8141
BiłkyБілкиБелкиBilkiБелки8078
JasinaЯсіняЄсінєKőrösmezőJasiňaЯсиня8006

Galeria

Zobacz też

Przypisy

Linki zewnętrzne