22 декабрь

Халыкара

Милли

• Вьетнам — Хәрби көчләр көне (1944).^[1][2][3][4]
• Куба — укытучылар көне.^[5][6]
• Индонезия — Аналар көне бәйрәме.^[1][2][5][7]
• Зимбабве — Бердәмлек көне.^[1][2][8]

Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре

• БДБ — Энергетиклар көне.^[9][10][11]
• Аргентина — даруханә хезмәткәрләре көне.^[5][12][13]
• Украина — Дипломатик элемтәләр хезмәткәрләре көне.^[9][10][14]
• Һиндстан — Математика көне.^[1][15]
• төркиләрдә — Нардуган бәйрәме (баш. Нардуған, төр. Nardugan, ингл. Nardoqan).

• 1808 — Венада узган зур хәйрия концертында Бетховенның берничә зур әсәрләре премьерасы булды.
• 1906 — Казанда беренче публик татар спектакле күрсәтелде.
• 2007 — Ariane 5 исемле француз ракетасы тарихта беренче Африка иярченең чыгара.

Шулай ук карагыз: Төркем:22 декабрь көнне туганнар

• 1792 — Павел Катенин,
• 1820 — Иван Зедерштедт,
• 1836 — Алексей Хорват,
• 1838 — Владимир Марковников,
• 1856 — Фрэнк Келлог, америкалы дәүләт эшлеклесе, Тынычлык өчен Нобель премиясе лауреаты.
• 1858 — Джакомо Пуччини, итальян опера композиторы.
• 1863 — Аркадий Лаврский,
• 1869 — Бейнбридж Колби,
• 1869 — Дмитрий Егоров, математик.
• 1873 — Николай Козмин,
• 1876 — Никита,
• 1890 — Яков Шейнкман, РКП(б)ның Казан губерна комитеты рәисе.
• 1891 — Екатерина Максимова,
• 1911 — Василий Матвеев, мари совет дәүләт эшлеклесе.
• 1912 — Мостафа Ногман, татар шагыйре, тел галиме.
• 1913 — Евгений Бусыгин, этнограф, Казан университеты профессоры, музыкант.
• 1926 — Рифгать Әбдиев, уйлап табучы, кибернетик, фән докторы, профессор.
• 1936 — Евгений Штырков, инженер-оптик, профессор.
• 1936 — Юрий Коковихин,
• 1937 — Эдуард Успенский,
• 1938 — Сергей Михеев,
• 1939 — Лео Бокерия,
• 1946 — Григорий Эйдинов,
• 1948 — Николае Тимофти, 2012-2016 елларда Молдова президенты.
• 1950 — Хөсәен Вәлиәхмәтов,
• 1951 — Лиана Ковалёва,
• 1955 — Светлана Шамаева,
• 1958 — Сергей Миров,
• 1961 — Винир Мөхәммәтгәрәев, очучы-сынаучы, РФ каһарманы.
• 1961 — Евгений Доронин,
• 1965 — Гәүһәр Батталова,
• 1972 — Ванесса Паради, Франциянең кино актрисасы, шансон җырчысы, фотомодель.
• 1980 — Гөлназ Нәүмәтова, Тинчурин театры актрисасы, ТР атказанган артисты (2013).
• 1981 — Момир Илич,
• 1984 — Йонас Альтберг,
• 1986 — Вячеслав Кургинян, тимераякта йөрүчесе (шорт-трекче), Россия чемпионы.
• 1999 — Әлип Нуралы,

Шулай ук карагыз: Төркем:22 декабрь көнне вафатлар

• 1603 — III Мәхмәт,
• 1853 — Григорий Городчанинов,
• 1895 — Константин Кучин,
• 1936 — Николай Островский, совет язучысы.
• 1941 — Юргис Карнавичюс,
• 1942 — Шәриф Камал, татар әдәбияты классигы, язучы һәм драматург.
• 1944 — Дмитрий Янишевский, геоботаника галиме.
• 1946 — Михаил Залесский, палеоботаника галиме, профессор.
• 1954 — Александр Мурзин,
• 1954 — Николай Дмитриев, төрки телләр белгече, академик.
• 1958 — Екатерина Кускова, сәясәт һәм җәмәгать эшлеклесе, публицист һәм нашир.
• 1972 — Александр Сливко,
• 1978 — Тимофей Белов,
• 1982 — Сергей Владимиров,
• 1983 — Татьяна Александрова,
• 1994 — Гашия Абызгилдина,
• 1997 — Сабах Сәлимов, слесарь-оператор, Социалистик Хезмәт Каһарманы.
• 2002 — Рафаэль Сафин, татар шагыйре, драматург.
• 2012 — Аркадий Воробьёв,
• 2012 — Шамил Хаҗиәхмәтов, язучы, тәрҗемәче, мөхәррир.
• 2020 — Валентин Никитин,
• 2021 — Рәшит Газиев,

