23 февраль

Халыкара

Милли

• Белорусия, Днестр буе Молдован Җөмһүрияте, Кыргызстан, Россия, Таҗикстан — Ватанны саклаучылар көне (рус. День защитника Отечества), 1918 елда Беренче бөтендөнья сугышы заманында яшь / Совет Русия республикасы үзен - Алман империясе һәм / Австро-Венгрия империясе гаскәре һөҗүменә каршы тора алу өчен Эшче-крестьян Кызыл Гаскәре туплануга багышланган чаралар.
  • Таҗикстан — Хәрби көчләр бәйрәме (таҗ. Рӯзи Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон).
• Бруней — Милли көн (мал. Hari Kebangsaan, ингл. National Day), илнең бәйсезлек көне, 1984.
• Гайана — Машрамани-Җөмһүрият көне (ингл. Mashramani-Republic Day), 1970.

Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре

• /Халыкара Ротари клубларының бөтендөнья көне (ингл. World Rotary Day), яки Тынычлык һәм халыкара аңлашу көне (порт. Dia da Paz e da Compreensão Mundial), оешманың 1905 елда барлыкка килү көне.^[1][2]
• Бразилия:^[1]
  • Даруханәчеләр көне (порт. Dia do Boticário).^[3]
  • Сексуаль кызыктыру көне (порт. Dia da sedução).^[4]
  • Сөйләшә-ишетә алмаучылар көне (порт. Dia do Surdo-mudo).^[5]
• Кырым татарлары — Ногман Чәләбиҗиһанны искә алу көне, 1918 елда атып үтерелде.
• Польша — Депрессия белән көрәш эшчәнлеге көне (пол. Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją).
• Россия Федерациясе / Ингушетия һәм Чичәнстан — Хәтер һәм матәм көне (рус. День памяти и скорби, чеч. Нохчий цӀера бахар), 1944 елгы Чечен-Ингуш АCCР'ны бетерү карары һәм анда яшәүче чечен һәм ингуш халыкның Урта Азия һәм Казакъстанга депортацияләү турында фәрманы нигезендә, иртәнге 2:00 "Ясмык" операциясе (рус. Операция «Чечевица») башлана (493 269 кеше күчерелгән, 6544 кеше тауларга качкан)^[6].

• 1917 — Россиядә Февраль инкыйлабы башлана.
• 1941 — Гленн Сиборг төркеме плутонийны ача.
• 1944 — Чеченнар һәм ингушлар депортациясе башлана.
• 2018 — Алинә Заһитова тимераякта хатын-кызлар арасында ялгыз фигуралы шуу буенча Олимпия чемпионы исемен яулый.

Шулай ук карагыз: Төркем:23 февраль көнне туганнар

• 1417 — Павел II, (Пьетро Барбо), Рим папасы (1471 елда вафат).
• 1685 — Георг Фридрих Һәндель, алман композиторы.
• 1860 — Георгий Габричевский,
• 1861 — Александр Васильев,
• 1864 — Николай Кабанов,
• 1868 — Александр,
• 1874 — Константин Пәтс, Эстониянең беренче президенты (1874—1956).
• 1878 — Гаяз Исхакый, татар әдәбияты классигы, милли азатлык хәрәкәте көрәшчесе.
• 1891 — Николай Трифонов,
• 1897 — Бакый Урманче, татар профессиональ сынлы сәнгатенә нигез салучы, рәссам, график, скульптор һәм архитектор, Татарстанның һәм Россиянең халык рәссамы, Татарстанның Г.Тукай исемендәге дәүләт бүләге лауреаты (1897-1990).
• 1901 — Гыйлем Камай, танылган татар галиме.
• 1906 — Зәйтүнә Илбаева,
• 1907 — Абдулла Шаһиев, пулемётчы, гвардия сержанты, Советлар Берлеге Каһарманы (1943/1992).
• 1907 — Евдокия Грехова,
• 1911 — Федор Ланцев,
• 1913 — Нәгыймә Балтачиева, татар балет артисты, мөгаллиме.
• 1913 — Фоат Булатов, татар төзүче—инженер, җәлилче.
• 1914 — Павал Абрамов,
• 1919 — Александр Меринов,
• 1919 — Георгий Солдатов,
• 1923 — Әнвәр Гатауллин, хәрби очучы, Советлар Берлеге Каһарманы.
• 1924 — Аллан Кормак,
• 1925 — Рәисә Биләлева,
• 1926 — Федор Безденежный,
• 1927 — Мәхмүт Даутов, юллар төзүче, Социалистик Хезмәт Каһарманы (1966).
• 1928 — Әнгам Атнабаев, татар шагыйре, язучы, драматург.
• 1935 — Юрий Поройков,
• 1936 — Юрий Краузе,
• 1939 — Зөлфирә Корнилова,
• 1939 — Флүн Мусин, танылган татар галиме, әдәбият белгече.
• 1944 — Әгътәс Галиәхмәтов,
• 1948 — Галина Максимова,
• 1948 — Флорид Бүләков, язучы, драматург.
• 1949 — Госман Садә, татар шагыйре.
• 1949 — Раил Зыятдинов,
• 1949 — Рәшит Сафиуллин,
• 1950 — Әшимҗан Әхмәтов,
• 1954 — Виктор Ющенко, Украинаның экс-президенты.
• 1957 — Александр Постников,
• 1958 — Радмир Мурзагалин,
• 1960 — Нарухито, Япониянең императоры.
• 1967 — Азат Фазлыйәхмәтов,
• 1967 — Айдар Галимов, Татарстанның халык артисты.
• 1969 — Денис Мантуров, РФ сәнәгать һәм сәүдә министры (2012 елдан).
• 1973 — Роза Аманова,
• 1973 — Тереза Комодини Качиа,
• 1983 — Тимур Ногманов,
• 1987 — Иван Лисутин,
• 1991 — Евгения Финогентова,
• 1994 — Сабина Думба,
• 2012 — Эстергётланд герцогинясы Эстель,

Шулай ук карагыз: Төркем:23 февраль көнне вафатлар

• 1821 — Джон Китс,
• 1848 — Җон Квинси Әдамс,
• 1855 — Карл Фридрих Гаусс, алман математигы.
• 1862 — Андрей Арендт,
• 1898 — Петр Осокин,
• 1908 — Фридрих фон Эсмарх,
• 1918 — Номан Чәләбиҗихан, кырымтатар дәүләт эшлеклесе, Кырым халык җөмһүрияте президенты.
• 1938 — Пётр Бехтерев,
• 1939 — Герасим Иванов,
• 1942 — Искәндәр Тальковски,
• 1943 — Миңлегали Шайморатов, 112нче Башкорт атлы дивизиясе комдивы.
• 1945 — Алексей Николай улы Толстой, язучы, граф, Сталин премиясе иясе.
• 1975 — Минас Аветисян,
• 1987 — Әмир Арысланов,
• 1989 — Ришат Болгаков,
• 1992 — Зәйтүнә Бикбулатова, театр актрисасы.
• 1993 — Николай Столяров, ике тапкыр Советлар Берлеге Каһарманы, очучы.
• 1998 — Малхаз Абдушелишвили,
• 2003 — Михаил Грачёв,
• 2006 — Аркадий Пудовик,
• 2006 — Ольга Синявская,
• 2007 — Наил Котышев,
• 2015 — Рөстәм Гарифуллин,
• 2019 — Борис Журавлёв,
• 2020 — Кәфил Әмиров, Татарстан прокуроры (2000—2013).
• 2022 — Ильис Ямалетдинов,

Исем бәйрәмнәре