อีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์

คริสตจักรอีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์^[1] (อังกฤษ: Eastern Orthodox Church) เรียกโดยย่อว่าคริสตจักรออร์ทอดอกซ์ (The Orthodox Church) หรือคริสตจักรไบแซนไทน์ (The Byzantine Church) เป็นคริสตจักรที่ใหญ่เป็นอันดับสองในโลก คริสตจักรนี้ปฏิบัติตามหลักการทางเทววิทยาอย่างไม่มีการเปลี่ยนแปลงมาตั้งแต่สมัยศาสนาคริสต์ยุคแรก ศาสนจักรนี้เชื่อว่าคริสตจักรออร์โธด็อกซ์เป็นคริสตจักรแท้จริงเพียงหนึ่งเดียวที่ก่อตั้งโดยพระผู้เป็นเจ้า โดยสืบเนื่องมาจากอัครทูตของพระเยซูคริสต์

ออร์ทอดอกซ์ (Orthodox) หมายความว่า หลักคำสอนที่ถูกต้อง ซึ่งมาจากภาษากรีกคือ orthos แปลว่าถูกต้อง และ doxa แปลว่าคำสอน เมื่อในช่วงศาสนาคริสต์ยุคแรก ได้มีการเผยแพร่หลักคำสอนที่ผิด ซึ่งจะทำให้เกิดความผิดเพี้ยนของศาสนาจักร ซึ่งทางศาสนจักรออร์ทอดอกซ์ จึงได้เรียกตนเองว่าออร์ทอดอกซ์ เพื่อความเป็นศาสนจักรดั้งเดิม และต่อต้านหลักคำสอนนอกรีต อาจจะทำให้เกิดความแตกแยก

ชาวออร์ทอดอกซ์ถือว่าศาสนจักรออร์ทอดอกซ์เป็นคริสตจักรแท้จริง ดั้งเดิม ศักดิ์สิทธิ์ สากล มีหลักคำสอนที่แท้จริงและดั้งเดิม มาตั้งแต่ศาสนาคริสต์ยุคแรกโดยไม่เคยเปลี่ยนหลักคำสอนใดๆ คริสตจักรออร์ทอดอกซ์แบ่งเป็นคริสตจักรย่อย ๆ แต่ละคริสตจักรมีอัครบิดร (หรือชาวอีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์ในประเทศไทยเรียกว่า พระอัครบิดร^[2] หรือ พระสังฆราช) เป็นประมุข ผู้มีหน้าที่เป็นผู้พิทักษ์ประเพณีของศาสนจักรออร์ทอด็อกซ์ และสามารถสืบสายกลับไปได้ถึงอัครทูตของพระเยซูโดยเฉพาะนักบุญอันดรูว์

คริสตจักรในกลุ่มอีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์มักจะไม่เรียกตนเองว่า “อีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์” แต่จะใช้ชื่อเฉพาะของกลุ่มที่บอกที่ตั้งของกลุ่มเช่น “คริสตจักรรัสเซียออร์ทอดอกซ์” หรือ “คริสตจักรกรีกออร์ทอดอกซ์” "คริสตจักรเซอเบียร์ออร์ทอดอกซ์ หรือชาติอื่น ๆ

คริสตจักรยุโรปตะวันออก เอเชียตะวันตก และทวีปแอฟริกาเหนือก็ใช้คำว่า “ออร์ทอดอกซ์” แต่ทางปฏิบัติจะแตกต่างกับ อีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์ และจะเรียกตัวเองว่า ออเรียนทัลออร์ทอดอกซ์

ประวัติ

คริสตจักรออร์ทอดอกซ์เชื่อว่าคริสตจักรของพวกเขาถูกก่อตั้งโดยอัครทูตของพระเยซูคริสต์ ซึ่งมี 5 คริสตจักรตั้งแต่ศาสนาคริสต์ยุคแรก มีดังนี้

คริสตจักรแห่งกรุงคอนสแตนติโนเปิล ก่อตั้งโดยนักบุญแอนดรูว์
คริสตจักรแห่งอเล็กซานเดรีย ก่อตั้งโดยนักบุญมาระโก
คริสตจักรแห่งอันติออก ก่อตั้งโดยนักบุญเปาโล
คริสตจักรแห่งกรุงเยรูซาเล็ม ก่อตั้งโดยนักบุญเปโตรและนักบุญยากอบ และ
คริสตจักรแห่งโรม ก่อตั้งโดยนักบุญเปโตรและนักบุญเปาโล

ต่อมาคริสตจักรเหล่านี้เผยแพร่ศาสนาออกไปและก่อตั้งคริสตจักรจักรย่อยต่าง ๆ ขึ้นมา ได้แก่ คริสตจักรแห่งซีนาย คริสตจักรแห่งรัสเซีย คริสตจักรกรีซ คริสตจักรเซอร์เบีย คริสตจักรบัลกาเรีย คริสตจักรโรมาเนีย เป็นต้น โดยคริสตจักรทั้งหมดนี้จะมีหลักธรรมคำสอนที่เป็นหนึ่งเดียวกัน แต่จะอำนาจปกครองเป็นอิสระต่อกัน ต่อมาในปี ค.ศ. 1054 คริสตจักรแห่งกรุงโรมและคริสตจักรอีก 4 แห่งที่เหลือได้แยกจากกัน คริสตจักรที่เหลืออื่น ๆ นอกจากโรม จะเรียกคริสตจักรตนเองว่า ออร์ทอดอกซ์ ซึ่งจะมีความเชื่อ ความศรัทธา ในหลักธรรมคำสอนเพียงหนึ่งเดียวและพิธีกรรมต่าง ๆ อย่างไม่มีการเปลี่ยนแปลงตามความเชื่อของพวกเขา^[3]

