กรดไฮโดรคลอริก
กรดไฮโดรคลอริก(อังกฤษ: hydrochloric acid), กรดเกลือ หรือ กรดมูเรียติก (muriatic acid) เป็นสารประกอบเคมีประเภทกรดละลายในน้ำ โดยเป็นสารละลายของไฮโดรเจนคลอไรด์ (HCl) เป็นกรดแก่, เป็นส่วนประกอบหลักของกรดกระเพาะ (gastric acid) และใช้กันอย่างกว้างในอุตสาหกรรมเป็นของเหลวที่มีพลังการกัดกร่อนสูง
 | |||
| |||
| |||
| ชื่อ | |||
|---|---|---|---|
| IUPAC name Chlorane[3] | |||
| ชื่ออื่น | |||
| เลขทะเบียน | |||
| ChEMBL | |||
| เคมสไปเดอร์ | |||
| ECHA InfoCard | 100.210.665 | ||
| EC Number |
| ||
| เลขอี | E507 (acidity regulators, ...) | ||
ผับเคม CID | |||
| UNII | |||
| UN number | 1789 | ||
| คุณสมบัติ | |||
| HCl(aq) | |||
| ลักษณะทางกายภาพ | ไร้สี, ของเหลวใส, ควันในอากาศหากเข้มข้น | ||
| กลิ่น | ลักษณะฉุน | ||
| จุดหลอมเหลว | Concentration-dependent – see table | ||
| จุดเดือด | Concentration-dependent – see table | ||
| log P | 0.00[4] | ||
| pKa | −5.9 (HCl gas)[5] | ||
| เภสัชวิทยา | |||
| A09AB03 (WHO) B05XA13 | |||
| ความอันตราย | |||
| GHS labelling: | |||
Pictograms |   | ||
Signal word | อันตราย[6] | ||
Hazard statements | H290, H314, H335[6] | ||
Precautionary statements | P260, P280, P303+P361+P353, P305+P351+P338[6] | ||
| NFPA 704 (fire diamond) | |||
| สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน | |||
สารประกอบที่เกี่ยวข้อง | |||
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa | |||
ประวัติ
ในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 10 (ป. ค.ศ. 865–925) แอบู แบกร์ แอล-รอซี แพทย์และนักเล่นแร่แปรธาตุชาวเปอร์เซีย ทำการทดลองด้วยsal ammoniac (แอมโมเนียมคลอไรด์) กับกรดกำมะถัน (โลหะหลายชนิดที่ใช้ซัลเฟตผสมกับน้ำ) ซึ่งเขานำทั้งสองกลั่นเข้าด้วยกัน ก่อให้เกิดแก๊สไฮโดรเจนคลอไรด์[7] ในการทำวิธีนี้ แอล-รอซีอาจพบกับวิธีดั้งเดิมในการผลิตกรดไฮโดรคลอริกโดยบังเอิญ[8]
อย่างไรก็ตาม เห็นได้ชัดว่าในการทดลองส่วนใหญ่ของเขา แอล-รอซีไม่สนใจผลิตภัณฑ์ที่เป็นแก๊ส โดยมุ่งความสนใจไปที่การเปลี่ยนแปลงของสีที่อาจมีผลกับสารตกค้าง[9] Robert P. Multhauf รายงานว่า ไฮโดรเจนคลอไรด์ได้รับการผลิตขึ้นหลายครั้ง โดยไม่ทราบแน่ชัดว่าอาจผลิตโดยการละลายในน้ำอาจก่อให้เกิดกรดไฮโดรคลอริกได้[10]
ช่วงปฏิวัติอุตสาหกรรม (Industrial Revolution) ถูกใช้อย่างกว้างขวางในการผลิตสารประกอบอินทรีย์ เช่น ไวนิลคลอไรด์ สำหรับผลิต PVC พลาสติก และ MDI/TDI (Toluene Diisocyanate) สำหรับผลิต โพลียูรีเทน, (polyurethane) และใช้ในการผลิตขนาดเล็กเช่น การผลิต เจลาติน (gelatin) ใช้ปรุงอาหาร, และ ใช้ฟอกหนัง กำลังผลิตในปัจจุบันประมาณ 20 ล้านเมตริกตัน ต่อปี (20 Mt/a) ของก๊าซ HCl
การผลิต
ใน การผลิต กรดไฮโดรคลอริกปริมาณมากๆ จะเกี่ยวข้องกับการผลิตสารประกอบเคมีตัวอื่นๆในเชิงอุตสาหกรรมด้วยในอุตสาหกรรม คลอร์-อัลคะไล สารละลายเกลือจะถูกอิเล็กโตรไลซ์ จนได้ผลผลิตออกมาเป็นคลอรีน, โซเดียมไฮดรอกไซด์, และก๊าซไฮโดรเจน คลอรีนบริสุทธิ์ จะมาผสมกับก๊าซไฮโดรเจนแล้วเกิดเป็นก๊าซ HCl บริสุทธิ์ และปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นคือ เอ็กโซเทอร์มิก
- Cl2 + H2 → 2 HCl
ก๊าซไฮโดรเจนคลอไรด์บริสุทธิ์ถูกดูด (absorption) ลงน้ำ ดีมิเนอไลซ์ได้เป็นกรดเกลือบริสุทธิ์ต่อไป
สารประกอบเคมีที่เกี่ยวข้อง
- คลอไรด์ เกลืออนินทรีย์ของกรดไฮโดรคลอริก
- ไฮโดรคลอไรด์ เกลืออินทรีย์ของกรดไฮโดรคอลริก
- ไฮโดรเจนคลอไรด์ แก๊สบริสุทธิ์ หากเป็นสารละลาย เรียก กรดไฮโดรคลอริก
- กรดไฮโปคลอรัส และเกลือ ไฮโปคลอไรต์
- กรดคลอรัส และเกลือ คลอไรต์
- กรดคลอริก และเกลือ คลอเรต
- กรดเปอร์คลอริก และเกลือ เปอร์คลอเรต
อ้างอิง
บรรณานุกรม
- Multhauf, Robert P. (1966). The Origins of Chemistry. London: Oldbourne. OCLC 977570829.
- Ruska, Julius (1937). Al-Rāzī's Buch Geheimnis der Geheimnisse. Mit Einleitung und Erläuterungen in deutscher Übersetzung. Quellen und Studien zur Geschichte der Naturwissenschaften und der Medizin. Vol. VI. Berlin: Springer.
แหล่งข้อมูลอื่น
- WebBook, general link NIST
- Hydrochloric Acid – Part One และ Hydrochloric Acid – Part Two ที่ The Periodic Table of Videos (University of Nottingham)
- การคำนวณ: surface tensions, และ densities, molarities and molalities ของสารละลายกรดไฮโดรคลอริกในน้ำ
- ข้อมูลความปลอดภัยทั่วไป
- Hazard Summary EPA
- Hydrochloric acid MSDS โดย Georgia Institute of Technology
- Pocket Guide to Chemical Hazards NIOSH
- ข้อมูลมลพิษ
- Hydrochloric Acid Fact Sheet โดย National Pollutant Inventory