Борынгы рим дине һәм рим илаһиләргә бәйле вакыйгалар:

• Cатурн илаһига багышланган ярышлар, алтынчы көн
• Кояш ярышлары, дүртенче һәм соңгы көн
• Борынгы славянда Карачун илаһын ихтирам итү.
• Заратуштра пәйгамбәре көне.

Христианлык — искә төшерелгән изгеләр:

Уртак Католик һәм Православ (Ортодоксаль) чиркәве такъвимнәре:

• Анастасия († 304), Иллириядан Анастасия, тагын Тол хатын, һәм Фармаколитрия (Дәвалаучы) кушаматы белән танылган, аның белән бергә булган Хризогон, Теодот һәм аларның өч балалары белән Диоклетның эзәрлекләү нәтиҗәсендә мәрһүм.
• Флавий († 362), Рим префекты, Мөртәт Юлиан заманында тәүбә иттерүче.
• Деметре/Дмитрий († ?), Онора һәм «Изге» Флор, Италияның Лацио өлкәсендәге Остия шәһәрендә җәфа чигүчеләре.
• Толоза шәһәреннән «Изге» Онорато, рухани

Ортодоксаль чиркәве:

• «Изге» Анна Гайса анасы белән йөкле булу.
• «Изге» җәфа чигүче ир пресвитер Владимир (1919).
• «Изге» җәфа чигүче ир пресвитер Владимир һәм кыз хатын Евфросиния (1920).
• «Изге» җәфа чигүче ирләр пресвитерлар Василий һәм Александр (1937).
• «Изге» Анна пәйгамбәр, Самуил анасы (Гайсә пәйгамбәрнең тууына 1100 ел элек).
• Изгеләндерүче Софроний, Кипр архиепископы (VI).
• Преподобный Стефана Новосиятеля (912).
• «Көтелмәгән шатлык» исемләнгән Гайсә анасы Иконографиясе.
• Феликс II († 731), Феликс II, Лотарингия өлкәсендәге Meтц шәһәре епископлар исемлеге иясе.
• Пиотр Мовила († 1646), Пиотр Мовила, Киев шәһәре метрополиты.
• Дмитрий († 1938), һәм Федор – руханилар, Россияда Комунистлар кулыннан җәфа чигүчеләр.

Рим католик чиркәве —

• «Изге» Флафиано, җәфа чигүче
• «Изге» Франческа Саверио Кабрини, гыйффәтле кыз хатын
• Адам († 1210), Саксония герцоглыгында Локкум аббатлыгы рухани һәм чиркәү хезмәтчесе.
• Шеремон (Калып:III гасыр), һәм берничә башка җәфа чигүчеләр, Египет, Gaius Messius Quintus Trajanus Decius Рим императоры (249-251) эзәрлекләүләр заманында һәлак булган.
• Франсуаза-Ксавиере Кабрини (°1850 – †1917), Франсуаза-Ксавиере Кабрини, кушаматы «Эмигрантлар анасы», АКШндагы итальян миссионеры, ««Изге» йөрәк кыз хатын миссионерлары» җәмгыятен оештыручысы.
• «Изге» Гратьен († 1509), Черногориедагы Котор балыкчысы, «Изге» Августин дәрвишләренең «Изге» Кристофф монастыре бакчачысы.
• Йутта († 1136), шат күңелле дип беленгән, Рейн елгасы үзәнлегендә, Бинген җирлегендә «Изге» Дизибод тавында яшәгән, Бингендан Хильгегардның укытучысы.
• Мария Манчини († 1431), Мария Манчини, шат куңелле, Тоскания җирлегенең Пиза шәһәрендә яшәгән, ун ике яштә кияүгә чыккан, ун алтыда тол калган, доминиканкыз хатын монастыренә киткән.

Исем бәйрәмнәре