Omega Centauri

Omega Centauri (również NGC 5139 lub ESO 270-SC11) – gromada kulista znajdująca się w gwiazdozbiorze Centaura w odległości około 16 tys. lat świetlnych od Słońca^[2].

Omega Centauri

Gromada kulista Omega Centauri (ESO)
Odkrywca	Edmond Halley
Data odkrycia	1677
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Centaur
Typ	kulista, VIII
Rektascensja	13h 26m 47,24s[1]
Deklinacja	–47° 28′ 46,5″[1]
Odległość	15,8 ± 1,1 tys. ly[2] (4,84 ± 0,34 kpc)
Jasność obserwowana	3,68 m[1]
Rozmiar kątowy	36,3'[1]
Charakterystyka fizyczna
Wymiary	ok. 170 ly
Liczba gwiazd	ok. 10 mln
Alternatywne oznaczenia
ω Centauri, NGC 5139, GCL 24, ESO 270-SC11
Multimedia w Wikimedia Commons

W starożytności została zaliczona do gwiazd. Ptolemeusz wspominał o niej jako o gwieździe ok. 130 r. n.e. W konsekwencji ok. 1600 roku została oznaczona grecką literą przez Bayera jak gwiazda. Jej niegwiazdowa natura została rozpoznana w 1677 roku przez Edmonda Halleya^[1].

Omega Centauri jest jedną z najbliższych nam gromad kulistych. Jest równocześnie największą i najjaśniejszą spośród około 200 znanych gromad kulistych znajdujących się w halo Drogi Mlecznej. Na niebie zajmuje obszar większy niż Księżyc w pełni. Rozciąga się na obszarze ok. 170 lat świetlnych i zawiera około 10 milionów gwiazd.

Choć większość gromad składa się z gwiazd w zbliżonym wieku i o tym samym składzie chemicznym, to Omega Centauri wykazuje obecność różnych populacji gwiazd z szerokim zakresem wieku i obfitości pierwiastków chemicznych^[3]. Wiek gromady szacuje się na 12 miliardów lat.

Na podstawie obserwacji prowadzonych przy pomocy Kosmicznego Teleskopu Hubble’a oraz Obserwatorium Gemini ocenia się, że w centrum gromady znajduje się czarna dziura o masie ponad 40 tysięcy mas Słońca. O obecności czarnej dziury świadczy zaskakująco szybki ruch gwiazd znajdujących się w centrum. Dotychczas w gromadach kulistych czarną dziurę odkryto tylko w gromadzie G1 należącej do sąsiedniej galaktyki Andromedy.

Istnieją przypuszczenia, że Omega Centauri jest tak naprawdę pozostałością jądra galaktyki karłowatej, która została wchłonięta przez Drogę Mleczną^[3].