คริสตจักรในสังกัด

นิกายออร์ทอดอกซ์ในปัจจุบันนี้ประกอบด้วย 14 ผู้นำคริสตจักรของแต่ละคริสตจักรทั่วโลก^[4] ที่ปกครองตนเองที่เป็นอิสระของแต่ประเทศ ซึ่งมีหลักคำสอนและจุดประสงค์ที่เป็นหนึ่งเดียวกัน อัครบิดรของศาสนจักรออร์ทอดอกซ์แต่ละประเทศนั้น สามารถตัดสินใจที่จะกระทำการในพิธีกรรมต่าง ๆ ได้ แต่จะไม่สามารถที่จะเปลี่ยนหลักคำสอนของนิกายออร์ทอดอกซ์ทั้งสิ้นที่มีมาแต่ดั้งเดิม เนื่องด้วยแต่ละประมุขของนิกายออร์ทอดอกซ์ของแต่ละประเทศนั้นอยู่ในวัตถุประสงค์เดียวกัน คือรักษาหลักคำสอนของนิกายออร์ทอดอกซ์ ซึ่งต้องปฏิบัติตามเหมือนกันอย่างเคร่งครัด^[5]

เขตอัครบิดรแห่งคอนสแตนติโนเปิล (ประเทศตุรกี)
เขตอัครบิดรแห่งแอนติออกและตะวันออกทั้งมวล
เขตอัครบิดรแห่งอะเล็กซานเดรีย (ประเทศอียิปต์)
เขตอัครบิดรแห่งเยรูซาเลม (ประเทศอิสราเอล)
เขตอัครบิดรแห่งมอสโกและรัสเซียทั้งมวล (ประเทศรัสเซีย)
เขตอัครบิดรแห่งเซอร์เบีย (ประเทศเซอร์เบีย)
เขตอัครบิดรแห่งโรมาเนีย (ประเทศโรมาเนีย)
เขตอัครบิดรแห่งบัลแกเรีย (ประเทศบัลแกเรีย)
เขตอัครบิดรแห่งจอร์เจีย (ประเทศจอร์เจีย)
คริสตจักรแห่งไซปรัส (ประเทศไซปรัส)
คริสตจักรแห่งกรีซ (ประเทศกรีซ)
คริสตจักรพอลิชออร์ทอดอกซ์ (ประเทศโปแลนด์)
คริสตจักรเช็กและสโลวักออร์ทอดอกซ์ (ประเทศสาธารณรัฐเช็ก)
คริสตจักรออร์ทอดอกซ์ในอเมริกา (ประเทศสหรัฐอเมริกา)

วันสำคัญ

นิกายออร์ทอดอกซ์ มีเทศกาลและวันสำคัญต่าง ๆ อีกหลายวันตามปฏิทินจูเลียน ดังนี้

7 มกราคม - วันฉลองพระคริสตสมภพ (วันคริสต์มาส)
19 มกราคม - วันสมโภชพระเยซูเจ้าเข้ารับพิธีล้าง และ สมโภชพระเยซูคริสต์แสดงองค์
15 กุมภาพันธ์ - วันสมโภชพระเยซูเจ้าเข้าสุหนัต
วันสมโภชพระเยซูคริสต์เจ้า เสด็จเข้ากรุงเยรูซาเล็ม (วันอาทิตย์แห่งใบปาล์ม)
เทศกาลอีสเตอร์ ซึ่งเป็นวันแห่งการเฉลิมฉลองวันอาทิตย์แรกของสุริยะคติ จันทรคติแรกแห่งฤดูใบไม้ผลิ จากระหว่างวันที่ 4 เมษายน จนถึง วันที่ 8 พฤษภาคม ของแต่ละปี
7 เมษายน - วันฉลองพระนางมารีย์รับสาร (คือการแจ้งข่าวประเสริฐของทูตสวรรค์ต่อพระนางมารีย์พรหมจารีย์ เกี่ยวกับการเสด็จมาจุติสมภพของพระเยซูคริสต์พระบุตรแห่งพระเจ้าในพระครรภ์ของพระนาง)
เทศกาลฉลองวันพระจิตเจ้า และ วันแห่งพระตรีเอกภาพ (สิบวันหลังจากการเสด็จขึ้นสู่สวรรค์ของพระเยซูคริสต์เจ้า) ในวันที่ห้าสิบหลังวันอีสเตอร์
19 สิงหาคม - วันสมโภชพระเยซูเจ้าจำแลงพระวรกาย
28 สิงหาคม - วันสมโภชแม่พระบรรทม (วันสิ้นพระชนม์ของพระนางมารีย์)
21 กันยายน - วันสมโภชแม่พระบังเกิด (วันประสูติของพระนางมารีย์)
27 กันยายน - วันสมโภชพระกางเขน
4 ธันวาคม - วันสมโภชพระนางมารีย์เข้าสู่พระวิหาร