5 гыйнвар

Халыкара

Милли

• Испания- "Гайсә пәйгамбәренең тууын белгән өч хикмәт ияләренә" (Көнбатыш христианлыкта 3 патша дип тә билгеләнә) багышланган парадлар.^[1][2][3][4]
  • Кайбер Мексика шәһәрләрендә дә дәвам ителгән гадәт.
  • 21 гасыр Польшада да оештыра башлады - 6 гыйнвар.^[5]
• Сербия, Монтенегро һәм Босния һәм Герцеговинаның / Серблар республикасы - Туциндан.^[6][7][8]

Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре

• АКШ - милли кошлар көне.^[9][10][11]
• Беларусь - Социаль яклау хезмәте хезмәткәрләре көне.^[6][12]
• Колумбия – Нариньо департаментына кергән Пасто шәһәрендә кара һәм ак тәнлеләр карнавалы дәвам итә: кара тәнлеләр көне.^[1][13]
• Төркия – Адана шәһәре, өлкәсенә кергән Җәйхан җирлеге һәм күрше Мерсин өлкәсенең Тарсус җирлеге азат ителү көне, 1922 ел.^[14][15][16]
• Франция – Лоррейн графлыгы көне (959 елда Лотарингия дәүләте бүленү сәбәпле бәйсез, 1766 елда Францияга аннексия сәбәпле бәйсезлеген югалткан).^[2][17]
• Япония - Канагава префектурасының Камакура шәһәренең нигезе - 1063 елда төзелгән 鶴岡八幡宮 Tsurugaoka Hachiman-gū синтоист гыйбадәтханәсендә Joma Shinji (除魔神事?) - начар рухларны якын китермәү фестивале ("шайтан дип язылган тактага уклардан ату").^[9][18]

• 1769 — Джеймс Уатт парлы машинаны патентлаштыра.
• 1919 — Национал-социалистик алман эшчеләр фиркасе оештырыла.
• 1933 — Сан-Францискода Golden Gate Bridge күперенә нигез салына.
• 2005 — Паломар обсерваториясе Эрида планетасының барлыгын раслый.

Шулай ук карагыз: Төркем:5 гыйнвар көнне туганнар

• 1769 — Пётр Витгенштейн, / Россия империясе фельдмаршалы.
• 1829 — Александр Миславский,
• 1837 — Василий Радлов, тюрколог, татар теле белгече (1837-1918).
• 1846 — Рудольф Кристоф Ойкен,
• 1863 — Мелитон Баланчивадзе,
• 1874 — Җозеф Эрлангер,
• 1876 — Конрад Аденауэр,
• 1883 — Дөме Стояи,
• 1883 — Феодосия Драбкина,
• 1884 — Альберт Пинкевич,
• 1887 — Әхмәтләбиб Каран,
• 1888 — Антон Һарапи,
• 1897 — Александр Разумов,
• 1899 — Иван Конев, Советлар Берлеге каһарманы.
• 1899 — Иван Смирнов,
• 1901 — Хөсәен Габдүш,
• 1906 — Гомәр Һадимөхәммәтов, Советлар Берлеге каһарманы, пехота капитаны.
• 1907 — Гурий, праваслау дин эшлеклесе, епископ.
• 1912 — Таһирҗан Кәримов,
• 1913 — Петр Кирпичников, КХТИ ректоры.
• 1914 — Бато Эрдынеев,
• 1916 — Григорий Тикунов,
• 1920 — Сөләйман Мөлеков,
• 1923 — Виталий Добрынин,
• 1923 — Рәшит Нигъмәтуллин,
• 1923 — Рөстәм Кузеев, тарихчы-галим.
• 1927 — Тәүфикъ Мөхәммәт-Рәхимов, / Казакъ ССР дәүләт һәм сәясәт эшлеклесе.
• 1927 — Шивая Субрамуниясвами,
• 1929 — Әхмәдша Җиһаншин, Татарстанның атказанган артисты.
• 1929 — Гыйният Насыйров,
• 1932 — Раиса Горбачёва, ССРБның беренче һәм соңгы «беренче леди»е.
• 1932 — Умберто Эко, итальян язучысы.
• 1934 — Алексей Ермолаев,
• 1934 — Сәвия Сираева,
• 1935 — Әсгать Сәлах, татар язучысы (Әлмәт).
• 1935 — Владимир Камелин,
• 1938 — Хуан Карлос I, Испания патшасы.
• 1940 — Роберт Хафизев,
• 1941 — Хаяо Миядзаки, япон аниматоры, режиссер.
• 1942 — Ренат Насыйров, татар рәссамы.
• 1944 — Хәлил Барлыбаев,
• 1946 — Андрей Болтнев,
• 1949 — Валерий Гуров,
• 1952 — Василий Лихачев, дәүләт эшлеклесе, юрист, Татарстан Дәүләт шурасы рәисе, ТР вице-президенты, Россиянең Европа берлегендә даими вәкиле.
• 1953 — Рәхимҗан Хөсәенов,
• 1956 — Нур Даутов,
• 1956 — Франк-Вальтер Штайнмаер, Алмания сәясәтчесе.
• 1959 — Әскәр Айтматов, Кыргыз Республикасы тышкы эшләр министры (2002-2005).
• 1966 — Зөфәр Билалов, татар эстрада җырчысы.
• 1970 — Фрида Свенссон,
• 1975 — Брэдли Купер,
• 1980 — Эльвира Янковская,
• 1985 — Марек Квапил,
• 1989 — Динар Хәфизуллин,
• 1994 — Камил Муллин,
• 1996 — Динара Алимбекова,
• 1997 — Михаил Воробьев,

