วาซาบิ
| วาซาบิ | |
|---|---|
 | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| สกุล: | Eutrema |
| สปีชีส์: | japonicum |
| ชื่อพ้อง | |
| |
วาซาบิ (ญี่ปุ่น: 山葵, ワサビ, わさび; อังกฤษ: Wasabi หรือ Japanese horseradish; ชื่อวิทยาศาสตร์: Eutrema japonicum หรือ Wasabia japonica)[1] เป็นพืชในวงศ์ผักกาด (Brassicaceae) ลำต้นหรือเหง้าของวาซาบิเมื่อนำมาขูดหรือบดจะได้เครื่องจิ้มที่มีรสเผ็ดร้อน คล้ายกับรสของมัสตาร์ด (mustard) หรือฮอร์สแรดิช (horseradish) เพราะเป็นพืชในวงศ์เดียวกัน แต่ต่างจากพริกตรงที่พริกจะร้อนที่ลิ้น ส่วนวาซาบิร้อนที่จมูก เครื่องจิ้มดังกล่าวมักใช้รับประทานกับซูชิ
โดยธรรมชาติแล้ว วาซาบิเจริญเติบโตอยู่ตามท้องน้ำในแถบหุบเขาของญี่ปุ่น วาซาบิมีหลายสายพันธุ์ แต่สายพันธุ์ที่นิยมในตลาด คือ E. japonicum 'Daruma' กับ 'Mazuma'[2]
การใช้วาซาบิเป็นอาหารนั้น มีบันทึกเก่าแก่ที่สุดย้อนหลังไปได้ถึงคริสต์ศตวรรษที่ 8[3] ส่วนในประเทศที่ใช้ภาษาอังกฤษนั้น วาซาบิเป็นที่นิยมขึ้นเพราะซูชิ ซึ่งเริ่มในราว ค.ศ. 1980[4]
เนื่องจากไม่สามารถเพาะปลูกวาซาบิได้คราวละมาก ๆ ทำให้วาซาบาหายากและมีราคาแพงมากภายนอกญี่ปุ่น จึงมีการใช้ฮอร์สแรดิชมาทำเครื่องจิ้มแบบวาซาบิแทน เครื่องจิ้มแบบนี้มักเรียกว่า "วาซาบิฝรั่ง" (western wasabi)
การใช้ประโยชน์
วาซาบิมักขายเป็นต้น (stem) หรือเป็นเหง้า (rhizome)[5] ซึ่งต้องขูดหรือบดให้ละเอียดก่อนใช้ นอกจากนี้ยังขายเป็นผงแห้ง และเป็นหลอดที่พร้อมใช้ได้ทันที[6]
ส่วนของต้นวาซาบิที่ใช้ทำเป็นเครื่องจิ้มนั้น คือ ต้น,[7][8] เหง้า,[9][10] หรือเหง้าผสมกับส่วนฐานของต้น[11]
ในญี่ปุ่น เครื่องขูดวาซาบาเรียกว่า "โอโรชิงาเนะ" ทำจากโลหะ หนังกระเบนแห้ง เขี้ยวฉลาม หรือเซรามิก[12] ส่วนในร้านอาหารหรู เครื่องจิ้มจะทำต่อเมื่อลูกค้าสั่ง และจะทำโดยใช้เครื่องขูดขูดลำต้น เมื่อทำเสร็จแล้ว ถ้าไม่ใส่ภาชนะปิดฝา เครื่องจิ้มจะหมดรสชาติภายใน 15 นาที[13]
ใบวาซาบิก็รับประทานสดได้ มีรสอย่างเดียวกับต้นหรือเหง้า แต่มีผลข้างเคียง คือ ทำให้ท้องเสียได้
ฝักวาซาบิจะนำมาอบหรือทอดเป็นของกินก็ได้ บางทีอบหรือทอดแล้วเคลือบผงวาซาบิผสมน้ำตาล เกลือ หรือน้ำมัน กินเป็นขนมก็มี ขนมแบบนี้ญี่ปุ่นเรียก "วาซาบิมาเมะ"
ข้อมูลทางโภชนาการ
วาซาบินั้นมักบริโภคในปริมาณน้อยมาก คุณค่าทางโภชนาการจึงมีน้อยตามไปด้วย[14]
วาซาบิสดต้นหนึ่ง ๆ มีองค์ประกอบหลักดังนี้ คาร์โบไฮเดรต (23.5%), น้ำ (69.1%), ไขมัน (0.63%), และโปรตีน (4.8%).[14]
วันวาซาบิโลก
วันวาซาบิโลก (National Wasabi Day) เป็นวันที่ถูกจัดขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองเครื่องเทศแนวญี่ปุ่นที่มีชื่อว่าวาซาบิ (wasabi) ซึ่งเป็นเครื่องเทศที่ใช้ในอาหารญี่ปุ่น วันวาซาบิทั่วโลกจะถูกจัดขึ้นในวันที่ 5 พฤษภาคมของทุกปี เพื่อเป็นการสร้างความตระหนักให้ผู้คนทั่วโลกรู้จักเครื่องเทศนี้และสัมผัสประสบการณ์ในการใช้งานและการรับประทานวาซาบิในอาหารญี่ปุ่น นอกจากนี้ วันนี้ยังเป็นโอกาสในการส่งเสริมการปลูกและผลิตวาซาบิให้เติบโตและพัฒนาในระดับสากล และกระจายให้ทั่วโลกรับรู้ความเป็นวาซาบิ และคัดแยกวาซาบิแท้หรือเทียมได้