Шулай ук карагыз: Төркем:5 гыйнвар көнне вафатлар

• 1559 — Кристина Юлленшерна,
• 1616 — Саин Булат хан, Касыйм ханы, / Русия патшалыгы бөек кенәзе.
• 1674 — Эбба Браге,
• 1762 — Елизавета Петровна, / Россия империясе императрицасы.
• 1874 — Константин Пупарев,
• 1902 — Порфирий Гвоздев,
• 1907 — Гурий,
• 1908 — Смбат Шах-Азиз,
• 1928 — Әхмәт Беремҗанов,
• 1928 — Николай Ершов, большевиклар оештырган Октябрь түнтәрелешенең Казандагы җитәкчеләренең берсе.
• 1933 — Калвин Кулидж,
• 1938 — Сәет Вахиди, тарихчы, археограф.
• 1938 — Сөнгатулла Мәһдиев,
• 1942 — Гыйльметдин Шәрәф, җәмәгать эшлеклесе, язучы, нашир.
• 1951 — Андрей Платонов, рус язучысы.
• 1955 — Евгений Тарле,
• 1955 — Лариса Ямаева,
• 1970 — Макс Борн,
• 1981 — Һарольд Клейтон Юри,
• 1990 — Морат Ишмәмәтов,
• 1992 — Габбас Измайлов,
• 1992 — Миңҗамал Мазунова,
• 1995 — Галия Имашева,
• 1995 — Рәшит Әхмәтҗанов, татар шагыйре.
• 2001 — Әмрулла Аги,
• 2004 — Василий Томаров,
• 2008 — Зинаида Гудкова,
• 2010 — Алмаз Юлдашев, галим-механик, техник фәннәр докторы
• 2012 — Фәнәвил Галиев, актер.
• 2016 — Анатолий Пшеничнюк,
• 2016 — Илгиз Поздняков,
• 2016 — Лев Королёв,
• 2022 — Виктор Лукашенко,
• 2022 — Филзә Хәмидуллин,

Ислам

Христианлык

• Көнбатыш Христианлыкта Раштуаның 12 көненең соңгысы.
• Босния һәм Херцеговина, Сербия, Черногория – Туциндан
• Бердәм католик һәм ортодокс изгеләре:
  • Конвойон, († 868 ел), Конвойон дэ Комблессак, Ванн монастырендә архидьяк, puis moine de Гланфей монастыренда монах, Франция иленең Бретань провинциясенең Редон шәһәрендә Сан-Север монастыренда беренче игумен (аббат).
• Католик чиркәвендә изгеләр:
  • Амата дэлла Тебаид, гыйффәтле кыз хатын
  • Амелия, җәфа чигүче гыйффәтле кыз хатын
  • Папа Телесфор
  • Эдуард, "телне ачучы Эдуард", Англия (Англо-Саксон) патшасы
  • Санта Мария Рипетто
  • Симеон Стилит, († ~ 459 ел)
  • Эмилиенн, († 550 ел), Бөек Григорий папасының апасы.
  • Сара, Килкеари җирлегеннән, († 679 ел)
  • Герлахус, Хутэм җирлегеннән, († ~ 1170 ел), дәрвиш, Бенедикт XVI Рим папа тарафыннан изгеләштерелгән.
  • Шарль, Сетц җирлегеннән, дәрвиш, († 1670 ел)
  • Иоанн (Ян) Непомученный Неуманн, († 1860 ел)
  • Шарль Убэн, (°1821 ел – †1893 ел), Бенедикт XVI Рим папа тарафыннан изгеләштерелгән.
  • Марселина Даровска, († 1911 ел)
  • Пиетро Бонилли, шатлыклы, († 1935 ел)
  • Женевьева Торрес Моралес, († 1956 ел), рухани җәмгыят оештыручысы
• Көнчыгыш ортодокс (Православ) чиркәвендә:
  • Мика пәйгамбәр, (б.ч.к. 9 гасыр)
  • Феопемпт, (303 ел), Феона һәм Никомедия епископы
  • Александриядан Синклетика, (350 ел)
  • Аполлинарис, Мисыр җирлегеннән гыйффәтле кыз хатын (470 ел)
  • Грегорий, (820 ел), Крит җирлегендә монах
  • Фостерий, дәрвиш
  • Синай тавындан Менас
  • Теоид, җәфа чигүче
  • Саис, җәфа чигүче
  • Романус, Атос тавында җәфа чигүче
  • Татьяна

Исем бәйрәмнәре

Амата Амелия Василид Влошибор Давид Иван Ковойон ЛеаМарселина Наум Нифонт Павел Петр Роджер Симон Телесфор ФеодулФеоктист Эдуард һәм ясалмалары: Эд, Эдард, Эдди, Тедди, Тэд, Эдуарда, Эдуардина, Эдвард, Нэд, Нэйл, һ.б. Эмилиенне һәм ясалмалары: Эмилиана, һ.б.Ян Непомучен

Башка диннәр

• Борынгы Рим диннәре:
  • Борынгы Рим календаренда айның махсус нонэ көне
  • Вика Пота җиңү илаһи көч бәйрәме
  • Компиталия бәйрәменең өченче һәм соңгы көне
• Дискорд «изге» анасы килүеннән саналган календаре буенча "Мунгдай" бәйрәме, 5 гыйнвар 2010 ел – 5 Хаос 3176 Йолд
• Зороастризм: Зервана-Карана бәйрәме
• Синхлар – Гуру Гобинда Синх туу көне, 1666 ел
• Тсай Шэн, исәнлек-саулык илаһы – бүгендә Кытай мифологиясендә әхәмиятле урын ала.

• Календарь событий Calend.ru
• Portal Sao Francisco (Бразилия)